အိုဘားမား ျပန္လ်င္ ဘာက်န္ခဲ့မည္နည္း

ဇာတ္သမားျပန္လ်င္ မွတ္သားစရာ က်န္ရမည္ဆိုသည့္ စကားအတိုင္း၊ အေမရိကန္သမၼတ ဘားရက္ဟူစိန္ အိုဘားမား ျမန္မာႏိုင္ငံမႇျပန္လ်င္ ဘာက်န္ခဲ့မည္ကို ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမည္ျဖစ္သည္။ ႏႇစ္ႏိုင္ငံသမိုင္းတြင္ ပထမဆံုးျဖစ္သည့္ အေမရိကန္ သမၼတ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံအလည္အပတ္ ခရီးစဥ္သည္ ပစိဖိတ္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရႇ္၊ နယူးေဒလီ၊ ေပက်င္းတို႔ႏွင့္ ဆက္စပ္လ်က္ သတင္းမ်က္ႏႇာစာမ်ားတြင္ သတင္းႀကီးေနသည့္နည္းတူ၊ အိုဘားမားခရီးစဥ္အလြန္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး နယ္ပယ္မ်ားတြင္ မည္သည့္ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈမ်ား ျဖစ္ထြန္းလာမည္ကိုေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာရဦး မည္ျဖစ္သည္။     သမၼတဘားရက္ ဟူစိန္အိုဘားမား၏ ႏို၀င္ဘာလ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံႏႇင့္ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္သည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနျဖင့္ အေရႇ႕ေတာင္အာရႇႏႇင့္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ေဒသ ကို မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္ရန္ ေျခလႇမ္းစျခင္းႏႇင့္အတူ၊ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံ၊ အိႏၵိယသမၼတႏိုင္ငံတို႔ႏွင့္ အက်ဳိးစီးပြားအဘက္ဘက္တြင္ ကတၲီပါစီးခ်င္းထိုးရန္ အုတ္ျမစ္ခ် လိုက္ျခင္းျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု သံုးသပ္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သမၼတ အိုဘားမား၏ ခရီးစဥ္ေနာက္ပိုင္း၊ အေရႇ႕ေတာင္အာရႇေဒသ၏ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရး ပံုစံေျပာင္းလဲလာႏိုင္သည့္အျပင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏႇင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတို႔သည္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအပါအ၀င္ အေရႇ႕ေတာင္အာရႇႏိုင္ငံမ်ားႏႇင့္ဆက္ဆံရာတြင္ မူ၀ါဒသစ္၊ ဗ်ဴ ဟာသစ္ကို ခ်မႇတ္လာႏိုင္သည္ဟု ေကာက္ခ်က္ျပဳႏိုင္သည္။       အထူးသျဖင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ႏႇင့္ အိႏၵိယသမုဒၵရာဘက္ထြက္ေပါက္ႏႇင့္ ေတာင္အာရႇေဒသထြက္ေပါက္တို႔ အတြက္လည္းေကာင္း၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံသည္ အေရႇ႕ေတာင္အာရႇႏိုင္ငံ မ်ားအဖြဲ႕ႏႇင့္ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္ေရးသာမက၊ အေရႇ႕ေမ်ာ္ မူ၀ါဒလက္ေတြ႕ေအာင္ျမင္ေရး တို႔အ တြက္လည္း ေကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ပထ၀ီႏိုင္ငံေရးအရသာမက၊ မဟာဗ်ဴဟာတည္ရႇိမႈအရပါ အေရးပါေန သျဖင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏႇင့္အိႏၵိယႏိုင္ငံတို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏႇင့္ဆက္ဆံေရးမူ၀ါဒ၊ လမ္းစဥ္၊ ဗ်ဴဟာမ်ားကို ဆန္းစစ္ သံုးသပ္မြမ္းမံၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံႏႇင့္ဆက္ဆံေရးတြင္ လမ္းေဟာင္းမႇခြဲထြက္ၿပီး၊ လမ္းသစ္ ေဖာက္ၾကရမည္ျဖစ္သည္။     ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးၿပီးခ်င္း၊ ရန္ကုန္အစိုးရဟု သမုတ္ခံေနရေသာအခ်ိန္တြင္ အိႏၵိယ အစိုးရသည္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အတြက္ လက္နက္ခဲယမ္းမ်ား ေထာက္ပံ့ကူညီခဲ့သျဖင့္ ရန္ကုန္အစိုးရဘ၀မႇ ဗမာအစိုးရဘ၀ ျပန္ေရာက္ခဲ့သည္မႇအစ ပါလီမန္ေခတ္ ႏႇစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးမႇာ ေကာင္းလြန္းခဲ့သည္။ ၁၉၆၂ အလြန္ကာလမႇာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံႏႇင့္အိႏၵိယႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးသည္ မဆိုး၊မေကာင္း အေနအထားတြင္ရႇိခဲ့သည္ဟု ေယဘုယ် သံုးသပ္ႏိုင္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ပထ၀ီႏိုင္ငံေရးအရသာမက၊ မဟာဗ်ဴဟာ တည္ရႇိမႈအရပါ အေရးပါေနသျဖင့္  တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏႇင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏႇင့္ ဆက္ဆံေရး မူ၀ါဒ၊ လမ္းစဥ္၊ ဗ်ဴဟာမ်ားကို ဆန္းစစ္သံုးသပ္မြမ္းမံၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံႏႇင့္ ဆက္ဆံ ေရးတြင္ လမ္းေဟာင္းမႇ ခြဲထြက္ၿပီး၊ လမ္းသစ္ေဖာက္ၾကရမည္ ျဖစ္သည္  . . .      တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏႇင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးသည္ အေၾကာက္တရားႏႇင့္ စခဲ့သည္ဟုဆိုရမည္။ လြတ္လပ္ ေရးရၿပီးစ ကာလတြင္ ဗမာ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္သည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၀င္သိမ္းမည္ကို စိုးရိမ္ခဲ့ပံု ရသည္။ ၁၉၄၉ ခုႏႇစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံကို တ႐ုတ္ ကြန္ျမဴနစ ္ပါတီက ထူေထာင္ခဲ့ေသာအခါ၊ ျမန္မာအစိုးရသည္ အသိအမႇတ္ျပဳရန္ အလ်င္အျမန္ အားထုတ္ခဲ့သည္။ ဒီဇင္ဘာလထဲတြင္ ႏႇစ္ႏိုင္ငံသံတမန္ဆက္ဆံေရး ထူေထာင္ရန္ ျပင္ဆင္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏႇစ္ ဇြန္လ ၈ ရက္ေန႔မႇသာ ၁၆ ႏိုင္ငံေျမာက္ႏိုင္ငံအျဖစ္ သံတမန္ ဆက္သြယ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ဗမာအစိုးရသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏႇင့္ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ရန္အလို႔ငႇာ၊ ၁၉၅၃ ခုႏႇစ္တြင္ အေမရိ ကန္ျပည္ေထာင္စု၏ အေထာက္အပံ့ရယူမႈကို ရပ္ဆိုင္းခဲ့သည္။ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးသည္ ၁၉၆၇ ခုႏႇစ္ တ႐ုတ္-ဗမာအေရးအခင္းကာလမႇလြဲ၍ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္အားလံုး ေကာင္းခဲ့သည္ဟု ေကာက္ခ်က္ျပဳရ မည္ျဖစ္သည္။   ျမန္မာႏိုင္ငံႏႇင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဆက္ဆံေရးဘက္တြင္၊အစကတည္းက ေကာင္းလႇသည္ မဟုတ္ေသာ္လည္း၊ အက်ဳိးရႇိခဲ့ပံုရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အိမ္နီးခ်င္း အိႏၵိယႏိုင္ငံသည္ ဆိုဗီယက္အုပ္ စုျဖစ္ၿပီး၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္လည္း အေမရိကန္အပါအ၀င္ အေနာက္အုပ္စုႏႇင့္ မတည့္ေသာလက္၀ဲ အုပ္စု၀င္ျဖစ္ေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ စစ္ေႏြးေခတ္ လက္၀ဲလႈိင္းႏႇင့္ ၿခံခ်င္းကပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၈ ခုႏႇစ္တြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ တပ္မေတာ္ေလ့က်င့္ေရးအတြက္ ေဒၚလာ ႏႇစ္သိန္း ေျခာက္ေသာင္းအပါအ၀င္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၄ သန္းေက်ာ္ အေထာက္အပံ့ ေပးအပ္ခဲ့သည္ကိုၾကည့္လ်င္ ႏႇစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးမႇာ ၁၉၈၈ ခုႏႇစ္ အထိ၊ မေအးမေႏြးအဆင့္တြင္ရႇိခဲ့ သည္ဟု သံုးသပ္ႏိုင္သည္။      အေမရိကန္သမၼတ ဘားရက္ အိုဘားမား၏ ခရီးစဥ္မတိုင္မီ၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠဌႏႇင့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မတီဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အိႏၵိယ      သမၼတိုင္ငံသို႔ အလည္အပတ္သြားေရာက္ခဲ့သည္။ အဆိုပါ ခရီးစဥ္အတြင္း အိႏၵိယ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ မာမိုဟန္ဆင္း၊ ဒုတိယသမၼတ၊ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး၊ႏိုင္ငံျခားေရးအတြင္း၀န္၊ အာဏာရကြန္ဂရက္ အိုင္ပါတီဥကၠ႒ ဆိုနီယာဂႏၵီတို႔ႏွင့္ သီးျခားစီ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ အေရႇ႕ေတာင္ အာရႇေဒသတြင္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္အေျခခ်ရန္ ျပင္ဆင္မႈမ်ားကို အိႏၵိယႏိုင္ငံသည္ စိုးရိမ္တႀကီး ေစာင့္ၾကည့္မည္မႇာ အေသအခ်ာျဖစ္သည္။ တစ္ဖက္တြင္လည္း အိႏၵိယႏိုင္ငံသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေပၚ အလြန္အမင္းမႇီခိုေနရမႈအေပၚ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကေနမည္မႇာလည္း သဘာ၀က်သည္။ ကြန္ဂရက္အိုင္ပါတီအေၾကာင္းေျပာလ်င္၊ ႏႇစ္ရာေက်ာ္တည္တံ့ေသာ ပါတီျဖစ္ၿပီး၊ကိုလိုနီေခတ္က ျမန္မာျပည္တြင္ ပါတီ႐ုံးခြဲဖြင့္လႇစ္ႏိုင္သည္အထိ က်ယ္ျပန္႔ခဲ့ေသာပါတီျဖစ္သည္။ ပါတီဥကၠ႒ ဆိုနီယာ ဂႏၵီႏႇင့္ေတြ႕ေသာအခါ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ ဆိုနီယာထံမႇ သင္ယူစရာ၊ ေလ့လာစရာမ်ား ရႇိလိမ့္မည္ဟု ထင္ျမင္ၾကသည္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ရာဂ်စ္ဂႏၵီ၏ ဇနီးျဖစ္သူဆိုနီယာသည္ ကြန္ဂရက္ အိုင္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ အစိုးရအဖြဲ႕ကို ပါတီမႇတစ္ဆင့္ ႀကိဳးကိုင္ႏိုင္သည့္ အေနအထားတြင္ ရႇိေနၿပီျဖစ္သည္။ ကြန္ဂရက္အိုင္ပါတီ၏ စနစ္တက် တည္ေဆာက္အားေကာင္းမႈေၾကာင့္၊ ဆိုနီယာသည္ အစိုးရအဖြဲ႕တြင္မပါလင့္ကစား၊အစိုးရအေပၚ ၾသဇာလႊမ္းမိုးႏိုင္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ပါတီတည္ ေဆာက္ေရးအေပၚ အာ႐ုံစိုက္ရန္ပညာရႇိသတိျဖစ္ခဲ ျဖစ္ေနပံုရေသာေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အိႏၵိယခရီးစဥ္မႇအျပန္တြင္ ပါတီတည္ေဆာက္ေရး၏ အေရးပါပံုကို သေဘာေပါက္ႏိုင္ ေကာင္းဖြယ္ ရႇိသည္ဟု ေမ်ာ္လင့္ရသည္။     ဆိုနီယာသည္ ကြန္ဂရက္အိုင္ပါတီ၏ စနစ္က်က်ယ္ျပန္႔ေသာ အင္အားကို ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံျပဳကာ ပန္းပန္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးပတ္၀န္းက်င္တြင္ လူထုအႀကိဳက္၊ အခ်စ္ျဖစ္ေသာ္လည္း မိမိႏိုင္ငံေရးပါတီကို စနစ္က်အားေကာင္းေအာင္ ယေန႔အထိ တည္ေဆာက္ႏိုင္ျခင္းမရႇိ၊ တည္ေဆာက္ရန္ျပင္ဆင္ႏိုင္ျခင္း မရႇိသည္ကို ေတြ႕ျမင္ရသည္မႇာ ရင္ေလးဖြယ္ျဖစ္သည္။ အန္အယ္လ္ဒီပါတီကုိ စနစ္တက်တည္ေဆာက္ႏိုင္မႈ အားနည္းလ်င္နည္း သည့္အေလ်ာက္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလႇယ္မ်ား၏ အရည္အေသြးမႇာလည္း အားနည္းလာဖြယ္ရႇိေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ဆိုနီယာဂႏၵီႏႇင့္ယႇဥ္ထိုး၍ မိမိကိုယ္ကို ေ၀ဖန္ေရးလုပ္သင့္ သည္ဟု ထင္ျမင္ မိသည္။      အေမရိကန္သမၼတျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ခ်စ္ၾကည္ေရးအလည္အပတ္ခရီး မလာေရာက္မီရက္ပိုင္းအလို၊ ႏို၀င္ဘာလ ၁၂ရက္မႇ ၁၉ရက္အထိ ဒုတိယ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္၊ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္(ၾကည္း) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးစိုး၀င္း ဦးေဆာင္ေသာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ခ်စ္ၾကည္ေရးကိုယ္စားလႇယ္အဖြဲ႕ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔ သမၼတ ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္မႇာလည္း ထူးျခားသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးစိုး၀င္းသည္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၂၀၁ အရ ဖြဲ႕စည္းသည့္ အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးႏႇင့္ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ အားေလ်ာ္စြာ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရအဖြဲ႕ကိုယ္စား အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏႇင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတို႔၏ ဆက္ဆံေရး အေျခအေန၊ သမၼတဘားရက္ အိုဘားမား၏ လာမည့္ခ်စ္ၾကည္ေရးခရီးစဥ္တို႔ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး၊ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံအစိုးရႏႇင့္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ေဆြးေႏြးရႇင္းျပႏိုင္ရန္ ေစလႊတ္ေသာ ကိုယ္စားလႇယ္သေဘာလည္း သက္ေရာက္ႏိုင္သည္ဟု ေလ့လာသူအခ်ဳိ႕က သံုးသပ္ၾက သည္။      အိုဘားမား အေရႇ႕ေတာင္အာရႇေဒသသို႔ မေရာက္မီ၊ ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္ ႏို၀င္ဘာလ ၁၅ ရက္တြင္ ၁၈ ႀကိမ္ေျမာက္ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၊ ဗဟိုေကာ္မတီ၊ ပထမအႀကိမ္ပါတီညီလာခံ၌ ဇီဂ်င္ပင္းသည္ တ႐ုတ္ကြန္ ျမဴနစ္ပါတီ အေထြေထြအတြင္းေရးမႇဴးႏႇင့္ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၊ ဗဟိုစစ္ေကာ္မရႇင္၏ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ဇီဂ်င္ပင္းေခါင္းေဆာင္ေသာ တ႐ုတ္မ်ဳိးဆက္သစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ၂၀၂၂ ခုႏႇစ္အထိ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို ပဲ့ကိုင္မည္ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးအရ ကာလ ရႇည္ၾကာ ေဆြမ်ဳိးေပါက္ေဖာ္ျဖစ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔လာေရာက္မည့္ အေမရိကန္သမၼတ၏ ခရီးစဥ္ကို အထူးအေလးထား ေစာင့္ၾကည့္မည္မႇာ သံသယျဖစ္ဖြယ္မရႇိေပ။ ေရနံပိုက္လိုင္း၊ ဓာတ္ေငြ႕ပိုက္လုိင္း၊ ရထားလမ္း၊ ကားလမ္းတို႔ႏွင့္အတူ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဇုန္မ်ား ထူေထာင္ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံရန္ ျပင္ဆင္ေနသည့္အျပင္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ႏႇင့္ အိႏၵိယသမုဒၵရာသို႔ အေနာက္ဘက္ထြက္ ေပါက္တစ္ခုျဖစ္လာမည့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ ငံ၏ ေက်ာက္ျဖဴစီမံကိန္းႏႇင့္ အေမရိကန္၏ အက်ဳိးစီးပြားတို႔သည္ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ လာႏိုင္ဖြယ္ရႇိေန သည္ဟု အကဲခတ္မ်ားက ေထာက္ျပၾကသည္။   ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ သမၼတဘားရက္ ဟူစိန္အိုဘားမားသည္ သမၼတဦးသိန္းစိန္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုမည္ျဖစ္သည္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏႇင့္ ေတြ႕ဆံုမႈသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏႇင့္ ေတြ႕ဆံုမႈထက္ ပိုမိုစိတ္လႈပ္ရႇားဖြယ္ျဖစ္လာႏိုင္သည္ဟု သံုးသပ္မိသည္။   အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ၊ သမၼတ အိုဘားမားသည္ တပ္မေတာ္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ျဖစ္သျဖင့္လည္းေကာင္း၊ လာမည့္ အနာဂတ္ႏႇစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးတြင္ တပ္မေတာ္ခ်င္း ဆက္ဆံေရးအပိုင္း၌ အေရးပါလာႏိုင္သျဖင့္လည္းေကာင္း၊ သမၼတအိုဘားမားႏႇင့္ေတြ႕ဆံုစဥ္၊ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏႇင့္အတူ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႇဴးႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္လည္း ပါ၀င္ႏိုင္ဖြယ္ရႇိသည္ဟု သံုးသပ္မႈမ်ားရႇိေနသည္။ လာမည့္ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းတြင္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥ ပေဒ ျပင္ဆင္ေရးကိစၥ၌ တပ္မေတာ္သည္ အဆံုးအျဖတ္ေနရာတြင္ရႇိၿပီး၊ ဒီမိုကေရစီနည္းက် ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေဖာ္ေဆာင္ရာတြင္ တပ္မေတာ္၏ အခန္းက႑သည္ အလြန္အ ေရးပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အိုဘားမားႏႇင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္တို႔ ေတြ႕ဆံုေရးကို မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္လိုအပ္ခ်က္ဟု သံုးသပ္ႏိုင္သည္။ အိုဘားမားျပန္ၿပီးေနာက္၊ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးႏႇင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးအပိုင္းတြင္ တပ္မေတာ္က မည္သို႔ပါ၀င္လာမည္ကို ေစာင့္ၾကည့္ ရဦးမည္ျဖစ္သည္။   ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပမည့္ ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲသည္ အေရးႀကီးေသာ အခ်ဳိး အေကြ႕ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ သမၼတအိုဘားမားသည္ ေရြးေကာက္ပြဲလြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေရးအတြက္ တိုက္တြန္းဦးမည္မႇာ မုခ်ျဖစ္သည္။ လာမည့္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ၊ အေရႇ႕ေတာင္ အာရႇႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအပါအ၀င္ အေနာက္အုပ္စုႏိုင္ငံမ်ားမႇ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာသူမ်ားကို ၀င္ေရာက္ခြင့္ျပဳမည္ဆိုလ်င္ အလြန္ေကာင္းမြန္မည္ဟု သံုးသပ္ႏိုင္ သည္။ ႏိုင္ငံတကာေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈကို ခြင့္ျပဳျခင္းျဖင့္ေရြးေကာက္ပြဲ၏ တန္ဖိုးကိုျမင့္မား ေစႏိုင္သည္ကို လည္း ေထာက္ျပရမည္ျဖစ္သည္။     ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ ျပည္ေထာင္စုၾက့ံခိုင္ေရးႏႇင့္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏႇင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ တိုင္းရင္းသားပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားႏႇင့္ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားပါ၀င္သည့္ ပြင့္လင္း၊စနစ္က်ေသာႏိုင္ငံေရး စားပြဲ၀ုိင္းေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို ပံုေဖာ္ႏိုင္ေရးသည္လည္း အေရးႀကီးသည္ဟုသံုးသပ္မိပါသည္။ အဆိုပါေဆြးေႏြးပြဲမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးအာဏာခြဲေ၀ေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားျဖစ္လာႏိုင္သည့္အျပင္၊ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူအေပၚ အေျခခံသည့္ ႏိုင္ငံေရးလမ္းျပေျမပံုသစ္တစ္ခုကို ျပဳစုေရးဆြဲႏိုင္သည့္အေျခအေနအထိ ခရီးေပါက္ႏိုင္ရန္ လိုအပ္သည္ဟု အကဲခတ္မ်ားက သံုးသပ္ၾကသည္။ ႏိုင္ငံေရးစားပြဲ၀ိုင္းေဆြးေႏြးပြဲမ်ားသည္ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပအသြင္ျဖစ္ရန္လိုအပ္သည္ဟုလည္း အကဲခတ္မ်ားက ေထာက္ျပၾကသည္။ အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမားသည္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏႇင့္ ေတြ႕ဆံုစဥ္၊ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပ ေဒျပင္ဆင္ေရး၊ ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ လြတ္လပ္တရားမွ်တေရး၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ ေဖာ္ေဆာင္ေရးတို႔ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည့္ အမ်ားပါ၀င္ႏိုင္ေသာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး လမ္းျပေျမပံုသစ္တစ္ခု ပံုေဖာ္ႏိုင္ရန္ တိုက္တြန္းေဆာ္ၾသသင့္သည္ဟု အႀကံျပဳၾကသည္။ သမၼတအိုဘားမားျပန္လ်င္၊ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ပတ္၀န္းက်င္၌ လက္ေတြ႕က်ေသာ ႏိုင္ငံေရးစားပြဲ၀ုိင္းေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ေျခမည္မွ် ျမင့္မားလာမည္ကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ရဦးမည္ျဖစ္သည္။ သမၼတအိုဘားမားအေနျဖင့္ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ႏႇင့္ ပုဂၢလိက သတင္းစာမ်ားကိစၥကိုလည္း လ်စ္လ်ဴ႐ႈ၍ မျဖစ္ႏိုင္ေခ်။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္သည္ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ရရႇိေနၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ပုဂၢလိကသတင္းစာ တစ္ေစာင္မႇ ထုတ္ေ၀ခြင့္မျပဳႏိုင္ျခင္းမႇာ ႏိုင္ငံတကာတြင္ မ်က္ႏႇာပ်က္ဖြယ္ကိစၥျဖစ္သည္။ ပုဂၢလိကသတင္းစာ ရႇိျခင္း၊ မရႇိျခင္းသည္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကို တုိင္းတာရာတြင္ အလြန္ပဓာနက်သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အေရႇ႕ေတာင္အာရႇေဒသတြင္ ပုဂၢလိကသတင္းစာမရႇိသည့္ တစ္ခုတည္းေသာႏိုင္ငံျဖစ္ေနသည္ကို မ်က္ကြယ္ျပဳေန၍ မသင့္ေတာ္ဟု သံုးသပ္မိသည္။ အိုဘားမား၏ ခရီးစဥ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ပုဂၢလိက သတင္းစာမ်ား ထုတ္ေ၀ခြင့္အေႏႇးႏႇင့္ အျမန္ရရႇိၿပီး၊ ျမန္မာ့စာနယ္ဇင္းေလာကသည္ ႏိုင္ငံတကာတန္း၀င္လာမည္ဆိုလ်င္ အတိုင္းထက္အလြန္ျဖစ္သည္။   ကခ်င္ျပည္နယ္ႏႇင့္ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈမ်ား အလ်င္အျမန္ ျဖစ္ေပၚလာေရး အ တြက္ကိုလည္း သမၼတအိုဘားမားအေနျဖင့္ ျမန္မာအစိုးရကိုမျဖစ္မေန တိုက္တြန္းဦးမည္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါျဖစ္စဥ္ႏႇစ္ခုသည္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏႇင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ႏွစ္ဦးကို ေဘးက်ပ္နံက်ပ္ ျဖစ္ေစခဲ့သည့္အျပင္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္အေပၚတြင္လည္း ႏိုင္ငံတကာက အျမင္ေမႇာက္မႇားႏိုင္သျဖင့္ သတိႀကီးႀကီးထား ကိုင္တြယ္ရမည္ျဖစ္သည္။ အိုဘားမားခရီးစဥ္ေနာက္ပိုင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ႏႇင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးကိစၥမ်ားတြင္ ပိုမိုသြက္သြက္လက္လက္လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ ႏိုင္ၿပီး၊ ေရရႇည္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဦးတည္ေသာ လက္ေတြ႕က်သည့္လမ္းေပၚ ေရာက္ရႇိလာႏိုင္ မည္ဆိုပါက အားရေက်နပ္ဖြယ္ျဖစ္သည္။      အေမရိကန္သမၼတဘားရက္အိုဘားမား၏ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္သည္ စင္းလံုးေခ်ာဟု မဆိုႏိုင္ပါ။ ျပည္တြင္း ျပည္ပေလ့လာသူအခ်ဳိ႕ႏႇင့္ အကဲခတ္အခ်ဳိ႕အျမင္အရ၊ အေမရ ိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာမူ၀ါဒ အေျပာင္းအလဲသည္ ဒေရာေသာပါးႏိုင္ၿပီး၊ ေျပာင္းလဲ တိုးတက္မႈမ်ားႏႇင့္ ႏိႈင္းယႇဥ္လ်င္အေမရိကန္ဘက္မႇအေလ်ာ့ေပး လိုက္ေလ်ာမႈသည္ မ်ားလြန္း အားႀကီး သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ အခ်ဳိ႕ကလည္းအိုဘားမားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႕ အလည္သြားရန္ ေစာလြန္းသည္ဟု ေ၀ဖန္ၾကသည္။ အိုဘားမား၏ ခရီးစဥ္ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးပတ္၀န္းက်င္တြင္ သိသာျမင္သာေသာ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေရးသည္ အလြန္အေရးႀကီးသည္။   အိုဘားမားသည္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္လမ္းခုလတ္ကာလမ်ဳိးတြင္ အလည္အပတ္လာေရာက္ျခင္း ျဖစ္သျဖင့္  စြန္႔စားရင္ဖိုရေသာ ခရီးဟုဆိုႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္ သူလူ ထုသည္ သမၼတအိုဘားမားအပါအ၀င္ အေမရိကန္သမၼတ အဆက္ဆက္ႏႇင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံကို ေမ်ာ္လင့္ ခ်က္ႀကီးႀကီးမားမားထားခဲ့ၾကသည္မႇာ လြန္ခဲ့ေသာ  ႏႇစ္ႏႇစ္ဆယ္ေက်ာ္ကတည္းကျဖစ္သည္။ ယခုကာလတြင္လည္း မႇန္းခ်က္ႏႇင့္ႏႇမ္းထြက္ကိုက္ပါ့မလားဟု စိုးရိမ္မႈမ်ားလည္း ရႇိေနႏိုင္သည္။ လက္ေတြ႕က်က် ဆန္းစစ္လ်င္၊ မႇန္းခ်က္ႏႇင့္ႏႇမ္းထြက္ကိုက္ရန္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ အ သိုင္းအ၀ိုင္း၏ ခ်ဥ္းကပ္ေဆာင္ရြက္မႈ၊သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏႇင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ဦးေဆာင္ေသာ ျပည္တြင္းအင္အားစုမ်ား၏ လက္ေတြ႕က်က်ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္မႈ၊ ျပည္သူလူထု၏ေထာက္ခံမႈ စသည့္အခ်က္မ်ားကလည္း အေရးႀကီးပါသည္။   အေမရိကန္ သမၼတဘားရက္ အိုဘားမား၏ ခရီးစဥ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဆင္းရဲမြဲေတေသာ ျမန္မာျပည္ သူလူထုအမ်ားစု၏ အက်ဳိးကို အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ကိုယ္စားျပဳႏိုင္မည္ဆိုလ်င္ အလြန္ေကာင္း မြန္သည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ ျမန္မာျပည္သူလူထုအမ်ားစုအတြက္ အခမဲ့က်န္းမာေရးေစာင့္ေရႇာက္မႈကို တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာႏႇင့္ အခ်ိန္တိုအတြင္း ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ မည္ဆိုလ်င္၊ ပညာေရးအပိုင္းတြင္ လည္း၊ အဆင့္အတန္းရႇိေသာ အေျခခံပညာေရးကို အခမဲ့ေပးႏိုင္သည့္အျပင္၊ ေက်ာင္းသားအရြယ္မ်ား ေက်ာင္းေနႏိုင္ေအာင္ လိုအပ္သည့္ ပံ့ပိုးမႈမ်ားျပဳလုပ္ေပးႏိုင္မည္ဆိုလ်င္ သမၼတအိုဘားမားႏႇင့္ အတူအေမရိကန္ျပည္သူတို႔သည္ ေအာက္ေျချမန္မာျပည္သူလူထုႀကီး၏ ႏႇလံုးသားထဲကို စြဲၿမဲ၀င္ေရာက္သြားၿပီဟု ေကာက္ခ်က္ျပဳႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။    အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုရေသာ္၊ ႏို၀င္ဘာလ ၁၉ ရက္၊ ညေနခင္းတြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ဘားရက္ဟူစိန္အိုဘားမားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မႇ ျပန္လည္ထြက္ခြာသြားၿပီးေနာက္၊ ရက္ပိုင္း၊ လပိုင္းမ်ားအတြင္း ေျပာင္းလဲတိုးတက္ျဖစ္ေပၚလာမည့္အေျခအေနမ်ားကို အားလံုးက ေစာင့္ၾကည့္ ေနၾကမည္မႇာ အေသ အခ်ာျဖစ္သည္။ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအားလံုးကို လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ေပး၍ ျပန္လႊတ္ ေပးျခင္းသည္ အေစာဆံုး ျမင္ရႏိုင္ဖြယ္ရႇိသည့္တိုးတက္မႈ ျဖစ္သည္ဟု အကဲခတ္မ်ားက သံုးသပ္ၾကသည္။ ေန႔စဥ္ထုတ္ ပုဂၢလိကသတင္းစာမ်ား ထုတ္ေ၀ခြင့္ျပဳလာႏိုင္ျခင္းသည္ ဒုတိယေျမာက္ သိသာျမင္ သာ ေသာ ေျခလႇမ္းျဖစ္လာႏိုင္ဖြယ္ရႇိေနသည္။ ႏိုင္ငံေရးအရလည္း လြတ္လပ္ပြင့္လင္းေသာ ႏိုင္ငံေရးစားပြဲ၀ုိင္း ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမႇသည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး လမ္းျပေျမပံုသစ္တစ္ရပ္ ေပၚထြက္ ေရးအတြက္ ကနဦး ေျခလႇမ္းမ်ားကို ျမင္ေတြ႕လာရမည္ဆိုလ်င္ ပိုမိုအားရဖြယ္ ျဖစ္လာမည္ျဖစ္သည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ႏႇင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္တို႔တြင္လည္း ပိုမိုလက္ေတြ႕က်ေသာ ေရရႇည္ေျဖရႇင္းမႈမ်ားဆီဦးတည္ေသာ တိုးတက္မႈမ်ားကို ျမင္ေတြ႕လာရမည္ဆိုပါက အိုဘားမား၏ခရီးစဥ္သည္ အလုပ္ျဖစ္ေနသည္ဟု ေယဘုယ် သံုးသပ္ရမည္ျဖစ္သည္။ အိုဘားမား၏ ခရီးစဥ္ေနာက္ပိုင္း ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရး ျဖစ္ေပၚ တိုးတက္မႈမ်ားသည္ ေလးလံထုိင္းမႈိင္းေနၿပီး၊ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ အမ်ဳိးသားအက်ဳိးစီးပြားအတြက္ ရည္ရႊန္းေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားသည္ အလြန္အမင္း သြက္လက္ေအာင္ျမင္ေနလ်င္ တစ္ခုခု မႇားေနၿပီဟု ေကာက္ခ်က္ျပဳရမည္ ျဖစ္သည္။ သမၼတအိုဘားမား၏ ခရီးစဥ္သည္ အလုပ္သေဘာခရီးစဥ္ ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ ခရီးစဥ္ကို အေၾကာင္းျပဳလ်က္ မည္မွ်အလုပ္ျဖစ္ခဲ့သည္ကို ေစာင့္ၾကည့္ ရမည္ျဖစ္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အားလံုးသည္ အိုဘားမားျပန္လ်င္ ဘာက်န္ခဲ့မည္ကိုလည္းေကာင္း၊ အေမရိကန္သြားလွ်င္ လမ္းမည္မွ်ျဖစ္မည္ကိုလည္းေကာင္း ဆက္လက္ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာရဦး မည္ျဖစ္ပါသည္။ ေဒါက္တာ ရန္မ်ဳိးသိမ္း

စီးပြားေရးေမာ္ဒယ္သစ္ေျပာင္းလဲရေတာ့မယ့္တ႐ုတ္ျပည္

စီးပြားေရးေမာ္ဒယ္သစ္ေျပာင္းလဲရေတာ့မယ့္တ႐ုတ္ျပည္ နဂါးႏွစ္ေတြဟာ အသည္း ထိတ္စရာေကာင္းတယ္။ တ႐ုတ္ လူမ်ဳိးေတြရဲ႕ အစဥ္အလာအရ ဆိုရင္ နဂါးႏွစ္ဟာ အာဏာပါဝါနဲ႔ ဂုဏ္ သိကၡာေတြကုိ သယ္ပိုး ယူ ေဆာင္လာတတ္တယ္လို႔ ဆိုၾက တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒ႑ာရီပံုျပင္ထဲက နဂါးႀကီးဟာ ခန္႔မွန္းရခက္တဲ့ သတၱဝါႀကီးတစ္ေကာင္ျဖစ္တယ္။ သူ႔ရဲ႕အၿမီးကို ေကြးလိမ္ရစ္ပတ္ၿပီး သူ႔ရဲ႕ေခါင္းကို ႀကိဳက္တဲ့ဘက္လွည့္ လို႔ရတယ္။၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ဟာ အ သည္းထိတ္စရာ နဂါးႏွစ္ေတြထဲက ႏွစ္တစ္ႏွစ္ပါပဲ။ ဒီႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ၂၃ရက္ေန႔ ဟာ တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူးတဲ့ေန႔ျဖစ္ပါ တယ္။ ျပည္မက တ႐ုတ္ေတြက ႏွစ္သစ္မွာ နဂါးႀကီးကုိ ခမ္းခမ္း နားနား အိုးစည္ဗံုေမာင္းနဲ႔ ႀကိဳဆိုခဲ့ ၾကတယ္။ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းၿပီး စီးပြားတက္တဲ့ႏွစ္တစ္ႏွစ္ ျဖစ္လာ လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္ စား ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ဟာ သူတို႔ ေမွ်ာ္မွန္းသလို ျဖစ္ မလာခဲ့ပါဘူး။ ဒီႏွစ္ ေႏွာင္းပိုင္း ေအာက္ တိုဘာ ဒါမွမဟုတ္ ႏိုဝင္ဘာလမွာ တ႐ုတ္ျပည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခု အတြင္း တစ္ႀကိမ္သာ လုပ္ေလ့ လုပ္ထရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း အေျပာင္းအလဲ လုပ္ဖို႔ရွိတယ္။ ဒါ ကလည္း လက္ရွိသမၼတ ံက Hu Jintao က လက္ရွိဒုတိယသမၼတ Xi Jinping ကို ရာထူးလႊဲေျပာင္း ေပးဖို႔ ႀကိဳႀကိဳတင္တင္ ေပထက္ အကၡရာတင္ၿပီးျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ တ႐ုတ္စီးပြားေရး ကလည္း ႏွစ္အစမွာ ေဒါင္ေဒါင္ ျမည္တဲ့ စီးပြားေရးပဲလို႔ ျမင္ခဲ့ၾက တယ္။ ဘ႑ာေရး ျပႆနာ ေၾကာင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ႏုိင္ငံေတြ ဂေယာက္ဂယက္ ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္စီးပြားေရးက ဒစ္ဂ်စ္ႏွစ္ လံုးနီးပါးနဲ႔တိုးတက္ခဲ့တယ္။ ကမၻာ ႀကီး ကေတာင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ႀကီးႀကီး နဲ႔ တ႐ုတ္စီးပြားေရးအ ေပၚ အားကိုးအားထားျပဳခဲ့ၾက တယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏွစ္ဆန္းပိုင္း မွာပဲ ႏုိင္ငံေရး တည္ၿငိမ္မႈ ပ်က္ ျပားသြားတယ္။ အာဏာရ ကြန္ျမဴ နစ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းက ေပၚလစ္ဗ်ဴ႐ိုဝင္ တစ္ဦး ျဖစ္ႏုိင္ ေျခ ရွိတဲ့ ခ်ဳံခ်ိန္းက ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအတြင္းေရးမွဴးပိုရွီလိုင္ကို မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔မွာ ရာထူးမွျဖဳတ္ပစ္ခဲ့တယ္။ သူ႔ဇနီးကုိလည္း လူသတ္မႈ နဲ႔ စြဲခ်က္တင္ ဖမ္းဆီး တယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း ျပႆနာ တစ္ခုၿပီးတစ္ခုတက္လာခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္ စုႏွစ္ သံုးခုေလာက္က အံ့ဘနန္း တိုးတက္ ခ်ဲ႕ကားလာခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္ စီးပြားေရးဟာ ခေနာ္နီ ခေနာ္နဲ႔ ျဖစ္လာတယ္။ ႏုိင္ငံျခားပို႔ကုန္ တင္ပုိ႔မႈ (Exports) ႏုိင္ငံျခား တိုက္႐ိုက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ(Foreign direct investment)နဲ႔ ဘဏ္ေခ်း ေငြေတြ အားလံုး က်ဆင္းသြား တယ္။ေၾ<ြကးၿမီေတြတက္လာတယ္။ လယ္သမားေတြ နဲ႔ စက္႐ံုအလုပ္ သမားေတြရဲ႕ ဆႏၵျပ ေတာင္းဆိုမႈ အေရအတြက္ ျမင့္တက္လာတယ္။ အျခားတစ္ဘက္မွာ တ႐ုတ္ စားသံုးသူေတြဟာ အရင္ကထက္ သံုးစြဲလာႏိုင္ၾကတယ္။ ဒီႏွစ္မွာ တိုးတက္မႈႏႈန္း ၈ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ ရွိလာႏုိင္တယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းခ်က္ကလည္း အျခားေသာ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေတြရဲ႕တိုးတက္မႈနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ေက် နပ္စရာေကာင္းေလာက္ ေအာင္ ျမင့္ မားေနပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီကေန႔ေခတ္မွာ ထူးထူးျခားျခား ဘ႑ာေရးခ်ဲ႕ကားမႈကို ဖန္တီးႏုိင္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈက အခု ေတာ့ စီးပြားေရးကို ရပ္တန္႔သြားရ ေလာက္ေအာင္ ၿခိမ္းေျခာက္လ်က္ ရွိတယ္။ ဒီလိုဆုိေပမယ့္ တ႐ုတ္ျပည္မ ႀကီးဟာ ဒီကေန႔မနက္ျဖန္ဆိုသလို ၿပိဳလဲသြားမွာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သို႔ေပမယ့္ စီးပြားေရးရဲ႕ အႏုတ္ လကၡဏာသေကၤတေတြကုိ အေလး မမူ ဂ႐ုမထားရင္ေတာ့ အႏၲရာယ္ မ်ားတယ္။တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ကိုယ္တုိင္က တ႐ုတ္ျပည္စီးပြားေရး ဆက္လက္ တိုးတက္ေရး အတြက္ လမ္းသစ္ထြင္ရတာ ဘယ္ေလာက္ ခက္ခဲ႐ႈပ္ေထြးသလဲဆိုတာ သိၾက တယ္။ ေခတ္သစ္တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ တည္ေဆာက္ေရးျပႆနာမ်ားျဖစ္ၾက တဲ့ စာရိတၱျခစားတဲ့ ႏုိင္ငံေရးစနစ္နဲ႔ အရည္အေသြးညံ့ တဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္ အ ရင္းရွင္စနစ္ေတြကုိ နဂါးရဲ႕ အၿမီး နဲ႔ ဆတ္ခနဲ႐ိုက္လိုက္တာနဲ႔ ေျဖ ရွင္းလို႔ ရႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ တ႐ုတ္ျပည္သူေတြရဲ႕ စိတ္ ဝိညာဥ္ဟာ ၂ဝ၁၂ခုႏွစ္မွာ သိသိ သာသာ ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ပါၿပီ။ ဒီရာစုႏွစ္ရဲ႕ အေစာပိုင္း ကာလက ေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြကို အနာဂတ္ အ တြက္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြက အစား ထိုး ဝင္ေရာက္သြားခဲ့ပါၿပီ။ တ႐ုတ္ ျပည္စီးပြားေရး ဟာ ႏွစ္ကာလၾကာ ရွည္တိုးတက္ခဲ့ေပမယ့္ တ႐ုတ္ျပည္ သူေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခုေလာက္က ေပ်ာ္ရႊင္ခဲ့ၾကသ လို အခုေနအခါ ေပ်ာ္ရႊင္ၾကျခင္း မရွိၾကေတာ့ဘူးလို႔ Uriversity of Southern California ေလ့လာ ဆန္းစစ္ခ်က္တစ္ခုက ဆိုတယ္။ တ႐ုတ္နဂါးႀကီးက လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္ စုႏွစ္သံုးခုက ႏိုးထလာခဲ့တယ္။ အႏၲရာယ္ပတ္ခ်ာလည္ဝိုင္းေနတဲ့ ဒီႏွစ္မွာ နဂါးႀကီးရဲ႕ ဦးေခါင္းက ဘယ္ဘက္ကို လွည့္ပါလိမ့္။ ဂီယာအေျပာင္းအေရႊ႕ အားေကာင္းတဲ့ ကုန္က်စရိတ္ သက္သာမႈ၊ ႀကီးမားတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ ႏွံမႈနဲ႔ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ ေထာက္ကူပံ့ ပိုးမႈတို႔ရဲ႕ေမာင္းႏွင္ တြန္းပို႔မႈေၾကာင့္ စားရမဲ့ ေသာက္ရမဲ့ ျဖစ္ေနတဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ႀကီးဟာ ႏွစ္၃ဝကာလ အတြင္းမွာ ကမၻာ့ဒုတိယအႀကီး စီးပြားေရး အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြား ခဲ့ၿပီး အေမရိကန္တို႔ရဲ႕ စီးပြားေရး ျခယ္လွယ္မႈကို ၿပိဳင္ဆိုင္ရင္ေပါင္ တန္းလာႏုိင္ခဲ့တယ္။ မဟာစီးပြားေရး က်ဆင္းမႈႀကီး (Great Recession) ကာလတုန္း က ကမၻာၿဂိဳဟ္ႀကီးအေထာင္းအထု ခံေနခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ ဘ႑ာေရးျပႆနာကုိ အလြယ္တ ကူ ပုတ္ထုတ္ခါခ် ေက်ာ္လႊားႏုိင္ ခဲ့တယ္။ ဒီလုိေအာင္ျမင္မႈက စီး ပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ နဲ႔ ေဘာဂေဗဒပညာရွင္ေတြ ကို တ႐ုတ္ျပည္ ရဲ႕ ႏုိင္ငံေတာ္အရင္းရွင္ဝါဒက အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ လြတ္လပ္တဲ့ စီးပြားေရးစနစ္ေတြ ထက္ သာလြန္ ေကာင္း မြန္ပါေပတယ္လို႔ သုံးသပ္ ေကာက္ခ်က္ခ်ရ ေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ေစခဲ့တယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ အရင္း ရွင္ဝါဒဆိုတာက ေစ်းကြက္ရဲ႕ မျမင္ရတဲ့လက္နဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ထင္ ထင္ရွားရွားႀကီးျမင္ရတဲ့ လက္တို႔ကို ခ်ိတ္ဆက္ ပူးကပ္ထားတဲ့ ဝါဒ စနစ္ႀကီးျဖစ္တယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ႀကီး တိုးတက္လာ ေလ ဂလိုဘယ္စီးပြားေရးအဝိုင္း အဝန္းထဲမွာ တ႐ုတ္တုိ႔ရဲ႕ အခန္း က႑အေရးပါ လာေလ ျဖစ္လာခဲ့ တယ္။ တ႐ုတ္စက္႐ံုအလုပ္႐ံုေတြ ဟာ ေဒသတြင္း ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ ကြန္ရက္ရဲ႕ ဗဟုိခ်က္မျဖစ္လာခဲ့ တယ္။ အာရွတစ္နံတစ္လ်ားကို တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေစခဲ့တယ္။ တ႐ုတ္ ျပည္ရဲ႕ ၾကြယ္ဝခ်မ္းသာလာတဲ့ စားသံုးသူေတြဟာ General Motors ? McDonald's တို႔လုိ ႏုိင္ငံစု အေျခစိုက္ကုမၸဏီႀကီးေတြအတြက္ အေရးပါတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြ ျဖစ္လာခဲ့ တယ္။ သံသတၴဳ႐ိုင္းေတြကေနၿပီး ဂ်ဳံ၊ ေျပာင္းေတြအထိ အငမ္းမရ ဝါးမ်ဳိလာတဲ့ တ႐ုတ္စက္မႈက႑ရဲ႕ စားသံုးမႈေၾကာင့္ ကမၻာ တစ္လႊား မွာ ကုန္ပစၥည္းေစ်းႏႈန္းေတြ မိုးထိေအာင္ျမင့္တက္ကုန္တယ္။ တ႐ုတ္ေၾကာင့္သာ မဟုတ္ရင္ မဟာစီးပြားေရး က်ဆင္းမႈႀကီးဟာ တစ္ ကမၻာလံုးကုိ ျဖဴခါျပာခါက်သြားေစ ႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုေတာ့ တ႐ုတ္ ရဲ႕ ေက်ာ္ၾကားထင္ရွားတဲ့ တိုးတက္ မႈ ယႏၲရားႀကီးဟာ တဖုတ္ဖုတ္ တ ေဖာက္ေဖာက္ျဖစ္လာ တယ္။ ျမင့္ တက္လာတဲ့စရိတ္က ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္ စြမ္းကို ဖဲ့ထုတ္သြားတယ္။ ႏုိင္ငံ ေတာ္ရဲ႕ အလြန္အမင္း ထိန္းခ်ဳပ္မႈ က စီးပြားေရးကို ရြဲ႕ေစာင္းပံုပ်က္ သြားေစတယ္။ ပရမ္းပတာ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈက ဘ႑ာေရးစနစ္ရဲ႕ က်န္း မာေရးအေျခအေနကုိ ၿခိမ္းေျခာက္ လာ တယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြကပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္ ေတြကုိ လည္ပင္း အတင္းဝင္ညႇစ္ သလို ျဖစ္လာတယ္။ ဒီလုိျဖစ္ရပ္ေတြက တ႐ုတ္ ျပည္ဟာဆက္လက္တိုးတက္ဖို႔ အ တြက္ ေမာ္ဒယ္သစ္တစ္ခု လိုအပ္ လာၿပီဆိုတာကို မီးေမာင္း ထိုးျပ လ်က္ရွိတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ေမာင္း ႏွင္အားထက္ ေစ်းကြက္ေတြရဲ႕ ေမာင္းႏွင္အားကို အသံုးျပဳဖို႔လို လာၿပီ။ ပိုၿပီး ဘက္ညီတဲ့၊ ပြင့္လင္းတဲ့၊ တရားမွ်တမႈရွိတဲ့စနစ္တစ္ခု ေဖြရွာ ဖန္ဆင္းဖို႔ လုိအပ္လာၿပီ။ ဇြန္လကုန္မွာ သက္တမ္းငါးႏွစ္ ျပည့္ေျမာက္လို႔ ႏုတ္ ထြက္ သြားခဲ့တဲ့ ကမၻာ့ဘဏ္ဥကၠ႒ Robert Zoellick က တ႐ုတ္ရဲ႕လက္ရွိက်င့္သံုး ေနတဲ့စနစ္ဟာ ေရရွည္ မတည္တံ့ ႏိုင္ဘူး လို႔ ေျပာၾကားခဲ့တယ္။ ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ႕ မတ္လအစီရင္ ခံစာမွာ တ႐ုတ္ျပည္ဟာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ဖို႔ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ ၾကာေနရင္ အနာဂတ္မွာ စီးပြားေရးျပႆနာတက္လာႏိုင္တဲ့အႏၲရာယ္ရွိတယ္လို႔ သတိေပးေဖာ္ျပခဲ့ေသးတယ္။ အေျပာင္းအလဲလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ တာေတာ့ေသ ခ်ာတယ္။ တ႐ုတ္စီးပြားေရးဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြင္းမွာ အင္မတန္စိုးရိမ္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့စီးပြားေရးက်ဆင္းမႈနဲ႔ ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႕ေန ရတယ္။ IMF က တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ဂ်ီဒီ ပီဟာ၂ဝ၁၂ခုႏွစ္မွာ၈.၂ရာခိုင္ႏႈန္း တိုးတက္ႏိုင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထား တယ္။ ဂလိုဘယ္စီးပြားေရး ရာသီဥတုအရ သိပ္အဆိုးရြားႀကီးမဟုတ္ေပမယ့္၁၉၉၉ခုႏွစ္ကစၿပီးၾကည့္ရင္ အေႏွးေကြးဆံုးတိုးတက္မႈျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုေႏွးေကြး က်ဆင္း သြားတာ တ႐ုတ္တစ္ႏုိင္ငံတည္း ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ တစ္ခ်ိန္က ထင္သာျမင္သာတိုးတက္ခဲ့ၾကတဲ့ ထြန္း သစ္စ ေစ်းကြက္မ်ားအားလံုး ေအး ခဲစျပဳလာၾကတယ္။ ဘရာဇီးစီးပြားေရးဆိုရင္ ဒီႏွစ္ မွာ အျမင့္ဆံုးတိုးတက္ရင္ သံုးရာ ခိုင္ႏႈန္းပဲရွိႏုိင္တယ္။ ႏိုင္ငံေရးအရ မလႈပ္ႏိုင္ မရွားႏိုင္ျဖစ္ေနတဲ့ အိႏၵိယစီးပြားေရးကလည္း ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္း အနိမ့္ဆံုးသို႔ က် ဆင္းသြားတယ္။ အေမရိကန္ စီး ပြားေရး ျပန္လည္ႏိုးထ ရွင္သန္ လာၿပီလုိ႔ ဆိုၾကေပမယ့္လည္းေထာ့က်ဳိးေထာ့က်ဳိး ခ်ဳိင္းေထာက္ကေလးနဲ႔။ ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ယူ႐ိုဇုန္ ကလည္းေၾကြး ၿမီျပႆနာျပန္ လည္ ဗေလာင္ ဆူလာတယ္။ ဂရိႏုိင္ငံကေတာ့ ယူ ႐ိုဇုန္ကထြက္ဖို႔ အထုပ္အပုိးျပင္ေန သလားေတာ့မသိ။ တကယ္ေတာ့ ကမၻာႀကီး အခုလိုအိုးနင္းခြက္နင္း ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာတ႐ုတ္ျပည္စီးပြားေရး ဘာမွမျဖစ္ေစခ်င္ၾကပါဘူး။ တ႐ုတ္ျပည္ဟာ သူ႔ဘာသာ သူ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံႀကီးလို႔ ခံယူတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရးအံ့ဘနန္း တိုးတက္မႈ ကုိ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့တဲ့ ေရာေႏွာမႈဝါဒဟာ ဆင္းရဲၿပီးမဖြံ႔ၿဖိဳးေသးတဲ့အခ်ိန္ကသင့္ေတာ္မွန္ကန္တယ္လုိ႔ ဆိုႏိုင္ေပမယ့္ အခုလို စက္မႈ တိုးတက္ၿပီး ခ်မ္းသာလာတဲ့ အခါမွာဒီဝါဒနဲ႔သင့္ေတာ္ပါ့မလား။ တ႐ုတ္ေမာ္ဒယ္အတြင္း ခြၽတ္ ယြင္းခ်က္က တျခား မဟုတ္ပါဘူး။ ဗ်ဴ႐ိုကရက္ေတြက ေငြေၾကးစီး ေၾကာင္းေတြကုိ စိတ္ထင္ သလို ျခယ္လွယ္ကစားခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ပါ တယ္။ စက္မႈလုပ္ငန္းေတြ အလ်င္ အျမန္တိုးတက္ေစခ်င္တဲ့အတြက္ အစိုးရက ေငြလဲႏႈန္းတို႔ အတိုးႏႈန္းတုိ႔ကုိ အဓိက်တဲ့ ေစ်းႏႈန္းေတြကို ႀကီးၾကပ္ ကြပ္ကဲ ကစားၾကတယ္။ ကုမၸဏီေတြက စက္႐ံုအလုပ္႐ံုေတြ နဲ႔ စီမံကိန္းေတြမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၾက ေအာင္လို႔ အကြက္ဆင္ၾကတယ္။ ေစ်းကြက္ေတြက သတ္မွတ္တဲ့ ေပါက္ေစ်းနဲ႔ဆိုရင္ ဘယ္သူမွ ဒီလုပ္ငန္းေတြမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၾက မွာမဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံပိုင္ဘဏ္ေတြ ကလည္း မူဝါဒေရးဆြဲၾကသူေတြ ၫႊန္ၾကားတဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို သာ ေငြထုတ္ေခ်း ၾကရတယ္။ ျပန္ေျပာ ခြင့္မရွိဘူး။ ဒီလို အစိုးရက ခ်ဳပ္ကုိင္မႈ ေၾကာင့္ နစ္နာဆံုး႐ႈံးမႈေတြရွိတယ္။ စီးပြားေရးဟာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအေပၚ အလြန္အမင္း အားထား မီွခိုေနရတယ္။ ဒါဟာ ဂ်ီဒီပီရဲ႕ထက္ဝက္ေလာက္ရွိတယ္။ ေလာေလာဆယ္ တ႐ုတ္စီးပြားေရးေႏွးေကြးသြားတဲ့ အခါ ျပႆနာေတာင္ တက္လာတယ္။ ဘဏ္ကေငြထုတ္ေခ်းမႈေတြ အဖ်ား႐ွဴးသြားတယ္။ အိမ္ေစ်းႏႈန္း ေတြ ေလွ်ာ့က်ေရးအတြက္ အိမ္ရာေျမေစ်းကြက္ ကုိ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈက အိမ္ ရာေဆာက္လုပ္ေရးေလွ်ာ့က်သြား ေစတယ္။ တိုးတက္မႈႏႈန္းက်ဆင္း သြားတယ္။ ေစ်းႏႈန္းေတြနဲ႔ ကစား တဲ့ အက်ဳိးဆက္က ေငြေတြဟာ မဆိုင္တဲ့ေနရာေတြဆီ ေရာက္သြား တယ္။ ထုတ္လုပ္ႏိုင္အား အပိုျဖစ္ လာတယ္။ အဓိကႏိုင္ငံေတာ္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ အျမတ္ရၾကတယ္ဆိုတာက အစိုးရအေနနဲ႔ ေခ်းေငြ ေတြ၊ ေျမရာေတြနဲ႔ အျခားသြင္းအားစုုေတြကုိ ေထာက္ပံ့ မႈေတြ၊ ပံ့ပိုးကူ ညီေပးေနတဲ့အတြက္ျဖစ္တယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ေတြဟာ အတိုးႏႈန္းသက္သက္သာ သာနဲ႔ ေခ်းေငြေတြေဖာေဖာသီသီ ေခ်းငွားရရွိၾကတယ္။ ဘဏ္ေၾကြးေတြတစ္ပံုတစ္ေခါင္းႀကီးျဖစ္လာတယ္။ ၂ဝ၁၁ခုႏွစ္က ျပည္တြင္းဘဏ္ေၾကြးေတြ ဂ်ီဒီပီရဲ႕ ၁၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ျမင့္ တက္ခဲ့တယ္လုိ႔အကဲျဖတ္ေအဂ်င္စီ Fitch က ခန္႔မွန္းတယ္။ တ႐ုတ္ဘဏ္ေတြမွာေတာင္းခံမရဘဲ အခ်ဥ္ ေပါက္ေခ်းေငြေတြျမင့္မား လာတဲ့ အတြက္ ဘ႑ာေရးက႑မွာ မတည္မၿငိမ္ျဖစ္လာႏုိင္တယ္။ အဲသလို မူဝါဒေတြ က်င့္သံုးခဲ့ တဲ့ အျခားေသာစီးပြားေရးေတြမွာ လည္း စီးပြားေရးၿပိဳလဲမႈေတြျဖစ္ခဲ့ ဖူးတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ၁၉၉ဝ ႏွစ္မ်ားရဲ႕ အေစာပိုင္းကာလက ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ၊ ၁၉၉၇ အာရွ ဘ႑ာ ေရး အက်ပ္အတည္းတုန္းက ေတာင္ကိုရီးယား၊ ရင္းႏီွးျမႇဳပ္ႏွံ ဦး စီးဦးေဆာင္လုပ္တဲ့ အ့ံဘနန္းတိုးတက္မႈတုိင္းဟာ ေၾကြးျပႆနာနဲ႔ ဇာတ္သိမ္းၾကရတယ္။ အေၾကြးဟာ ျပႆနာပါပဲလို႔ေပက်င္း တကၠသိုလ္ ဘ႑ာေရး ပါေမာကၡ Michael Pettis က ေထာက္ျပတယ္။ တ႐ုတ္ေမာ္ဒယ္ တ႐ုတ္စီးပြားေရး ေမာ္ဒယ္ ဘယ္လုိအလုပ္လုပ္သလဲသိခ်င္ရင္ ေတာ့ ဝူရွီၿမိဳ႕က ေနေရာင္ျခည္စြမ္း အင္ဖမ္းယူၿပီး လွ်ပ္စစ္ စြမ္းအား ထုတ္လုပ္ေပးႏုိင္တဲ့ မွန္ပံုကြက္ ကိရိယာေတြ Solar Panels တီထြင္ဖန္ဆင္းတဲ့ Sun-tech Power စက္မႈ လုပ္ငန္း ႀကီးကုိတေစ့တေစာင္း ေလ့လာ႐ံု နဲ႔ ရိပ္မိႏုိင္တယ္။ Suntech ဟာ Solar-cell ေတြ ထုတ္လုပ္တဲ့ စက္မႈလုပ္ငန္းႀကီး ျဖစ္တဲ့အျပင္ အလားတူ ထုတ္လုပ္ေနၾကတဲ့ ကုမၸဏီႀကီးေတြရဲ႕ဦးစီး ဦးေဆာင္လည္းျဖစ္တယ္။ ေနာက္ ဆံုးေပၚစက္ကိရိယာေတြ အသံုးျပဳၿပီး ထုတ္လုပ္ေနၾကတာျဖစ္တယ္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ ဒီလို Solar-cell ေတြ ထုတ္လုပ္ေနၾကတဲ့ ကုမၸဏီေတြေရတြက္လို႔ မကုန္ႏိုင္ ေလာက္ေအာင္ မ်ားျပားတယ္။ တ႐ုတ္ေမာ္ဒယ္ကုိ အ ေကာင္း ျမင္ ဝါဒနဲ႔ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ပံုေအာ ရင္းႏီွးျမႇဳပ္ႏံွမႈ စနစ္ကေဟာင္းႏြမ္းစုတ္ျပတ္ ေနတဲ့ စက္မႈလုပ္ငန္းေတြကုိ တစ္ ခဏခ်င္းေခတ္မီစက္မႈလုပ္ငန္းႀကီး အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ သြားေအာင္ ဖန္ဆံုးပံုေဖာ္ႏုိင္စြမ္းရွိတယ္။၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္က ကမၻာ့ Solar-cell ထုတ္ လုပ္မႈထဲမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ထုတ္ လုပ္မႈက ၁ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲရွိတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ထုတ္လုပ္မႈက ၂၇ ရာခိုင္ႏႈန္း။ ဒါေပမယ့္ ၂ဝ၁၁ခုႏွစ္ေရာက္ ေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕Solar-cell ထုတ္လုပ္မႈဟာဂလိုဘယ္ထုတ္လုပ္ မႈရဲ႕ ၅၆ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ လာတယ္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရဲ႕ ထုတ္လုပ္မႈက မျဖစ္စေလာက္ ၃ရာခိုင္ႏႈန္းပဲရွိ တယ္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ အခုလို ဧရာမေငြသား စီးဆင္း မႈႀကီးရွိေန တယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ ႏုိင္ငံ ေတာ္ရဲ႕ ေမာင္းႏွင္အားရွိေနတယ္။တ႐ုတ္အစိုးရက လုပ္ငန္းတစ္ခုခု ကုိ ဦးစားေပးလုပ္ကုိင္မယ္လုိ႔ ေၾကညာလိုက္တာနဲ႔ ဘဏ္တံခါးေတြ ပြင့္လာတယ္။ သက္ဆုိင္တဲ့ကုမၸဏီႀကီးေတြ ေငြ လိုသေလာက္ ဘဏ္က ေခ်းငွားလို႔ရတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းမွာ ကုမၸဏီ ႀကီးေတြ အၿပိဳင္အဆိုင္ Solar-cell ေတြ ထုတ္လုပ္ေနၾကေပမယ့္ ကုမၸဏီတိုင္းလိုလုိ အစိုးရ ဆီက ေငြ ေၾကးေထာက္ပ့ံကူညီမႈေတြအျပင္ ေျမ၊ စြမ္းအင္နဲ႔ ေရသံုးစြဲမႈေတြ အေပၚ ေလွ်ာ့ေစ်းနဲ႔ သံုးစြဲခြင့္ရၾက တယ္။ ၿပီးေတာ့ အခြန္ ကင္းလြတ္ ခြင့္ေတြလည္းရၾကတယ္။ ကုမၸဏီ ေတြဟာ Solar-cell ေတြ ပိုလြန္ထုတ္လုပ္မႈေတြလုပ္ၾကၿပီး၊ ေစ်းကြက္ေတြထဲ မွာကုန္က်စရိတ္ထက္ ေလွ်ာ့နည္းတဲ့ ေစ်းႏႈန္းေတြနဲ႔ 'ေစ်းခ်သြန္ေရာင္းျခင္း'ေတြလုပ္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ေမလကစၿပီး အေမရိကန္ ႏုိင္ငံက Solar သြင္းကုန္ေတြ အ ေပၚ အေကာက္ခြန္ ၃၁ရာခုိင္ႏႈန္း တိုးျမႇင့္ေကာက္ခံခဲ့တယ္။ တ႐ုတ္ကုမၸဏီ အမ်ားအျပား က Solar-cell ေတြ အလြန္အကြၽံ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်လာခဲ့ၾကတဲ့ အတြက္ ၂ဝ၁၁ခုႏွစ္မွာ Solar စ်းႏႈန္းေတြ ထက္ဝက္ေလာက္က် ဆင္းသြားတယ္။ တ႐ုတ္ Solar ကုမၸဏီအေတာ္မ်ားမ်ား အ႐ႈံးေပၚ ခဲ့တယ္။ ေမာ္ဒယ္အသစ္လိုၿပီ အတိတ္ကာလက အင္မတန္ အဆင္ေျပခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္ခ်ဳပ္ကုိင္ မႈဟာ တ႐ုတ္ရဲ႕ အနာဂတ္ တိုး တက္မႈကုိ အႀကီးအက်ယ္ ၿခိမ္းေျခာက္ လ်က္ရွိတယ္။ ဗ်ဴ႐ိုကရက္ေတြက ထင္သလိုသတ္မွတ္ခဲ့ၾကတဲ့ ေစ်း ႏႈန္းေတြကုိ ေစ်းကြက္ရဲ႕ ျပ႒ာန္း ခ်က္နဲ႔ အညီ ျဖစ္ေစဖို႔လိုလာၿပီ။ အ ရင္းအႏွီးေတြကိုလည္း အေျမာ္ အျမင္ရွိရွိနဲ႔ ခ်င့္ခ်င့္ခ်ိန္ခ်ိန္ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံဖို႔လိုလာၿပီ။ ၿပီးေတာ့ ေငြေၾကး ကိုလည္း လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လႈပ္ ရွားခြင့္ေပးသင့္ၿပီလို႔ အခ်ဳိ႕က ေဝဖန္ေထာက္ျပခဲ့ၾကတယ္။ တ႐ုတ္ဘဏ္ေတြကုိလည္း အ စိုးရမူဝါဒအေကာင္အထည္ေဖာ္ရ တဲ့ဘဝမွ လြတ္လပ္ခြင့္ေပးၿပီး စီး ပြားေရးအျမင္နဲ႔ လုပ္ကိုင္ ခြင့္ျပဳသင့္တယ္လို႔ ျမင္ၾကတယ္။ အစစ္အမွန္ယွဥ္ၿပိဳင္မႈကို ျမႇင့္တင္ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ဖုိ႔အတြက္အကာအကြယ္ေပးထားတဲ့ ဘ႑ာေရး ဝန္ေဆာင္မႈ ကဏၭကုိလည္း ဖြင့္ေပးသင့္တယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္။ နိုင္ငံပိုင္ကုမၸဏီေတြ ကုိလည္း ေငြေၾကးေထာက္ကူမႈနဲ႔ အခြင့္ အေရးေတြေနမႈကို ရပ္ဆိုင္း ၿပီး သူတို႔ဘာသာသူတို႔ လြတ္လပ္ စြာ လုပ္ကုိင္ေစသင့္တယ္လို႔ ေထာက္ျပၾကတယ္။ ဒါေတြကုိ ျပဳျပင္ဖို႔ခက္ခဲႏုိင္ ေပမယ့္ မလုပ္ႏုိင္စရာေတာ့မရွိပါ ဘူး။ ဒီအတြက္သာမက တစ္ခုရွိ တယ္။ အာ႐ွဘ႑ာေရးအက်ပ္အ တည္းေနာက္ပိုင္းကာလမွာ ေတာင္ ကိုရီးယားႏုိင္ငံဟာ အစိုးရက႑၊ ဘ႑ာေရးက႑နဲ႔ စီးပြားေရးက႑ ေတြအၾကား ဆက္ႏြယ္မႈ အားလံုးကုိ ျဖတ္ေတာက္ပစ္ခဲ့ၿပီး ကုမၸဏီေတြ ကုိ ဂလိုဘယ္ေစ်းကြက္မွာ ယွဥ္ၿပိဳင္ ေစခဲ့တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ေတာင္ကုိရီး ကုမၸဏီေတြ တိုးတက္ရွင္သန္လာ ႏုိင္ခဲ့တယ္။ တ႐ုတ္ျပည္အတြက္ ကံ ေကာင္းတဲ့အခ်က္တစ္ခ်က္က တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းက ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးေတြလုပ္သင့္ၿပီဆိုတာ ကို ျမင္ၾကတယ္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Wen Jiabao က 'တ႐ုတ္စီးပြားေရး အဝုိင္းအဝန္းထဲမွာ အေဆာက္အ အံုဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြ ရွိတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ မတည္ၿငိမ္မႈေတြ၊ ဘက္ မညီမႈေတြနဲ႔ေရရွည္မတည္တံ့ႏုိင္တဲ့ တိုးတက္မႈေတြ ရွိေနျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒါေတြ ကုိ ျပဳျပင္ရမယ္။မျပဳျပင္ရင္ ေတာ့ ေနာက္ထပ္တစ္ႀကိမ္ ယဥ္ ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရးျဖစ္လာႏုိင္ တယ္'လုိ႔ေထာက္ျပ ခဲ့ပါေသး တယ္။ ဒီႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္း တ႐ုတ္ျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ ၁၈ႀကိမ္ေျမာက္ ကြန္ဂရက္က်င္းပဖို႔ရွိတယ္။ ဒီကြန္ ဂရက္ကေန ၿပီး ေပၚလစ္ ဗ်ဴ႐ိုသစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ၾကမယ္။ ၿပီး ေတာ့မွ ေပၚလစ္ဗ်ဴ႐ို အၿမဲတမ္း ေကာ္မတီတစ္ရပ္ဖြဲ႕စည္းၾကမယ္။ ဒီအၿမဲ တမ္းေကာ္မတီ ထဲက ရွီက်င့္ ဖိန္း Xi-Jinping ဟာ သမၼတ ျဖစ္လာႏိုင္ၿပီး၊ လီခယ္ခ်န္းက ဝန္ ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာႏုိင္တယ္။ သူတို႔ႏွစ္ဦး စလံုး ဟာ ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရးေခတ္ရဲ႕မ်ဳိးဆက္သစ္ ေတြျဖစ္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ i keqiang က ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရးကို ျပန္လည္ေဖာ္ထုတ္လိုတဲ့ ပိုရီွလိုင္ Bo Kilai ရဲ႕ ခ်ဳံခ်ိန္း စီးပြားေရးေမာ္ဒယ္ကိုေတာ့ အသံုးျပဳၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါကေသခ်ာတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ Bo Kilai တစ္ေယာက္ ရာထူးျပဳတ္သြား ခဲ့ၿပီမဟုတ္ပါလား။ Ref: TIME , June 18 , 2012 မင္းေရႊေမာင္

ကဗ်ာဆရာ၊ စာေရးဆရာ ေမာင္စိန္၀င္း(ပုတီးကုန္း)ႏွင့္ေတြ႔ဆံုျခင္း(၆)

 

      ျမစ္ဆံုဆည္တည္ေဆာက္ေရး ကိစၥကို ျပန္စဖို႔ တ႐ုတ္ဘက္က တိုက္တြန္းေနတာေတြ႕ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ တကယ္လို႔ မ်ား ျမစ္ဆံု ဆည္ျပန္ၿပီး တည္ေဆာက္ျဖစခဲ့ရင္ ဆရာတို႔ကေရာ ဘယ္လိုေဆာင္ ရြက္ မွာပါလဲ ဆရာ။
    ဒီကိစၥကေတာ့ ရွင္းပါတယ္။ ဘယ္စနစ္ ဘယ္ေခတ္၊ ဘယ္အစိုးရ လက္ထက္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ျမစ္ဆံုဆည္ တည္ေဆာက္ မယ့္ကိစၥကို ျပန္စမယ္ ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔လဲ ကန္႔ကြက္ ျခင္းလုပ္ငန္းေတြ ကို ျပန္စရမွာ ပါပဲ။ ျမစ္ဆံု ဆည္ကို ျပန္ လည္ တည္ ေဆာက္ဖို႔ ႏိုင္ငံတကာဆည္ တည္ ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕ႀကီးေတြ ဆီက ေထာက္ခံ ခ်က္ယူဖို႔ တ႐ုတ္ဘက္က ႀကဳိးစားေန တယ္လို႔ သတင္းေတြမွာ ေဖာ္ျပၾကပါတယ္။ အက်ဳိးအျမတ္ ဘယ္ေလာက္ပဲရွိေနပါေစ ျမစ္ဆံုဆည္ တည္ေဆာက္တဲ့လုပ္ငန္းက မလုပ္ သင့္၊ မလုပ္ထိုက္တဲ့ကိစၥတစ္ရပ္ျဖစ္ လို႔ အက်ဳိးအျမတ္ဆိုတာကို လံုးဝ ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔ မလိုအပ္ပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္ မၾကာခဏ ေျပာဖူးသလို အက်ဳိးအျမတ္ ဘယ္ေလာက္ပဲ ရရ ကိုယ့္အေမအရင္းကိုေတာ့ ဘယ္သူမွ ေရာင္းမစားပါဘူး။ ဧရာဝတီ ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာေတြအားလံုးရဲ႕ မိခင္ပါပဲဆိုေတာ့ တိုင္းျပည္ဖြံ႕ၿဖဳိး တိုးတက္ေရးကို ဘယ္လိုပဲအေထာက္ အကူျဖစ္ေန ပါေစ၊ အက်ဳိးအျမတ္ေတြ ဘယ္ေလာက္ပဲရေနပါေစ။ ဧရာဝတီ ကို လံုးဝ၊ လံုးဝအထိမခံႏိုင္ပါဘူး။ ဒါဟာ ဧရာဝတီကို ခ်စ္တဲ့ ျမန္ မာျပည္ သားတစ္ေယာက္ရဲ႕ ရင္ထဲကလာတဲ့ စကားပါ။ ဘယ္ေတာ့မွ ေျပာင္းလဲမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
    ဒါဆိုရင္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းျပန္ၿပီး တည္ေဆာက္ခြင့္ရဖို႔ ႀကဳိးစားေနတဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက တာဝန္ရွိ သူေတြကို ေရာ ဘာမ်ားေျပာခ်င္ ပါသလဲဆရာ။
    ပိုက္ဆံေတြအမ်ားႀကီးရမယ္၊ အက်ဳိးအျမတ္ေတြလဲ အမ်ားႀကီးရွိ မယ္ဆိုရင္ သူတို႔ရဲ႕ အေမ အရင္းကို ေရာင္းမလား။ ေနာက္ၿပီး သူတို႔ဆီက ျမစ္ဝါျမစ္တို႔ ယန္စီျမစ္တို႔မွာ ေရကာ တာ လာေဆာက္ မယ္ ဆိုရင္ လက္ခံ ႏိုင္မွာလား။ အဲဒီလိုပဲ ျပန္ေမးခ်င္ ပါတယ္။
    ျပည္ပအသံလႊင့္ဌာနေတြရဲ႕ ထုတ္လႊင့္ခ်က္ေတြကိုေရာ နားေထာင္ ျဖစ္ပါသလားဆရာ။
    နားေထာင္ပါတယ္။ ေန႔တိုင္းကို နားေထာင္ပါတယ္။ BBC, VOA, RFA, DVB စတဲ့ ျပည္ပ အသံလႊင့္ဌာန ေတြရဲ႕ ထုတ္လႊင့္ခ်က္ေတြကို အေလး အနက္ထားၿပီး နားေထာင္ျဖစ္ပါ တယ္။
    လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ၂၄ နာရီ လွ်ပ္စစ္မီးရရွိဖို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵေဖာ္ ထုတ္ေနၾကတဲ့ ကိစၥကို ဘယ္လိုျမင္ ပါသလဲ။
    တကယ္ကိုလုပ္သင့္လုပ္ထိုက္ တဲ့ကိစၥတစ္ခုပါပဲ။ ဒီကိစၥကို ကိုယ္ တိုင္ပါဝင္ေဆာင္ ရြက္ျခင္းမရွိႏိုင္ရင္ ေတာင္ လူတိုင္း လူတိုင္း နီးပါးက ဒီကိစၥကို ေထာက္ခံၾကမွာပါ။ ကြၽန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လဲ ဒီကိစၥကို လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲေထာက္ခံပါတယ္။ ျမန္မာျပည္က တကယ္ပဲခ်ဳိ႕တဲ့ႏြမ္းပါး လို႔ လွ်ပ္စစ္မီးအလံု အေလာက္ မေပး ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္သူေတြ အားလံုးက မီးပ်က္တာကို လက္ခံ ႏီုင္ၾကမွာပါ။ အခုဟာက ကိုယ့္မွာရွိတဲ့ ဂတ္စ္ေတြကို အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြကို ေရာင္း ခ်ေနၿပီး ျပည္ သူေတြ ကေတာ့ အေမွာင္ ထဲမွာ ေနေနရတာကေတာ့ တကယ့္ကို မျဖစ္သင့္တဲ့ကိစ ၥလို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဂတ္စ္ေတြေရာင္းလို႔ ရတဲ့ေငြေတြ ကို ေဆးေတြ ဝယ္ၿပီး ျပည္သူလူထု က်န္းမာေရးအတြက္ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းမွာ ေဆးေတြျဖည့္ ဆည္းေပးထားမယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ လြတ္လပ္စြာ ပညာသင္ၾကားခြင့္ရဖို႔ စာသင္ေက်ာင္းေတြ တည္ေဆာက္ ေပးမယ္ စသည္ျဖင့္ေလ ျပည္သူ႔ အက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းေတြကို ဂတ္စ္ ေရာင္း လို႔ရတဲ့ ဝင္ေငြ နဲ႔ ျဖည့္ ဆည္း ေဆာင္ ရြက္ေပး မယ္ဆိုရင္ေတာ့ လွ်ပ္စစ္မီးအျပည့္အဝ မရတာကို နားလည္ လက္ခံႏိုင္ စြမ္းရွိၾကမွာပါ။ သို႔ေသာ္ အခုဟာက ျမန္မာျပည္သူ ေတြက အေမွာင္ထဲမွာပဲေနေနရၿပီး တျခားတစ္ဘက္မွာ ဘယ္လိုအက်ဳိး ေက်းဇူးမွမရပါဘူး။ ဆိုေတာ့ ဒီ လွ်ပ္စစ္မီးကိစၥမွာ ျပည္သူေတြ ရဲ႕ ေပါက္ကြဲခံစားမႈက သည့္ထက္မက ေတာင္ ျဖစ္သင့္တယ္လို႔ ထင္ျမင္ယူ ဆမိပါတယ္။
    ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ မတ္လတုန္းက လွည္းတန္းမွာလုပ္တဲ့ စာေပေဟာေျပာ ပြဲတစ္ခုမွာ ၈၈ အေရးအခင္းကာလမွာ စင္ေပၚကိုတက္ၿပီး ရြတ္ခဲ့တဲ့ အာဂုဏ္ ႀကဳိ သူရဲေကာင္းဆိုတဲ့ ကဗ်ာျပန္ရြတ္ ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အဲဒီကဗ်ာ ကို ဘာေၾကာင့္ အျပည့္အစံု မရြတ္ခဲ့ တာပါလဲ ဆရာ။
    အဲဒီအာဂုဏ္ႀကဳိသူရဲေကာင္း ဆိုတဲ့ ကဗ်ာထဲမွာ ၈၈ အေရးအခင္း တုန္းက ျပည္သူလူထုကို ေသနတ္နဲ႔ ပစ္တာကိုေရးဖြဲ႕ထားတဲ့ အပိုဒ္ေတြပါ တယ္။ အဲဒီအပိုဒ္ေတြကို ေက်ာ္ၿပီး ေတာ့ရြတ္ခဲ့တာပါ။ ဘာျဖစ္လို႔ ေက်ာ္ ၿပီးရြတ္ခဲ့တာလဲဆိုေတာ့ အခုခ်ိန္မွာ တပ္မေတာ္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္တို႔ တစ္ဘက္နဲ႔တစ္ဘက္ နားလည္မႈရွိရွိနဲ႔ အေပးအယူလုပ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ တပ္မေတာ္ကို သိကၡာခ် သလိုျဖစ္သြားမွာစိုးလို႔ ကဗ်ာကို အျပည့္အစံုမရြတ္ခဲ့တာ။ အထင္ရွား ဆံုး ဥပမာကိုေပးရမယ္ဆိုရင္ ၈၈ တုန္းက တံတားျဖဴအေရးအခင္းမွာ ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ လံုထိန္းေတြ ျပႆနာျဖစ္ပြားတဲ့အေၾကာင္း ကဗ်ာထဲမွာပါေပမယ့္ မရြတ္ခဲ့ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ တံတားျဖဴ အေရးအခင္းမွာ ကိုယ္တိုင္ပါဝင္ခံစား ခဲ့ရတဲ့ သူေတြရဲ႕ စိတ္ကိုဆြေပးလိုက္ သလို ျဖစ္မွာစိုးလို႔ ကဗ်ာထဲမွာပါတဲ့ တခ်ဳိ႕အ ပိုဒ္ေတြ ကို ေက်ာ္ၿပီးရြတ္ခဲ့တာ ပါ။ သို႔ေသာ္ အဲဒီလို ေက်ာ္ရြတ္လိုက္ ႐ံုနဲ႔ တကယ္ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ တာေတြ က ေတာ့ ေပ်ာက္ပ်က္သြားမွာ မဟုတ္ပါ ဘူး။ သမိုင္းထဲမွာရွိေနမွာပါပဲ။ အခု ခ်ိန္မွာ မရြတ္သင့္ဘူးလို႔ထင္ တဲ့ ကဗ်ာ စာပိုဒ္ တခ်ဳိ႕ကို လဲ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္ တစ္ေန ရာရာမွာ ျဖတ္ၿပီးရြတ္ျဖစ္မွာပါ။ ရြတ္ သင့္တယ္ ထင္တဲ့ အခ်ိန္၊ ရြတ္သင့္ တယ္ထင္တဲ့ ေနရာေဒသမွာ မရြတ္ဘဲ ထားခဲ့တဲ့ ကဗ်ာစာပိုဒ္ေတြကို ျပန္ၿပီး ရြတ္ျဖစ္မွာေသခ်ာပါတယ္။
    ၂ဝ၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ကေတာ့ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲတစ္ခုျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ သိရ တယ္။ ဒီၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကို လြတ္လပ္စြာက်င္းပေပးႏိုင္႐ံုနဲ႔ လက္ရွိ အစိုးရဟာ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရစစ္စစ္ ျဖစ္ၿပီလို႔ ေျပာႏိုင္ပါသလား ဆရာ။
    ၂ဝ၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ က လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြး ေကာက္ပြဲတစ္ခုပါ။ သို႔ေသာ္ ဒီၾကား ျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေလးတစ္ခုကို လြတ္လပ္စြာ က်င္းပေပးႏိုင္႐ံုနဲ႔ေတာ့ လက္ရွိအစိုးရက ဒီမိုကေရစီ အစိုးရ စစ္စစ္ျဖစ္ၿပီ လို႔ ေျပာလို႔မရေသးပါဘူး။
    သတင္းစာ ဆရာႀကီး လူထု ဦးစိန္ဝင္းကေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒကိုေရာ၊ ၂ဝ၁ဝ ၾကားျဖတ္ေရြး ေကာက္ပြဲကိုေရာ၊ လက္ရွိအစိုးရကို ေရာ မေထာက္ခံေသးဘူလို႔ ေျပာဖူး ပါတယ္။ ဆရာေရာ လက္ရွိအစိုးရ အေပၚ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
    ဆရာလူထုဦးစိန္ဝင္းလိုပါပဲ။ ကြၽန္ေတာ္လဲ ေထာက္ခံလို႔မရေသး ပါဘူး။
    ဆရာကျပည္ပႏိုင္ငံေတြကိုလဲ မၾကာခဏေရာက္တာဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔တိုင္းျပည္က ႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္ေတြရဲ႕ (အထူးသျဖင့္ Asean ႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕ရဲ႕) ဖြံ႕ၿဖဳိးတိုးတက္မႈ ကိုေရာ လိုက္မီႏိုင္ပါ့မလားဆရာ။
    ေလာေလာဆယ္ အေနအထား မွာေတာ့ တကယ့္ကိုအေဝးႀကီး။ ေနာက္ေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။ အစိုးရ နဲ႔ ျပည္သူ ဘယ္ေလာက္ထိ ညီညီ ညြတ္ညြတ္နဲ႔ တိုင္းျပည္ဖြံ႕ၿဖဳိးတိုး တက္ေရးကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မလဲဆို တာကို ေစာင့္ၾကည့္ရမွာပဲ။ သူမ်ား တိုင္းျပည္ေတြကို အမီလိုက္ခ်င္ရင္ အစိုးရနဲ႔ ျပည္သူ ညီညီညြတ္ညြတ္နဲ႔ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။
    အဂၤလိပ္စာေရးဆရာ ရပ္စကင္း က လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးဟာ စာေပကို အထင္ေသးေနရင္၊ သိပၸံပညာကို အထင္ေသးေန ရင္၊ ေငြေနာက္ပဲငမ္းငမ္းတက္လိုက္ေနရင္ အဲဒီလူမ်ဳိး ေရရွည္တည္တံ့ဖို႔ မလြယ္ဘူးလို႔ ေျပာဖူးတာရွိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တိုင္းျပည္ကေရာ ရပ္စကင္းေျပာတဲ့ အေနအထားကို ေရာက္ေနၿပီလား ဆရာ။
    အဲဒီထက္ကိုဆိုးတဲ့ အေန အထားကို ေရာက္ခဲ့ၿပီးၿပီေလ။ အားလံုးသိတဲ့အတိုင္း ေငြေနာက္၊ အာဏာေနာက္ကို ငမ္းငမ္းတက္ လိုက္ခဲ့ၾကလို႔ တိုင္းျပည္လဲ ခြၽတ္ၿခဳံ က်ခဲ့ၿပီးၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္လူေတြ၊ ေနာက္အစိုးရေတြက အတိတ္ကလို မျဖစ္ေအာင္ သင္ခန္းစာယူတတ္ဖို႔ပဲ လိုတယ္။
    ''ေဒါင္းကတဲ့ေန႔''ဆိုတဲ့ ကဗ်ာေရးျဖစ္ပံုေလး ေျပာျပေပးပါဦး ဆရာ။
    လူတိုင္း လူတိုင္းမွာ ေဒါင္းေတြ က ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့အေတြးမ်ဳိး ရွိၾကမွာ ပါ။ ကြၽန္ေတာ္က ကဗ်ာဆရာျဖစ္ လို႔ ဒီေဒါင္းကတဲ့ေန႔ဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ ကဗ်ာေလးတစ္ပုဒ္ ဖန္တီးျဖစ္ခဲ့တာ ပါ။ ျမန္မာျပည္ မွာေတာ့ လူအမ်ားစု က ခြပ္ေဒါင္းလို ႔ေျပာလိုက္ရင္ ေက်ာင္း သားေတြပဲလို႔ ယူဆၾကပါ တယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ကေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြ တင္မကပါ ဘူး။ ျမန္မာျပည္မွာ ရွိတဲ့ ျမန္မာျပည္သားအားလံုးက ခြပ္ေဒါင္း ေတြ လို ႔ယူဆပါတယ္။ ခြပ္ေဒါင္းဆိုတဲ့ အတိုင္း တစ္ခ်ိန္လံုး ခြပ္ေနၾက ရတာ ပဲ။ ဥပမာ ေျပာရရင္ လြတ္လပ္ေရး မရခင္ကလဲ ခြပ္ရတယ္။ လြတ္လပ္ ေရး ရၿပီးေတာ့လဲ ခြပ္ရတယ္။ ေနာက္ ပိုင္းကာလေတြ မွာလဲ ဆက္ တိုက္ ဆို သလို ခြပ္ေနရတာပါပဲ။ နားခ်ိန္ကို မရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္ ခြပ္ေဒါင္းဆိုတာ ကလဲ ကတတ္ တဲ့ေဒါင္း ပဲေလ။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ခ်ိန္လံုး ခြပ္ေနရတဲ့ ခြပ္ေဒါင္းကို ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ ကခြင့္ရေစ ခ်င္တယ္။ ေျပာရရင္ ဒီမို ကေရစီအျပည့္အဝရၿပီး လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ လွလွပပကေန တဲ့ ေဒါင္း ေလးေတြ လို ျမင္ခ်င္တယ္။ အဲဒီလို အေတြးမ်ဳိးနဲ႔ ေဒါင္းကတဲ့ေန႔ဆိုတဲ့ ကဗ်ာ ကို ေရးျဖစ္တာပါပဲ။
    ေဒါင္းကတဲ့ေန႔ အမွန္တကယ္ ေရာက္လာမယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါသလား ဆရာ။
    အခုေတာ့ ေဒါင္းကတဲ့ေန႔ ေရာက္ဖို႔ ဦးတည္သြားေနတယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ ဘာမွအေႏွာင့္ အယွက္ အဟန္႔အတား အဖ်က္ အဆီးမရွိဘူးဆိုရင္ေတာ့ ေဒါင္းကတဲ့ ေန႔ကို ေရာက္လာမွာပါ။ ခြပ္ေဒါင္း ဆိုေပမယ့္လဲ တစ္ခ်ိန္လံုး ခြပ္မေန ႏိုင္ဘူးေလ။ သူလဲ အိုးေဝ အိုးေဝ ျမည္ၿပီးေတာ့ ကခ်င္မွာေပါ့။ အခု လမ္းေၾကာင္းအတိုင္းသာဆက္သြား မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေဒါင္းက တဲ့ေန႔ ေရာက္ လာႏိုင္မွာပါ။
    ေဒါင္းကတဲ့ေန႔ေရာက္ရင္ေရာ အဲဒီေဒါင္းေတြက ေရရွည္ကႏိုင္ပါ့ မလားဆရာ။
    ဒါကေတာ့ အေျခအေနေပၚမွာ မူတည္တယ္ေလ။ လိုအပ္လို႔ရွိရင္ ေတာ့ သူ႔ႏိုင္ငံအတြက္၊ သူ႔လူမ်ဳိးအ တြက္ကေဒါင္းေတြက ခြပ္ေဒါင္းေတြ အျဖစ္ အခ်ိန္မေရြး ျပန္ၿပီး ေျပာင္းလဲ သြားၾကမွာပါပဲေလ။
    ျပည္ပတကၠသိုလ္ေတြက ဖိတ္တဲ့ ခရီးစဥ္ေတြမွာ ဆရာ့ကို မေတြ႕ရဘူး။ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ ဆရာ။
    တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြကို ကြၽန္ေတာ္ သိေတာင္မသိဘူး။ အေမရိကန္ျပည္ ေထာင္စု၊ အိုင္အိုဝါတကၠသိုလ္က ဖိတ္တာမ်ဳိးေတာ့သိတယ္။ ဖိတ္လဲ ဖိတ္ဖူးပါတယ္။ ဖိတ္တယ္ဆိုတဲ့ ေနရာမွာလဲ သက္ဆိုင္ရာအေမရိကန္ သံ႐ံုးက စာေရးဆရာ ေလး၊ ငါး ေယာက္ ကို ေလွ်ာက္လႊာတင္ခိုင္း တယ္။ ေလွ်ာက္လႊာတင္ၿပီး အင္တာဗ်ဴး မယ္။ အင္တာဗ်ဴးေျဖလို႔ ေအာင္တဲ့ ထဲကမွ တစ္ေယာက္ေယာက္ကို ေရြးၿပီး အိုင္အိုဝါကို ပို႔မွာ။ ကြၽန္ေတာ္ တစ္ဦးတည္း အျမင္အရ ဒီအစီအစဥ္ ကို မႀကဳိက္ဘူး။ စာေရးဆရာက အလုပ္ေလွ်ာက္တာမဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အင္တာဗ်ဴးမေျဖႏိုင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီ့အစီအစဥ္အတြက္ ေလွ်ာက္လႊာ တင္တာလဲ မလုပ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီျပည္ပႏိုင္ငံေတြကို ကြၽန္ေတာ္မေရာက္ဘူး။
    စာေရးဆရာအသင္းတို႔၊ ကဗ်ာ ဆရာသမဂၢတို႔ စသည္ျဖင့္ ဖြဲ႕ၾကတာ ေတြရွိပါတယ္။ အဲဒီအဖြဲ႕အစည္းေတြ မွ ပါဝင္ဖို႔ရွိပါသလား။ အဲဒီအဖြဲ႕ အစည္းေတြကိုေရာ ဘယ္လို ျမင္ပါ သလဲဆရာ။
    စာေရးဆရာအသင္းတို႔၊ ကဗ်ာ ဆရာသမဂၢတို႔ ေပၚလာတာေကာင္း ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္က ေတာ့ အဲဒီ့အဖြဲ႕အစည္းေတြမွာ ပါဝင္ဖို႔ အစီအစဥ္မရွိပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ အဲဒီအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ နီးစပ္မႈ မရွိလို႔ပါ။ နီးစပ္မႈ ရွိခဲ့ရင္ေတာ့ အဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ ပါဝင္ေကာင္း ပါဝင္ျဖစ္ မွာပါ။ အသင္းအဖြဲ႕ေတြေပၚလာတာ ကို ႀကဳိဆိုပါတယ္။ ဘယ္အသင္း အဖြဲ႕မဆို အဲဒီေလာကသားေတြရဲ႕ အက်ဳိးကို အမွန္တကယ္ေဆာင္ရြက္ ေပးမယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကလဲ ေထာက္ခံမွာပါပဲ။
    လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆရာ့အေနနဲ႔ တျခားေျပာခ်င္တာမ်ား ရွိရင္ေျပာေပးပါဦး ဆရာ။
    တျခားေထြေထြထူးထူးေတာ့ မရွိပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္လဲ ျမန္မာႏိုင္ငံ သားတစ္ေယာက္သာျဖစ္လို႔ အားလံုး ခံစားရသလို ခံစားရပါ တယ္။ အားလံုး ျဖစ္ေစခ်င္သလို ကြၽန္ေတာ္လဲ ျဖစ္ေစ ခ်င္ပါတယ္။
    ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ေပါ့ဆရာ။ ျမန္မာလူငယ္ေတြအတြက္ ကဗ်ာတစ္ ပုဒ္နဲ႔ ဧရာဝတီအတြက္ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ စီ လက္ေဆာင္ေပး ပါလို႔ ေတာင္းဆိုရင္ ဘယ္ကဗ်ာေတြကို ေပးျဖစ္မွာပါလဲ ဆရာ။
    ျမန္မာလူငယ္ေတြအတြက္ ''ေဒါင္းကတဲ့ေန႔'' ကဗ်ာကိုေပးျဖစ္ မွာပါ။

                             ေဒါင္းကတဲ့ေန႔

    ဘယ္ေတာမွာေနေန
    ဘယ္ေရကိုေျပာင္းေျပာင္း
    အေရးအေၾကာင္းဆို
    ေသြးမေျပာင္းပါဘူး
    ေရွးေဒါင္းတို႔ရဲ႕ သမိုင္းအစဥ္။
    တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ဳိး
    ျပည္သူ႔အက်ဳိးဆို
    အေၾကာင္းမေရြး
    ေဒါင္းေသြးနီရဲရဲခြပ္
    ညီညြတ္ခဲ့ ရာဇဝင္။
    ျပည္သူေတြနဲ႔ ထာဝရမခြဲ
    ျပည္သူထဲ အတူေန
    အပူေဝ အတူမွ်
    ဒုကၡအေထြေထြက လြတ္ေၾကာင္း
    ခြပ္ေဒါင္းေဟ့ မာန္ဝင္
    ရန္ျမင္သမွ် ရင္ဆိုင္ေတြ႕။
    စမ္းကေလးေတြ ေအး
    ပန္းကေလးေတြ ေမႊး
    ငွက္ကေလးေတြ ေတးဆို
    ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို သူတို႔ႀကဳိေတာ့
    ၿမဳိင္ယံညိဳ...ဟိုး...႐ိုးအေျခ က
    အိုးေဝ...အိုးေဝ...
    မဂၤလာသံအေပါင္း...ခ... ရေအာင္
    ေဒါင္းကတဲ့ေန႔။   ။
    ဧရာဝတီအတြက္ဆိုရင္ေတာ့
    ျမစ္ေကာဆိုတဲ့ကဗ်ာေလးကို ေပးျဖစ္မွာ
ျမစ္ေကာ
    ျမစ္မေကာေအာင္လို႔
    သစ္ေတာတို႔ စိမ္းရေပမည္။
    ေရေဝေတာေတြ ဆိုင္းစို႔စို႔
    မႈိင္းညဳိ႕ညိဳ႕မႈန္ရီ...
    ခ်င္းတြင္းနဲ႔ ဧရာဝတီ
    ေရျပာၾကည္သမွ်
    ''ျမန္မာ့ ေသြး''...ေဟ့...။
    တစ္ေတာလံုးေျပာင္
    တစ္ေတာင္လံုးလင္း
    ျမစ္က်ဥ္းကာ ေသာင္ေတြေပၚေတာ့
    ေနာင္အရွည္မေမွ်ာ္
    ''ျမန္မာ'' ေပ်ာက္ေအာင္
    ကိုယ့္ေသြးကို
    ကိုယ္ျပန္ေသာက္ၿပီလား
    စိုးေၾကာက္ဖြယ္အျဖစ္သေဘာ
    ျမစ္ေကာတဲ့ေန႔...။   ။

ျမန္မာလူငယ္တစ္ဦး

အိႏိၵယမ်ိဳးဆက္သစ္တုိ႔အတြက္ ေရႊအိပ္မက္

    ဘယ္ေလာက္မွ မၾကာေသးပါဘူး။ အိႏၵိယႏုိင္ငံမွာ Vivek Expressလုိ႔ေခၚတဲ့ အျမန္ရထား လမ္း သစ္ တစ္ခုတုိးခ်ဲ႕ဖြင့္လွစ္ ေျပးဆြဲခဲ့တယ္။ ေတာင္ကုန္းေတြေပၚမွာ လက္ဖက္စုိက္ခင္းေတြနဲ႔ စိမ္းစုိေနတဲ့ အိႏၵိ ယအေရွ႕ ေျမာက္ဘက္စြန္း အာသံျပည္နယ္ကေနၿပီး အိႏၵိယသမုဒၵရာကုိ မ်က္ႏွာမူထားတဲ့ ေတာင္ ဘက္ စြန္းအထိ မုိင္ေပါင္း ၂၇ဝဝ ရွည္လ်ားတဲ့ ရထား လမ္းပါ။ အစ၊ အဆုံး အဲဒီရထားကုိ စီးမယ္ ဆုိရင္ ခါး႐ုိးက်ဳိး မတတ္  နာရီေပါင္း ၈ဝ ၾကာေအာင္ စီးၾကရတယ္။

          ဒါေပမယ့္ရထားနဲ႔ ခရီးသြားၾကတဲ့ အိႏၵိယႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာမွာ အၿပဳံးပန္းေတြ ေဝေဝဆာ ဆာနဲ႕။ အိႏၵိယႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးက ဆက္လက္တုိးတက္ေနဦးမွာပဲဆုိတဲ့  အေကာင္းျမင္ဝါဒ အသိ တရား က သူတုိ႔ရဲ႕အျမင္ကုိ လႊမ္းၿခဳံထားတယ္။

          ရထားစီးခရီးသည္ေတြဟာ ေလယာဥ္စီးၿပီး ခရီးသြားေလာက္ေအာင္ မခ်မ္းသာၾကေပမယ့္ အေဝး ေျပး အျမန္ရထားလက္မွတ္ဝယ္ႏုိင္ ေလာက္ေအာင္ေတာ့ ေငြေၾကးျပည့္စုံၾကတယ္။ ရထားေပၚက ေနၿပီး တရိပ္ရိပ္ ေျပးလႊားေနတဲ့ ျမင္ကြင္းေတြကို လွမ္းၾကည့္လုိက္႐ုံမွ်နဲ႔ အိႏၵိယႏုိင္ငံႀကီး ေရွးတုန္းက ထက္ အဆ ေပါင္းမ်ားစြာ တုိးတက္လာခဲ့ၿပီဆုိတာ ကို သက္ေသထူလ်က္ရွိတယ္။

          အေနာက္ဘင္ေဂါ West Bengal ျပည္နယ္ရဲ႕ အစြန္အဖ်ားေတာ ရြာကေလးေတြမွာေတာင္ သြပ္မုိး တုိက္သစ္ကေလး ေတြကို ရထားေပၚက လွမ္းျမင္ေနၾကရတယ္။ သြယ္တန္းထားတဲ့ လွ်ပ္မီးႀကဳိးေတြကလဲ ႐ႈပ္႐ႈပ္ေထြးေထြး။ ရထားလမ္းေဘး တစ္ေလွ်ာက္မွာလဲ မုိဘုိင္း ဖုန္းေမွ်ာ္စင္ႀကီးေတြက မုိးမုိးမတ္မတ္နဲ႔ အစီအရီ ေတြ႕ျမင္ေနၾကရ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ထင္ပါရဲ႕။ အိႏၵိယ ႏုိင္ငံမွာ ဘယ္ေနရာကမဆုိ  မုိဘုိင္းဖုန္းနဲ႔ ဆက္သြယ္စကားေျပာလုိ႔ရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ရထားလမ္းနဲ႔ နီးတဲ့အိမ္ေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာစာမွာ ေၾကာ္ျငာ ဆုိင္း ဘုတ္ႀကီးေတြကုိ ျပဴးကလူးျပာကလာ ေတြ႕ျမင္ေနၾကရတယ္။ အဂၤလိပ္စာသင္တန္း၊ ကြန္ပ်ဴတာ သင္ တန္းေတြ အတြက္ ေၾကာ္ ျငာေတြ။

          ရထားေပၚမွာ ခရီးသည္ေတြကုိ ၾကည့္လိုက္ျပန္ရင္လဲ သားသားနားနား ဝတ္စားဆင္ယင္ ထားၾကတဲ့ လူလတ္တန္းစားေတြ။ ေကာလိပ္ ေက်ာင္းသားေတြက လူတို႕ရဲ႕ Laptops ေတြေပၚမွာ ေဘာ လီးဝုဒ္က ေနာက္ဆံုးထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့ ႐ုပ္ရွင္ကားေတြကို စိတ္ပါလက္ပါ ႐ႈစားေနၾကတယ္။ အိႏိၵယ အေရွ႕ေျမာက္ ဘက္စြန္း အာသံျပည္နယ္က နာမက်န္းျဖစ္သူတစ္ဦးဟာ ေတာင္ပိုင္း တမီးလ္နာ ဒူးျပည္နယ္မွာ ေဆး႐ံုတက္ဖို႕ လိုက္ပါလာတယ္။ ခြင့္နဲ႕ျပန္လာတဲ့ စစ္သားတစ္ေယာက္က ကီရာလာျပည္ နယ္က သူ႕မိသားစုဆီအသစ္စက္စက္ မိုဘိုင္းဖုန္းနဲ႕စကားေျပာလ်က္ရွိတယ္။ ရထားေပၚမွာ စား ေသာက္ဆိုင္ဖြင့္ထားတဲ့မဏိပူရက စီးပြားေရးသမားတစ္ဦးကေတာ့ စီးပြားေရးေကာင္းလို႕ အရမ္း အရမ္း ဝမ္းသာေနေလရဲ႕။

          သူတို႕တစ္ေတြရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ အားလံုးကုိေတာ့ အိႏိၵယႏိုင္ငံက စံုစံုေစ့ေစ့ ျဖည့္ဆည္းေပး ႏိုင္ ဖို႕ လြယ္မယ္မထင္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဆယ္စုႏွစ္ တစ္ခုေလာက္ စီးပြားေရး တုိးတက္ခဲ့မႈေၾကာင့္ အက်ဳိးရလဒ္ ျဖစ္ ေပၚမႈေတြ ရွိခဲ့တယ္။ သာဓက တစ္ခု က မႏွစ္က National Medical Journal of India စာေစာင္မွာ ခ်မ္းသာတဲ့ အိႏၵိယျပည္သူေတြရဲ႕ သားသမီးေတြထဲက ၁၈ႏွစ္အရြယ္ သားေယာက်္ားကေလးေတြဟာ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ကထက္ အရပ္အေမာင္း ၄.၅ စင္တီမီတာ ပိုရွည္လာခဲ့ၿပီး ကိုယ္အေလးခ်ိန္က ေလးကီလို ဂရမ္ ပို တက္လာခဲ့တယ္လို႕ ေဖာ္ျပခဲ့တယ္။ ဒီလိုျဖစ္လာတာဟာ ေကာင္းမြန္တဲ့ အစားအစာေတြကို  စားလာႏုိင္ၾကၿပီး ေရာဂါနည္းပါးသြားခဲ့တဲ့အတြက္ ျဖစ္ ေၾကာင္းေဖာ္ၫႊန္းတယ္။

          အျခားတစ္ဘက္မွာလဲ အိႏၵိယ  ဆင္းရဲသားေက်ာမြဲလူတန္းစားရဲ႕ အေျခအေန အေတာ္အသင့္တုိးတက္ လာတယ္။ သူတုိ႔အေၾကာင္းကုိ မတ္ လ ၁၉ ရက္ေန႔က အစုိးရ ေလ့လာ ခ်က္တစ္ခုမွာေဖာ္ျပခဲ့တယ္။  အိႏၵိယ အစုိးရက တစ္ေန႔ဝင္ေငြ  ၂၂ ႐ူးပီး ဒါမွမဟုတ္ ဒီထက္ေလ်ာ့နည္းတဲ့ ဝင္ေငြ ရရွိသူေတြကို ဆင္းရဲသားလုိ႔ သတ္မွတ္တယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ဒီဆင္းရဲသားျပည္သူေတြဟာ ေက်း လက္ ေတာရြာေတြမွာ ေနထုိင္ၾက သည္။ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္က ဒီလုိ ဆင္း ရဲသား ၄ဝ၇ သန္းရွိခဲ့ရာက ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ မွာ ၃၅၅ သန္းသုိ႔ ေလ်ာ့နည္း  က်ဆင္းသြားခဲ့တယ္။ တစ္နည္း ေျပာ ရရင္ ငါးႏွစ္ေက်ာ္ ကာလအတြင္း ဆင္းရဲသား ၅၂ သန္းေလာက္ က် ဆင္းသြားခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒီအေရ အတြက္ဟာ ေတာင္အာဖရိက ႏုိင္ငံ  တစ္ခုလုံးရဲ႕လူဦးေရေလာက္ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဝဖန္သူေတြ ေထာက္ျပ သလုိ အိႏၵိယလူဦးေရရဲ႕ သုံးပုံ တစ္ ပုံေလာက္ကေတာ့ ဆင္းရဲတြင္းနက္ ေနၾကတုန္းပါပဲ။

          သုိ႔ေပမယ့္ အိႏၵိယႏုိင္ငံအတြက္  အားရေက်နပ္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ အလားအလာေတြရွိပါေသးတယ္။  မႏွစ္က သန္းေခါင္စာရင္းအရဆုိရင္ အိႏၵိယ အိမ္ေထာင္စု ၂၄၇ သန္းအတြင္း ပညာတတ္ ေျမာက္မႈ ႏႈန္းဟာ ၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္မွာ ၆၅ ရာခုိင္ႏႈန္းသာ ရွိေနခဲ့ ရာမွ ၇၄ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ တုိးတက္ လာခဲ့တယ္။ အဲသ လုိပဲ ဖုန္းသုံးစြဲမႈဟာ ကုိးရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္သာ ရွိခဲ့ရာက အခုအခါ ၆၃ ရာခုိင္ႏႈန္း အထိ တုိးတက္လာ တယ္။ ၆ဝ ရာ ခုိင္ႏႈန္းဟာ ဘဏ္စာရင္းဖြင့္ ထား ၾကတယ္။ ၉၃ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ လွ်ပ္ စစ္မီး ရရွိၾကတယ္။

          အိႏၵိယႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ဆက္ လက္တုိးတက္ဖုိ႔အတြက္ လုပ္ ေဆာင္ရမယ့္ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ရွိ တယ္လုိ႔ ေဝဖန္သူေတြက ေထာက္ျပ ခဲ့ၾကတယ္။

       ၁။ အစုိးရဟာ ဘ႑ာ ေရးကုိ စနစ္တက် ျဖစ္ေအာင္ျပဳ ျပင္ရမယ္။

    ၂။ စီးပြားေရးကုိ အေျပာင္းအလဲမရွိ တသမတ္တည္း  ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ တုိးတက္ဖြံ႕ၿဖဳိးေအာင္  လုပ္ဖုိ႔လုိတယ္လုိ႔ ေဖာ္ၫႊန္းခဲ့တယ္။

                                      စီးပြားေရးက႑

          အိႏၵိယ စီးပြားေရးဟာ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ကစၿပီး ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္အထိ ငါး ႏွစ္ကာလအတြင္းမွာ ျမင္းတစ္ေကာင္ ဒုန္းစုိင္းေျပးသလုိ တစ္ႏွစ္ပ်မ္းမွ် ကုိး ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔ အေျပးအလႊား တုိးတက္ ခဲ့တယ္။ ဒါနဲ႔ ႏႈိင္းစာရင္ မႏွစ္က တုိးတက္မႈဟာ ေျခာက္ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔ ခုနစ္ရာခုိင္ႏႈန္းအၾကားေလာက္မွာသာ တုိးတက္လိမ့္မယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းၾကတယ္။ ဒီႏွစ္က်ျပန္ေတာ့လဲ မႏွစ္က အတုိင္းေလာက္ပဲ ရွိႏုိင္တယ္လုိ႔ဆုိ ၾကတယ္။

          ဒီလုိျဖစ္ရတာဟာ ကမၻာနဲ႔ အဝန္း ေရနံေစ်းႏႈန္းေတြ ျမင့္တက္ လာခဲ့တဲ့အတြက္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိ ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဓိက ျပႆနာက စိတ္ပ်က္စရာေကာင္း ေလာက္ေအာင္ စက္မႈလုပ္ငန္းေတြ  မွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ေလ်ာ့နည္းလာမႈ၊ ေငြေဖာင္းပြမႈျမင့္မားလာမႈ၊ အတုိး ႏႈန္းျမင့္တက္လာမႈ၊ ၿပီးေတာ့ အစိုးရ အေနနဲ႔ ပုဂၢလိကက႑မွ အလြန္ အကြၽံ ေငြေခ်းယူမႈတုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ တယ္လုိ႔ အခ်ဳိ႕က ေထာက္ျပၾက တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူ ေတြက ႏုိင္ငံေရးသမားေတြဟာ အိႏၵိယစီးပြားေရးကုိ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈေတြ ဆက္လက္ လုပ္ႏုိင္မွာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ ယုံၾကည္လာခဲ့ၾက တယ္။ အဆုိးရြားဆုံးကေတာ့ ရင္း ႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အႀကီးအက်ယ္ က်ဆင္း လာျခင္းျဖစ္တယ္။

          ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ က်ဆင္းျခင္းဟာ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံအတြက္ အင္မတန္ အေရးႀကီးတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိ ေတာ့ အခုအေနအခါ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ မလုပ္ရင္ အနာဂတ္ကာလမွာ အသီး အပြင့္ေတြ ျဖစ္ထြန္းေပၚထြက္လာမွာ မဟုတ္ဘူး။ အနာဂတ္ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ ေတြ အေကာင္အထည္ေပၚလာဖုိ႔ အတြက္ ဒီကေန႔မွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ေတြ လုပ္ဖုိ႔လုိတယ္။

          ေလာေလာဆယ္ အိႏၵိယႏုိင္ငံရဲ႕ တုိးတက္မႈႏႈန္းဟာ ေျခာက္ရာခုိင္ႏႈန္းပဲ ရွိတယ္ဆုိဦးေတာ့။ ဒါဟာ တကယ္ေတာ့ သိပ္ၿပီးဆုိးလွတာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီကေန႔ကမၻာမွာ ေျခာက္ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ေတာင္  တုိးတက္မႈ မရွိၾကတဲ့ႏုိင္ငံေတြက တစ္ပုံတစ္ေခါင္း။ ဒါေပမယ့္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္က အိႏၵိယအေနနဲ႔ တုိးတက္မႈ အရွိန္အဟုန္ ေႏွးေကြးက်ဆင္းသြား လုိ႔ မျဖစ္ဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲ။ အိႏၵိယႏုိင္ငံဟာ ဆင္းရဲမြဲ ေတသူ အမ်ား အျပားရွိတဲ့ဧရာမ ႏုိင္ငံႀကီးျဖစ္တယ္။  တုိးတက္မႈႏႈန္း အရွိန္ေသသြားလုိ႔ မျဖစ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အိႏၵိယႏုိင္ငံဟာ  ပုံမွန္အေျခအေနကေလးကို ထိန္း သိမ္းထားႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ေတာင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈကို စဥ္ဆက္မျပတ္ လုပ္ေနဖုိ႔ လုိတယ္။ ေလ်ာ့နည္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဟာ အနာဂတ္ တုိးတက္ႏုိင္စြမ္းကို  ေလ်ာ့ပါးသြားေစတယ္။  ေလ်ာ့နည္း  တုိးတက္မႈဟာ ဆင္းရဲတြင္းနက္မႈ သံသရာကို ရွည္လ်ားသြားေအာင္  ဆြဲ ဆန္႔တယ္။ အိႏၵိယ သန္းေခါင္စာ ရင္းရဲ႕ ကိန္းဂဏန္းေတြက အိႏၵိယ ႏုိင္ငံရဲ႕ တုိးတက္မႈကုိ လွစ္ဟျပသ  ခဲ့သလုိ အျခားတစ္ဘက္မွာလဲ အိႏၵိယအေနနဲ႔ ေရွ႕ဆက္လက္ၿပီး  ဘယ္ေလာက္ တုိးတက္ဖုိ႔ လုိေနေသး လဲဆုိတာ ေဖာ္ျပတယ္။ အိႏၵိယ လူဦး ေရ ထက္ဝက္ေလာက္ဟာ အိမ္အျပင္ ဘက္မွာ အိမ္သာ သြားေနၾကတုန္းပဲ ရွိတယ္။ လူဦးေရရဲ႕ သုံးပုံႏွစ္ပုံက အိမ္ျပင္မွာ ထမင္းခ်က္ေနၾကရတုန္း။

          အိႏၵိယ စီးပြားေရးဟာ အလုပ္ သစ္၊ အကုိင္သစ္ေတြ ဖန္ဆင္းပုံေဖာ္ ႏုိင္ဖို႔ ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွားေနရတယ္။  အနိမ့္ဆုံးလစာရတဲ့ အလုပ္အကုိင္ ေတြဟာ ၿမဳိ႕ျပေနလုပ္သား ငါးပုံ ေလးပုံအတြက္ အမ်ားဆုံး ရနုိင္တဲ့  အလုပ္အကုိင္ေတြျဖစ္တယ္။ ဒီကိန္း ဂဏန္းေတြဟာ ႏွစ္အေတာ္ၾကာ ေညာင္းခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ္လဲ  အေျပာင္း အလဲ မရွိခဲ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စီးပြား ေရး တုိးတက္မႈ ေႏွးေကြး သြားခဲ့ရင္  ရရွိခဲ့တဲ့ အက်ဳိးရလဒ္ေတြ ကေျပာင္း ကျပန္ ျဖစ္သြားႏုိင္တယ္။

          စီးပြားေရးေႏွးေကြးမႈဟာ အိႏၵိယ ႏုိင္ငံအတြက္ ေရတုိကာလမွာလဲ  စိတ္မခ်ရဘူး။ ဆုိၾကပါစုိ႔။ အိႏၵိယ လယ္သမားေတြအဖုိ႔ ဒီႏွစ္ မုတ္သုံ ရာသီမွာ မုိးမေကာင္းခဲ့ရင္ တုိးတက္ မႈႏႈန္းဟာ ေျခာက္ရာခုိင္ ႏႈန္းေအာက္ ေရာက္သြားႏုိင္တယ္။ ဒီလုိအဆင့္မွာ အႀကီးအက်ယ္ အေၾ<ြကးတင္ေနတဲ့ အိႏၵိယ အစုိး ရအေနနဲ႔ ေရွ႕ေလွ်ာက္လွမ္းဖုိ႔ အခက္အခဲေတြ႕ႏုိင္တယ္။  ျပည္ပေငြေပးေငြယူ ရွင္းတမ္း လက္္က်န္ရဲ႕ သာမန္စာရင္း - Current Account မွာ ၃.၆ ရာခုိင္ႏႈန္း လုိေငြ ျပ -Deficit ေနမႈကုိ ျဖည့္တင္းႏုိင္ဖုိ႔ အတြက္ ႏုိင္ငံျခားဖန္ေတြဆီက ေငြ ေခ်းငွားရခက္ခဲသြားႏုိင္တယ္။

          အိႏၵိယအစုိးရကေတာ့ လာမယ့္ ႏွစ္မွာ တုိးတက္မႈႏႈန္း ၇.၅ ရာခုိင္ႏႈန္း အထိ တုိးတက္လာ ႏုိင္ တယ္လုိ႔ ေထာက္ျပတယ္။ ဒီအတုိင္းပဲ ျဖစ္ လာႏုိင္တယ္လုိ႔ ဆုိပါေတာ့။ ဒါေပ မယ့္ အိႏၵိယ စီးပြားေရး ပရဝဏ္ထဲမွာ အႏၲရာယ္ေတြက ပတ္ျခာလည္ ဝုိင္း ေနတယ္။ တစ္ေလာက  ဘ႑ာေရး ဝန္ႀကီး- Pranab Mukherjee က ေလာင္စာဆီနဲ႔ ဓာတ္ေျမၾသဇာ အတြက္ အစုိးရက စုိက္ထုတ္ကုန္ က်ခံေနရၿပီး တစ္ေန႔ တစ္ေန႔ ျမင့္သထက္ ျမင့္တက္လာေနတဲ့ ေထာက္ပံ့ေၾကးေတြ-Subsidies ကုိ ေတြးမိရင္ သူ ညညမွာ အိပ္ေတာင္ မေပ်ာ္ဘူးလုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ေသးတယ္။

          ဟုတ္ပါလိမ့္မယ္။ ေလာင္စာဆီ  ကိစၥဟာ အင္မတန္ စုိးရိမ္စရာ ေကာင္းတယ္။ တုိင္းျပည္တုိးတက္ ေရးမွာ ေလာင္စာဆီက အခရာ က်တယ္။ အိႏၵိယႏုိင္ငံဟာ လုိအပ္တဲ့ ေရနံ အေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ႏုိင္ငံ ျခားမွ မွာယူ တင္သြင္းရတယ္။ အထူးသျဖင့္ လုိအပ္တဲ့ေရနံရဲ႕ ၈ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းကို အီရန္ႏုိင္ငံက မွာယူ တင္သြင္းတယ္။ ေလာေလာဆယ္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံက ဦးေဆာင္ၿပီး အီရန္ေရနံေရာင္းခ်မႈကို ပိတ္ပင္ တားဆီးဖုိ႔ ႀကဳိးပမ္းလ်က္ရွိတယ္။

          အေမရိကန္ႏုိင္ငံက အိႏၵိယကုိ

အီရန္ႏုိင္ငံမွ ေရနံ မဝယ္ဖုိ႔ ဖိအား ေပးလ်က္ရွိတယ္။ တကယ္ေတာ့ အိႏၵိယႏုိင္ငံအေနနဲ႔ အီရန္ဆီက ေရနံ  မဝယ္လုိ႔မျဖစ္ဘူး။ တစ္ႏွစ္ကုိ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၂ ဘီလီယံဖုိး ေလာက္ အီရန္ဆီက ေရနံဝယ္ယူ ရ တယ္။ ၿပီးေတာ့ အျပန္အလွန္  သေဘာနဲ႔  အီရန္ႏုိင္ငံကလဲ သူတုိ႔ရဲ႕ ဆန္စပါးလုိအပ္ခ်က္ရဲ႕ ေလးပုံသုံးပုံ ကုိ အိႏၵိယမွ ဝယ္ယူတင္သြင္း တယ္။ မၾကာေသးမီက အေမရိကန္ ႏုိင္ငံက အီရန္ရဲ႕ ဗဟုိဘဏ္ကုိ အ ဆက္အသြယ္ျဖတ္လုိက္ေတာ့ အိႏၵိယနဲ႔ အီရန္အၾကား ေငြေပးေခ်ရာမွာ အခက္အခဲ ေတြ ေတြ႕လာ တယ္။

          ေနာက္ၿပီး အစၥေရးႏုိင္ငံကလဲ အိႏၵိယကုိ အီရန္နဲ႔ အဆက္ျဖတ္ဖုိ႔ တုိက္တြန္းအားေပး လ်က္ရွိ တယ္။ အိႏၵိယဟာ အစၥေရးႏုိင္ငံဆီက လက္နက္ေတြ အဓိကဝယ္ယူတယ္။ ဒီေတာ့ အီရန္-အစၥေရး အၾကား မေျပလည္ျဖစ္မႈဟာ အိႏၵိယႏုိင္ငံကုိပါ  ဂယက္႐ုိက္တယ္။ ဒီႏွစ္မွာ အိႏၵိယ အေနနဲ႔ စစ္လက္နက္ ၁၇ ရာခုိင္ႏႈန္း တုိးျမႇင့္ဝယ္ယူဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ထားခ်ိန္နဲ႔တုိက္ဆုိင္ေနတယ္။ ဒါဟာ ေငြပမာဏအားျဖင့္ အေမရိ ကန္ ေဒၚလာ ဘီလီယံ ၄ဝ ဖုိးေလာက္  ရွိတယ္။

          ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီး မူခါဂ်ီက မၾကာေသးမီက သူ႔ရဲ႕ ဘတ္ဂ်က္  အေျခအေနကုိ တင္ျပခဲ့တယ္။ အစုိးရ ရဲ႕ အသုံးစရိတ္ေတြ ဒါမွမဟုတ္ ျဖဳန္း တီးစရိတ္ေတြ သိပ္မ်ားေနတဲ့ အေၾကာင္း ေထာက္ျပခဲ့တယ္။ ဒီႏွစ္ ေတြမွာ စက္မႈလုပ္ငန္းေတြအားေပ်ာ့ လာၿပီး ပုဂၢလိကနဲ႔ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ မရွိသေလာက္ ျဖစ္ေန တဲ့အေပၚမွာလဲ စိတ္ပ်က္မိတဲ့အ ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့ တယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပည္တြင္းစား သုံးမႈက အားေကာင္းေနဆဲျဖစ္တယ္ လုိ႔ သူကဆုိတယ္။

          ေလာေလာဆယ္ အစုိးရရဲ႕  ဘတ္ဂ်က္ လုိေငြျပမႈဟာ ဂ်ီဒီပီရဲ႕  ၅.၉ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ရွိတယ္။ ဒါ ကုိ ၅.၁ ရာခုိင္ႏႈန္းထိ ေလွ်ာ့ခ် သြားမယ္လုိ႔ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးက ေျပာၾကားခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ဳိ႕  ပုဂၢလိက အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ အဆုိအရ စာရင္းမွာထည့္သြင္းေဖာ္ျပျခင္းမရွိတဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြကုိပါ ထည့္သြင္း တြက္ခ်က္ရင္ အမွန္တကယ္  ဘတ္ဂ်က္လုိေငြ ျပမႈဟာ ၈.၅ ရာ ခုိင္ႏႈန္း ဝန္းက်င္ ရွိႏုိင္ တယ္ လုိ႔  ခန္႔ မွန္းၾကတယ္။

          ဘတ္ဂ်က္လုိေငြျပမႈကုိ ျဖတ္ေတာက္ေလွ်ာ့ခ် မယ္ဆုိရင္ အဓိက လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အခ်က္က အစုိးရက စုိက္ထုတ္အကုန္အက်ခံေပးေနတဲ့ ေထာက္ပံ့ေၾကးေတြကို ပယ္ဖ်က္ပစ္ဖုိ႔လုိတယ္။ တကယ္ ေတာ့ ဒါေတြကို လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ ႏုိင္ငံေရးအရ မလြယ္ဘူး။ စားနပ္ရိကၡာအေပၚ ေပးေနတဲ့ ေထာက္ပံ့ေၾကး ကုိ ျဖတ္ ေတာက္ဖုိ႔ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ျဖတ္ ေတာက္ရင္ မရွိဆင္းရဲသားေတြ  ငတ္ျပတ္ကုန္မယ္။ ေရနံအ ေပၚ စုိက္ထုတ္ေပးကမ္းထားတဲ့ ေထာက္ပံ့ေၾကးကုိ ျဖတ္ေတာက္ရင္ ကုန္ေစ်း ႏႈန္းေတြ ျမင့္တက္လာမယ္။ အစုိးရ အေနနဲ႔ ေပးေနရတဲ့ ေထာက္ပံ့ေၾကး စုစုေပါင္းဟာ ဂ်ီဒီပီရဲ႕ ၂.၄ ရာခုိင္ ႏႈန္းရွိတယ္။

          ဒီႏွစ္ထဲမွာ အသက္ ၈ဝ ျပည့္ ေတာ့မယ့္ အိႏၵိယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Manmohan  Singh က သူ႔အေနနဲ႔  အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႕ တုိးတက္မႈႏႈန္းကို လူတုိင္းေပ်ာ္ရႊင္ႏိုင္ၾကတဲ့ ကုိးရာခုိင္ ႏႈန္းအထိ တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ေပး ႏုိင္ပါတယ္တဲ့။ ဒါေပမယ့္ ကြၽႏ္ုပ္တုိ႔အေနနဲ႔ အေရးႀကီးတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အခ်ဳိ႕ကုိ ခ်မွတ္ဖုိ႔လုိ တယ္''လုိ႔ သူကေထာက္ျပတယ္။ အေရးႀကီးတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြဆုိတာကေတာ့ ေထာက္ပံ့ေၾကးေတြ ျဖတ္ေတာက္ ေလွ်ာ့ခ်ရမယ္။ ကုန္ပစၥည္းနဲ႔ ဝန္ေဆာင္မႈအခြန္ေတြ တုိးေကာက္ရမယ္။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ လာ ေရာက္ ႏုိင္ေအာင္ အေျခအေနေတြ ဖန္တီးေပးရမယ္။

          ဒီေတာ့ ႏုိင္ငံေရးသမားႀကီးေတြက ဒီလုိဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ခ်ရဲၾကပါ့မလား။ ႏုိင္ငံေရးသမားႀကီး ေတြဟာ အမ်ားျပည္သူ မႀကဳိက္မယ့္ အလုပ္ေတြ မလုပ္ရဲၾကဘူး။ ၿပီးေတာ့ အိႏၵိယႏုိင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသားေရြး ေကာက္ ပြဲႀကီးက ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္မွာ။ သိပ္မေဝး ေတာ့ဘူး။

                                  ႏုိင္ငံေရးမုိးေလဝသ

          အိႏိၵယႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္မွာ အာဏာရကြန္ဂရက္ပါတီ-Congress Party ဟာ အေျခအေန သိပ္ မေကာင္းျဖစ္ေနတယ္။ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ အေရးနိမ့္လ်က္ရွိတယ္။ မတ္လဆန္း ကက်င္းပခဲ့တဲ့ ျပည္နယ္ေရြးေကာက္ ပြဲေတြမွာဆုိရင္ ကြန္ဂရက္ပါတီ အေနနဲ႔ မဏိပူရနဲ႔ ဥတၱရာခန္းျပည္ နယ္ေတြမွာ အႏုိင္ရေပမယ့္ ဂုိအာ နဲ႔ ပန္ဂ်ပ္ျပည္နယ္ေတြမွာ ႐ႈံးနိမ့္ခဲ့ တယ္။

          အေရးႀကီးဆုံးကေတာ့ ဥတၱာရ္  ပရာေဒ့ရွ္ - Uttar Pradesh UP ျပည္ နယ္မွာ အျပတ္အသတ္ ႐ႈံးနိမ့္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္တယ္။ UP ျပည္နယ္မွာ လူဦးေရ သန္း ၂ဝဝ ေလာက္ရွိတယ္။ ဘရာဇီး  တစ္ႏုိင္ငံလုံးရဲ႕ လူဦးေရေလာက္ ရွိ တယ္။ UP ဟာ ျပည္နယ္မဟုတ္ဘဲ  ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံသာ ျဖစ္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ ပဥၥမလူဦးေရ အမ်ားဆံုးႏိုင္ငံ ျဖစ္လာ ႏုိင္တယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေနရာ ၄ဝ၃ ေနရာရွိတဲ့အနက္ ကြန္ဂရက္ ပါတီက ၂၈ ေနရာပဲ ရရွိခဲ့တယ္။ ပုိၿပီးဆုိးတာက သူကုိယ္တုိင္ ပါဝင္ယွဥ္ၿပဳိင္ျခင္း မရွိေပမယ့္ ကြန္ဂရက္ ပါတီအ တြက္ အဓိက စည္း႐ုံးေရး ဆင္းခဲ့သူက Rahul Gandhi ျဖစ္ေန တယ္။ ကြန္ဂရက္ပါတီ ဥကၠ႒ အီတလ ီဇာ တိ- Sonia Gandhi ရဲ႕ သားႀကီး ၾသရသျဖစ္ၿပီး ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ အိႏၵိယႏုိင္ငံရဲ႕ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာ မယ္ လုိ႔ တစ္ေျပးခံရတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ ျဖစ္တယ္။

          ၂ဝ၁၄ အမ်ဳိးသားေရြးေကာက္ပြဲႀကီးမွာ အႏုိင္ရဖုိ႔အတြက္ဆုိရင္  ကြန္ဂရက္ပါတီဟာ ေတာ္ေတာ္ ႀကဳိးစား ဖုိ႔လုိတယ္။ အိႏၵိယႏုိင္ငံမွာက ႏုိင္ငံ ေရးသမားႀကီးေတြဟာ အသက္ အရြယ္ႀကီးသူေတြျဖစ္တယ္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မန္မုိဟန္ဆင္းက အသက္ ၈ဝ။ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီး မူခါဂ်ီက ၇၆ ႏွစ္။ အစုိးရအဖြဲ႕မွာ ကာကြယ္ ေရးဝန္ႀကီး တာဝန္ယူထားတဲ့ A.K Antony က ၇၁ ႏွစ္။

          ဒါေပမယ့္ အိႏၵိယႏုိင္ငံရဲ႕ အနာ ဂတ္အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ အသက္ ၂ဝ ေအာက္ လူဦးေရ အမ်ားဆုံးရွိတဲ့ နုိင္ငံက အိႏၵိယႏုိင္ငံျဖစ္ပါတယ္။  အေရအတြက္အားျဖင့္ ဘီလီယံ ထက္ ဝက္ေလာက္ရွိတယ္။ ဥတၱာရ္  ပရာေဒ့ရွ္ ျပည္နယ္မွာ အႏုိင္ရတဲ့ Samajuladi Party အတြက္ အဓိက  စည္း႐ုံးေရးဆင္းေပးခဲ့တဲ့ ပုဂၢဳိလ္က အသက္ ၃၉ ႏွစ္သာ ရွိေသးတဲ့ Akhilesh Yadav ျဖစ္တယ္။ သူက အသက္အရြယ္ႀကီးေနၿပီျဖစ္တဲ့ သူ႔ ဖခင္ Mulayam Singh Yada ကုိယ္စား စည္း႐ုံးေရးဆင္းေပးခဲ့တယ္။ အခုေတာ့ သူ႔ဖခင္ဟာ သားျဖစ္သူရဲ႕ႀကဳိးပမ္းမႈေၾကာင့္ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ကြန္ဂရက္ပါတီ  အတြက္ ႀကဳိးႀကဳိးစားစား စည္း႐ုံး ေရးဆင္းခဲ့ေပမယ့္ အေရးမလွခဲ့တဲ့ Rahul Gandhiကလဲ အသက္ ၄ဝ ဝန္းက်င္ေလာက္ပဲ ရွိေသးတယ္။

          အိႏၵိယ မ်ဳိးဆက္သစ္ လူငယ္ေတြဟာ လူႀကီးေတြေလာက္ အယူမသီးၾကဘူး။ ဇာတ္အမ်ဳိးအႏြယ္လဲ မခြဲၾကဘူး။ ဘာသာေရးကို ဗန္းျပၿပီး မစည္း႐ုံးတတ္ၾကဘူး။ ေရွးလူႀကီးေတြထက္ ေခတ္ပညာတတ္ၾက တယ္။ ႏုိင္ငံေရးကုိလဲ စိတ္ဝင္စား ၾကတယ္။ မ်ဳိးဆက္သစ္ လူငယ္ ေတြေခတ္ေရာက္ေတာ့မွ အိႏၵိယႏုိင္ငံ ေရး၊ စီးပြားေရးဟာ ပုိမိုရွင္သန္ တက္ၾကြလာေလမလား။

Market journal

မင္းေရႊေမာင္

ကမာၻ႔လူရမ္းကားႀကီး တရုတ္ရဲ႕ ၂၁ ရာစု က်ဳးေက်ာ္နယ္ခ်ဲ႕ေရး မဟာဗ်ဴဟာမွာ ပထမ ပစ္မွတ္က ျမန္မာျပည္

ပကတိျဖစ္ပ်က္ေနတာေတြအေပၚ အေျခခံထားတဲ့ အနာဂတ္ ခန္႔မွန္းခ်က္တခုကို ေလ့လာ မွတ္သားမိသေလာက္ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကို အေနာက္အုပ္စုႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြကလည္း ႀကိဳတင္ တြက္ဆ ထားၿပီးျဖစ္သလို ျမန္မာ အေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း သိထားၿပီး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

၂ဝ၁၃ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျဖတ္ၿပီး တရုတ္ဘက္ကို ပို႔လႊတ္မယ့္ ေရနံနဲ႔ ဂက္စ္ပိုက္လိုင္း စီမံကိန္းက ၿပီးပါမယ္။ ပိုက္လိုင္းတေလွ်ာက္ အျမန္မီးရထားလမ္း ေဖာက္လုပ္ဖို႔ကလည္း ပိုက္လိုင္းစီမံကိန္းထဲမွာ ကုန္သြယ္ေရးကိစၥလို႔ နာမည္ေပးထားတာ ရွိပါတယ္။ အာဖရိကတိုက္ တတိုက္လံုးနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းကလာတဲ့ ေရနံေတြအျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဂက္စ္ေတြဟာ အဲဒီ ပိုက္လိုင္းေတြကေန တရုတ္ႏိုင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္ထဲကို သယ္ယူမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပမာဏဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ စြမ္းအင္လိုအပ္ခ်က္ အနည္းဆံုး ၈ဝ % ျဖစ္ေနေတာ့ အင္မတန္ တန္ဖိုးႀကီးမားတာေၾကာင့္ တရုတ္က ဒီကိစၥမွာ နည္းနည္းေလးမွ အထိအခိုက္ခံမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေလာင္စာ စြမ္းအင္ စျပတ္တာနဲ႔ တရုတ္စီးပြားေရး ပ်က္စီးရာက အစျပဳၿပီး လူထုအံုႂကြမႈေတြ ဆင့္ကဲဆင့္ကဲ ႀကီးထြား ေပါက္ကြဲလာတဲ့အခါ တရုတ္တျပည္လံုး ၿပိဳကြဲသြားႏိုင္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

၂ဝ၁၉ မွာ ၿပီးမယ္ဆိုတဲ့ ဧရာဝတီ ျမစ္ဆံုေရကာတာကို တရုတ္က သူတို႔ကိုယ္တိုင္တည္ေဆာက္၊ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ကိုင္တြယ္ေမာင္းႏွင္ၿပီး ႏွစ္ ၃ဝ ျပည့္ၿပီးရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို လႊဲေျပာင္းဖို႔ (BOT agreement – Build, Operate, Transfer) စာခ်ဳပ္မွာ ရွိပါတယ္။ ေရနံနဲ႔ ဂက္စ္ပိုက္လိုင္းကို ထိန္းသိမ္းႏိုင္ဖို႔က သိပ္အဓိကက်တာေၾကာင့္ ျမစ္ဆံုဆည္ စီမံကိန္းမၿပီးခင္ တည္ေဆာက္ဆဲကာလမွာ ဆည္တည္ေဆာက္တာကို ကာကြယ္ဖို႔ဆိုၿပီး တရုတ္ စစ္တပ္က နည္းလမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ က်ဴးေက်ာ္ ဝင္ေရာက္လာႏိုင္ပါတယ္။ လိမ္လည္လွည့္ဖ်ားမႈေတြနဲ႔ ဟန္ေဆာင္လို႔ မရရင္ေတာ့ ေျဗာင္က်က် ဝင္ေရာက္ မလာဘူးလို႔လည္း မေျပာႏိုင္ပါ။ တရုတ္က်ဴးေက်ာ္ဖို႔ ျမန္ဆန္သြားေအာင္ ေနျပည္ေတာ္ဘက္မွာဆို ေလယာဥ္ ဆင္းတက္လို႔ရတဲ့ ကားလမ္းက်ယ္ႀကီးေတြကလည္း အဆင္သင့္ ရွိေနသလို ျဖစ္သြားပါတယ္။

အိႏိၵယသမုဒၵရာဘက္က တရုတ္ကုန္တင္သေဘၤာေတြကို ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ဖို႔ အေၾကာင္းျပဳၿပီး တရုတ္ေရတပ္ အေျခခံစခန္းေတြ တည္ေဆာက္ႏိုင္ေအာင္ ေျခကုပ္စခန္းေတြကို တရုတ္က လိုက္ရွာပါတယ္။ အနည္းဆံုး ပစ္မွတ္ ၂ ခုဟာ ျမန္မာနဲ႔ ပါကစၥတန္တို႔ ျဖစ္ၿပီး သီရိလကၤာႏိုင္ငံလည္း တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ျဖစ္လာႏိုင္ဖို႔ ရွိပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တရုတ္က ေျခကုပ္ရၿပီးသြားရင္ တႏိုင္ငံလံုးဟာ တရုတ္လက္ေအာက္ခံအျဖစ္ သိမ္းသြင္းခံရဖို႔ပဲ ရွိပါေတာ့တယ္။ ဒုတိယတိဗက္လို ျဖစ္လာပါမယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံက အျခားတႏိုင္ငံကို စစ္တပ္နဲ႔ က်ဴးေက်ာ္ ဝင္ေရာက္လာၿပီးရင္ ဘယ္လိုပဲ ရႊန္းရႊန္းေဝေအာင္ေျပာလည္း ဒါဟာ က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္တာျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ခုခံ တိုက္ခိုက္ေမာင္းထုတ္တာ မလုပ္ႏိုင္သေရြ႕ ျပန္ထြက္သြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ခ်က္ကိုစလိုဇက္ကီးယားႏိုင္ငံကို ဆိုဗီယက္ရုရွားက ၂၁ ႏွစ္ၾကာေအာင္ ဝင္သိမ္းထားတဲ့ နမူနာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ကလည္း တိဗက္နဲ႔ ဝီဂါ (ဝါ) အီြဂါ (Uyghur) ကို ကေန႔ထိ က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ထားပါတယ္။

၂၁ ရာစုႏွစ္ တရုတ္က်ဴးေက်ာ္မႈက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာတင္ ရပ္သြားမွာ မဟုတ္ဘဲ က်န္တဲ့ အာဆီယံႏိုင္ငံ အားလံုးကို ၿခိမ္းေျခာက္လႊမ္းမိုးၿပီး ေနာက္ထပ္ က်ဴးေက်ာ္ဖို႔ ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဟာ ထိုင္ဝမ္နဲ႔ Spratly ကြၽန္းစုကို သိမ္းပိုက္ ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာင္တရုတ္ ပင္လယ္ထဲက ကြၽန္းငယ္ေပါင္း ၄၅ ကြၽန္းေလာက္ရွိတဲ့ Spratly ကြၽန္းစုဟာ ေရနံနဲ႔ ဂက္စ္ေတြ အေျမာက္အျမား ထြက္ႏိုင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္၊ မေလးရွား၊ ဗီယက္နမ္၊ ဘရူႏိုင္း၊ ထိုင္ဝမ္နဲ႔ တရုတ္တို႔က ဒီကြၽန္းစုကို ပိုင္ဆိုင္ဖို႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အျငင္းပြားေနပါတယ္။ ဒါကို အင္အားသံုး ေျဖရွင္းမွ ရႏိုင္မယ္လို႔ တရုတ္က တြက္ဆထားပါတယ္။ 

ဒါဟာ တရုတ္ရဲ႕ အေရွ႕နဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွ မဟာဗ်ဴဟာ အၾကမ္းထည္ပါ။ အိႏိၵယႏိုင္ငံကို ၾကားညွပ္မယ့္ ေတာင္အာရွ မဟာဗ်ဴဟာနဲ႔ ေတာင္-ေျမာက္ ကိုးရီးယားကြၽန္းဆြယ္တခုလုံးကို သိမ္းပိုက္မယ့္ အေရွ႕ေျမာက္ မဟာဗ်ဴဟာတို႔ကလည္း အသီးသီး ရွိၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။

တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ အစိုးရဟာ ႏွစ္ ၅ဝ ကေန ႏွစ္ ၁ဝဝ ႏွစ္ရွည္ စီမံကိန္းေတြအတြက္ မဟာဗ်ဴဟာ ထားရွိ လုပ္ေဆာင္ေလ့ရွိပါတယ္။ လက္ရွိတရုတ္ဟာ အခုဆိုရင္ မွန္းထားတာထက္ ပိုမိုျမန္ဆန္ၿပီး ခ်မ္းသာလာလို႔  အရွိန္ ပိုေကာင္းလာေနပါတယ္။

တရုတ္ဟာ ၂၁ ရာစု မဟာအင္အားႀကီးႏိုင္ငံျဖစ္ဖို႔ ရည္မွန္းခ်က္အတြက္ နယ္ေျမခ်ဲ႕ထြင္သိမ္းပိုက္ႏိုင္ေရးမွာ ဆယ္စုႏွစ္ ၂ ခု ၾကာေအာင္ သူတို႔ အကုန္အက်ခံ လက္သပ္ေမြးထားတဲ့ ျမန္မာျပည္ကေန စတင္ေျခလွမ္းေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သိပ္လိုအပ္လာရင္ ဒီထက္မက ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္လုပ္ဖို႔ ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ လုပ္ၿပီဆိုရင္လည္း တရုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဟာ ဘာမွဂရုစိုက္မွာ မဟုတ္ပါ။ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအစိုးရမွာ အေျပာတမ်ဳိး အလုပ္တမ်ဳိး လုပ္တဲ့အက်င့္၊ ေျဗာင္လိမ္တဲ့အက်င့္၊ အႏိုင္က်င့္လိုတဲ့အက်င့္၊ ခိုးေၾကာင္ခိုးဝွက္လုပ္တဲ့အက်င့္၊ ေက်းဇူးကန္းတဲ့ အက်င့္၊ ဂုဏ္သိကၡာမဲ့တာကို မရွက္မေၾကာက္တဲ့အက်င့္၊ ဝန္မခံဘဲ ဆင္ေျခဆင္လက္ အလြန္မ်ားတဲ့အက်င့္၊ လူမိုက္ေမြးတဲ့အက်င့္ စတဲ့ မေကာင္းတဲ့ အက်င့္ေပါင္းစံု ရွိေနတာ တကမာၻလံုး သိေနၾကပါတယ္။ ဒီလုိရမ္းကား လာေနတာကို တကမာၻလံုး ညီညီညြတ္ညြတ္နဲ႔ ဝိုင္းတိုက္ရမယ့္အျဖစ္ပါ။ ကမာၻႀကီး ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာ စိုေျပေအာင္ တကမာၻလံုးက ဝိုင္းဝန္းႀကိဳးပမ္းေနခ်ိန္ အျခားတဘက္မွာေတာ့ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအစိုးရဟာ သူ႔လိုဘကို ျဖည့္ဆည္းဖို႔ ကမာၻႀကီးကို ဖ်က္ဆီးေနပါတယ္။

တေန႔က Facebook မွာ မိတ္ေဆြတဦးက အိုင္းစတိုင္းရဲ႕ ကိုးကားခ်က္တခုကို ေဖာ္ျပလာပါတယ္။

The world will not be destroyed by those who do evil, 

but by those who watch them without doing anything.

Elbert Einstein

လူဆိုးလူရမ္းကားေတြေၾကာင့္ ကမာၻႀကီးက ပ်က္ဆီးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

သူတို႔ရမ္းကားေနတာကို ဘာမွဝင္မတား၊ မႏွိပ္ကြပ္ဘဲ ၾကည့္ေနသူေတြေၾကာင့္သာ 

ကမာၻႀကီး ပ်က္စီးရပါလိမ့္မယ္။

က်ေနာ္တို႔ဟာ ကမာၻႀကီးပ်က္သြားမွ လိုက္ျပင္ရမယ့္အစား လူရမ္းကားေတြ ကမာၻကို မဖ်က္ဆီးခင္ သူတို႔ကို တားျမစ္ႏွိပ္ကြပ္တာက ပိုၿပီး လြယ္ကူသက္သာပါလိမ့္မယ္။ 

ကဲ.. က်ေနာ္တို႔ ဒီလူရမ္းကားေတြကို ဘယ္လို တားဆီးႏိုင္ၾကမလဲ။

လြင္ေအာင္စိုး

၄-၁ဝ-၂ဝ၁၁

ဧရာဝတီကို ကာကြယ္ၾကစို႔

(၁) ကြယ္လြန္သြားေသာ ျမစ္ၾကီးမ်ား

ျမစ္ၾကီး တစ္စင္းရဲ့ အဓိက ရွင္သန္မႈက ခရီးမိုင္ေပါင္းမ်ားစြာ၊ ေတာင္တန္းေတြ၊ ေတာအုပ္ေတြ၊ ႐ိႈေျမာင္ေတြ၊ လြင္ျပင္ေတြ၊ ျမိဳ႕ရြာေတြ၊ အေကြ႕အေကာက္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကို ျဖတ္သန္းစီးဆင္းျပီး ပင္လယ္ (သို႕မဟုတ္) သမုဒၵရာ ထံ ေပါင္းစပ္ခိုလႈံရျခင္းပါ၊ ပင္လယ္ထံ ေရာက္ေအာင္မစီးဆင္းႏိုင္ေတာ့တဲ့ ျမစ္ၾကီးေတြကို ေသဆုံးတယ္လို႕ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္၊ ျမစ္ၾကီးေသဆုံးသလို ျမစ္ကိုအမွီျပဳရွင္သန္ၾကတဲ့ ျပည္သူမ်ားရဲ့ ဘဝရပ္တည္မႈေတြလဲ အၾကီးအက်ယ္ပ်က္ဆီးၾကရတာပါ၊ သဘာဝတရားေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ လူတို႕ရဲ့ ဖန္တီးမႈေၾကာင့္ျဖစ္ေစ လူ႕သမိုင္းတေလွ်ာက္မွာ ေသဆုံးခဲ့ရတဲ့ ျမစ္ၾကီးေတြအမ်ားၾကီး ရွိခဲ့ပါတယ္၊ လူ႕ပေယာဂေၾကာင့္ ေသဆုံးခဲ့ရတဲ့ ထင္ရွားတဲ့ ျမစ္ၾကီး တစင္းကေတာ့ တရုတ္ျပည္က ျမစ္ဝါျမစ္ ၾကီး (Yellow River) ပဲျဖစ္ပါတယ္၊

တရုတ္ျပည္ရဲ့ အဓိကျမစ္ၾကီး သုံးစင္း (ယန္ဇီ၊ မဲေခါင္ နဲ႕ ျမစ္ဝါ) ထဲက ျမစ္ဝါျမစ္ၾကီးကို တရုတ္ျပည္ရဲ့ မိခင္ျမစ္ၾကီးလို႕ သတ္မွက္တင္စားၾကပါတယ္၊ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္သက္တမ္းရွိခဲ့ျပီး တရုတ္ျပည္ေျမာက္ပိုင္း တိဘက္ေဒသက ေရခဲေတာင္မ်ားဆီက အစျပဳ၊ တရုတ္ျပည္ၾကီး တခုလုံးကို မိုင္ေပါင္း ၃၄၀၀ ေက်ာ္ျဖတ္သန္းျပီး ဘိုဟိုင္းပင္လယ္ (The Bo Hai Sea) ထံ စီးဝင္ခဲ့တာပါ၊ တရုတ္ႏိုင္ငံသားေတြအတြက္ ဒီျမစ္ၾကီးဟာ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံက ႏိုင္းျမစ္ၾကီးလိုပါပဲ၊ ယဥ္ေက်းမႈတို႕ေမြးဖြားရွင္သန္ရာ၊ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီတည္တံ့ခဲ့တဲ့ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားရဲ့ အထိမ္းအမွတ္၊ ေၾကာက္ရြံ႕ျပီး ခန္႕ျငားရတဲ့ သဘာဝအင္အားစုၾကီး၊ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္၊ အခုေတာ့ အဲဒီ ျမစ္ဝါျမစ္ၾကီးဟာ ေသဆုံးေနပါျပီ၊ လူေတြဖန္တီးတဲ့ အညစ္အေၾကးေတြ စြန္းထင္း၊ အမိႈက္သ႐ိုက္ေတြျပည့္ႏွက္၊ ေျမာက္မ်ားလွစြာေသာ ဆည္ၾကီးမ်ား၊ ေရကာတာၾကီးမ်ားရဲ့ လည္မ်ိဳညွစ္ အႏိုင္က်င့္ခံရမႈေတြ နဲ႕ သူ႕ေရဟာ အရင္လိုမသန္႕ရွင္းေတာ့၊ သူ႕ေရစီးဟာအရင္လို မတည္ညိမ္ေတာ့၊ သူ႕ေရပမာဏဟာ အရင္လိုမမ်ားျပားေတာ့၊ သူ႕ရဲ့ ခရီး ဟာလဲ ပင္လယ္ဆီ မေရာက္ႏိုင္ေတာ့၊ ဒီေန႕မွာေတာ့ ေသဆုံးေနတဲ့ ျမစ္ဝါျမစ္ၾကီးဟာ တရုတ္ျပည္ရဲ့ သဘာဝပါတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဂ႐ုမစိုက္မႈကို အထင္အရွားျပသတဲ့့ အမွတ္အသားတခုအျဖစ္နဲ႕သာ ရပ္တည္ေနရပါျပီ၊ တရုတ္ျပည္သူမ်ား နဲ႕ ကမၻာတဝွမ္းက တာဝန္သိအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ အစိုးရမ်ားက အျပင္းအထန္ ေထာက္ျပေဝဘန္ၾကလို႕ အလန္႕တၾကားႏိုးထလာတဲ့ တရုတ္အစိုးရက ျမစ္ဝါျမစ္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး စီမံကိန္းေတြ စတင္ေဆာင္ရြက္ေနေပမည့္ အလြန္ကိုပဲ ေနာက္က်ခဲ့ပါျပီ၊

က်ေနာ္တို႕ရဲ့ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးလဲ ျမစ္ဝါျမစ္ၾကီးလို ပင္လယ္ဆီမေရာက္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ ဘဝမ်ိဳး ၾကဳံရေလာက္ေအာင္ကိုပဲ အႏိုင္က်င့္ခံေနရပါျပီ၊ ကခ်င္ျပည္နယ္က ေမခ၊ မလိခ ျမစ္ဆုံေဒသမွာ တရုတ္အစိုးရပိုင္ ကုမၸဏီမ်ားက ေဆာက္လုပ္ေနတဲ့ ျမစ္ဆံုဆည္စီမံကိန္းၾကီး ျပီးသြားခဲ့ရင္ ယူနန္ျပည္နယ္ၾကီး လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေတြအလံုအေလာက္ရျပီး စီးပြါးေရးပိုမိုတိုးတက္၊ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ေတြ နဲ႕ အလိုေတာ္ရိစီးပြါးေရးသမားေတြ အက်ိဳးအျမတ္ျဖစ္ထြန္းျပီး ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးကေတာ့ ကြယ္လြန္သြားတဲ့ ျမစ္မ်ားစာရင္းထဲ ေနာက္တိုး ဝင္ေရာက္၊ ျမန္မာျပည္သူေတြကေတာ့ လက္ရွိဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈထက္အဆေပါင္းမ်ားစြာ နိမ့္က်ျပီး ကုန္းေကာက္စရာမရွိေလာက္ေအာင္ကို ဆင္းရဲၾက၊ ပ်က္ဆီးၾကရမွာပါ၊ ဧရာဝတီ ကို ျမစ္ဝါျမစ္ လိုဘဝမ်ိဳးမေရာက္ေအာင္ က်ေနာ္တို႕ အခ်ိန္မီ ကာကြယ္ၾကဖို႕ အ ေရးတၾကီး လိုအပ္ေနပါျပီ၊

(၂) ဆည္၊ ေရကာတာ၊ ေရေလွာင္တမံ

စကားလုံး သုံးလုံးကြဲေနေပမည့္ အဓိပၸာယ္ကအတူတူပါပဲ၊ ျမစ္ကို ျဖတ္ျပီး ျမစ္ေရစီးကို ဟန္႕တားဖို႕ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ နံရံၾကီးတခုပါ၊ အဲဒီနံရံၾကီးနဲ႕ ျမစ္ေရစီးကို တားျပီး အဲဒီျမစ္ေရေတြကို စုေဆာင္းဖို႕ေရေလွာင္ကန္ (Reservoir) ေခၚတဲ့ လူလုပ္ေရကန္ၾကီး (Artificial Lake) တခုကို ဆက္စပ္တည္ေဆာက္ရပါတယ္၊ အဲဒီလို ျမစ္ေရစီးကို ဆည္ (သို႕) ေရကာတာ (Dam) နဲ႕ဟန္႕တား၊ ျမစ္ထဲက ေရေတြကို ေရေလွာင္ကန္ (Reservoir) ထဲမွာ စုေဆာင္းျပီး ေရေလွာင္ကန္နံေဘးမွာ ကပ္လွ်က္တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ေရအားလွ်ပ္စစ္ဓာတ္ထုတ္လုပ္ေရး တာဘိုင္ (Turbine) ၾကီးမ်ားနဲ႕ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ထုတ္လုပ္ျပီး သြယ္တန္းထားတဲ့ မဟာဓာတ္အားလိုင္းမ်ားနဲ႕ အလိုရွိတဲ့ေနရာကို ပို႕ေဆာင္ပါတယ္၊ ဒီျမစ္ဆံုဆည္ကရမည့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား အားလုံးနီးပါးကို တရုတ္ႏိုင္ငံ၊ ယူနန္ျပည္နယ္ကို တင္ပို႕မွာပါ၊ ေရကာတာမွာ ေရတံခါးၾကီးမ်ားရွိပါတယ္၊ တာဘိုင္မ်ားထဲ ေရေတြ ျဖတ္သန္းျပီး လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားထုတ္ျပီးတဲ့အခါ အဲဒီ ေရတံခါးၾကီးမ်ားကတဆင့္ ျမစ္ထဲကို မလိုအပ္ေတာ့တဲ့ေရေတြ ျပန္ထုတ္ေပးမွာပါ၊ ဒီေတာ့ ျမစ္အထက္က က်လာတဲ့ ေရကို ေရကာတာၾကီးနဲ႕ ပိတ္ဆို႕ဟန္႕တား၊ ေရေလွာင္ကန္ၾကီးထဲမွာ လိုအပ္တဲ့ ပမာဏရတဲ့အထိ စုေဆာင္း၊ လိုအပ္တဲ့ပမာဏရေတာ့မွ အဲဒီေရေတြကို လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားထုတ္မည့္ တာဘိုင္ၾကီးေတြကို ျဖတ္သန္း၊ ျပီးေတာ့မွ မလိုအပ္ေတာ့တဲ့ေရေတြကို ေရတံခါးၾကီးမ်ားကတဆင့္ ျမစ္ရဲ့ ေအာက္ပိုင္းဆီကို ျပန္လည္ ထုတ္လႊတ္ေပးမွာပါ၊ ဒါဟာျဖင့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ဓာတ္ထုတ္မည့္ ဆည္စီမံကိန္းတခုရဲ့ ေယဘူယ်လုပ္ငန္းစဥ္ပါ၊

ဒီေတာ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား မ်ားမ်ားထုတ္ခ်င္တာနဲ႕အမွ်၊ စုေဆာင္းရမဲ့ ေရပမာဏက ပိုျပီးမ်ား ျပား၊ ေရကာတာၾကီးက ပိုျပီး ျမင့္မား၊ ေရေလွာင္ကန္ၾကီးရဲ့အက်ယ္အဝန္းကပိုျပီး ၾကီးမားက်ယ္ျပန္႕၊ အဲဒီေရကာတာၾကီး ေဆာက္လုပ္ဖို႕အတြက္ ဆည္ေဆာက္လုပ္မည့္ ေနရာက ဖယ္ရွားေပးရမည့္ လူထုရဲ့ ေပးဆပ္ရမႈက ပိုျပီးမ်ားျပားျပီး ျမစ္ေအာက္ပိုင္းက လူထုရဲ့ ခံစားနာက်င္ရမႈ၊ ဆုံးရွုံးမႈေတြကလဲ ပိုျပီး ၾကီးမားနက္႐ိႈင္းပါလိမ့္မယ္၊ အခု ျမစ္ဆံုဆည္ ကိစၥကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ကီလိုဝတ္ ၃သန္း ၆ သိန္း ကေန ၆ သန္း (3.6 million kw-6 million kw) ႏွစ္စဥ္ ထုတ္လုပ္ဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာမို႕ ဆည္ၾကီးရဲ့ အလ်ား နဲ႕ အျမင့္က အင္မတန္ ၾကီးမားပါတယ္၊ အလ်ား ေပ ၅၀၀၊ အျမင့္ ေပ ၅၀၀ ဆိုတာ အထပ္ ၄၉ ထပ္ အေဆာက္အအံုတခုေလာက္ ျမင့္ပါတယ္၊ ျပီးေတာ့ ေရေလွာင္ကန္ၾကီးရဲ့ ဧရိယာ အက်ယ္အဝန္းကလဲ ၂၉၅ ဒႆမ ၈ စတုရန္းမိုင္ ဆိုေတာ့ ဧရိယာစတုရန္းမိုင္ ၂၃၁ ဒႆမ ၂ ရွိတဲ့ မဟာရန္ကုန္ျမိဳ႕ေတာ္ထက္လဲၾကီး၊ ဧရိယာစတုရန္းမိုင္ ၂၆၈ ရွိတဲ့ စကၤာပူျမိဳ႕ၾကီးထက္လဲ ၾကီးျပီး၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ဧရိယာစတုရန္းမိုင္ ၃၀၁ ရွိတဲ့ နယူးေယာက္ျမိဳ႕ေတာ္ၾကီးေလာက္ကို က်ယ္ဝန္းလွပါတယ္၊ ဒီေလာက္ၾကီးမားတဲ့ ေရေလွာင္ကန္ၾကီးကို ေဆာက္ဖို႕ ျမစ္ဆုံေဒသတဝိုက္က ေက်းရြာေပါင္း ၄၇ရြာ ေရႊ႕ေျပာင္းေပးရမွာျဖစ္ျပီး ကခ်င္လူမ်ိဳး ၂၀၀၀၀ ေက်ာ္ သူတို႕ရဲ့ ဇာတိေျမ၊ သူတို႕ရဲ့ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္က အေမြအႏွစ္ေတြကို ဆုံးရွုံးၾကရမွာပါ၊ ပိုျပီးၾကီးမားတဲ့ ဆုံးရွုံးမႈကေတာ့ ေရေအာက္ေရာက္သြားေတာ့မည့္ အျမဲစိမ္းသစ္ေတာၾကီးေတြ၊ ေတာင္တန္းေတြ ၊လြင္ျပင္ေတြနဲ႕ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားအမြန္အျမတ္တန္ဘိုးထားၾကတဲ့ ဖခင္နဂါးၾကီးနဲ႕ သား နဂါးႏွစ္ေကာင္ ေမြးဘြားရာ၊ ေပ်ာ္ျမဴးရာ ျမစ္ဆံုေဒသကို ဆုံးရွုံးရမွာပါ၊ ဒီဆုံးရွုံးမႈေတြကို ဘယ္လို ေလ်ာ္ေၾကးနဲ႕မွ အစားထိုးလို႕မရႏိုင္ပါ၊

(၃) ျမစ္ေအာက္ပိုင္းမွ ဆုံးရွုံးမႈမ်ား

ပိုျပီးရွင္းေအာင္ အမွတ္စဥ္ထိုးျပီး ေျပာျပခ်င္ပါတယ္၊

(က) အလ်ား ေပ ၅၀၀၊ အျမင့္ေပ ၅၀၀ ရွိတဲ့ ေရကာတာၾကီးက ေမခနဲ႕ မလိခ ျမစ္ၾကီး ႏွစ္စင္းက စီးဆင္းလာတဲ့ေရေတြကို ပိတ္ဆို႕ဟန္႕တားျပီး နယူးေယာက္ျမိဳ႕ၾကီး ေလာက္ က်ယ္ျပန္႕ျပီး ၆၆ ထပ္ အေဆာက္အအံုတခုေလာက္ျမင့္ (ေပ ၉၅၀) တဲ့ ေရေလွာင္ကန္ၾကီးထဲမွာ အရင္သိမ္းဆည္းထားလိုက္မွာပါ၊ ဒါေၾကာင့္မို႕ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးရဲ့ ပင္မအစဟာ ေမခ နဲ႕ မလိခမဟုတ္ေတာ့ပါ၊ ျမစ္ဆုံဆည္ၾကီး ျဖစ္သြားပါျပီ၊ ျမစ္ဆုံဆည္ၾကီးက ေရလႊတ္ေပးမွသာ ဧရာဝတီ ဆက္လက္စီးဆင္းႏိုင္မွာပါ၊

(ခ) အဲဒီ ေရေလွာင္ကန္ၾကီးထဲမွာ လိုအပ္တဲ့ ေရပမာဏရဖို႕ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ စုေဆာင္းရမွာပါ၊ အခ်ိဳ႕ ဆည္ၾကီးေတြ မွာ ေရကာတာအျပည့္ ေရစုခ်ိန္ တႏွစ္ကေန တႏွစ္ခြဲ ၾကာပါတယ္၊ ေရေလွာင္ကန္ၾကီး ေရစုေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးထဲ ေရစီးမွာမဟုတ္ပါ၊

(ဂ) ေရေလွာင္ကန္ထဲမွာ ေရျပည့္ျပီးတဲ့ေနာက္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားထုတ္လုပ္ျပီး မလိုေတာ့တဲ့ ေရကို ေရတံခါးၾကီးမ်ားက တဆင့္ ဧရာဝတီျမစ္ထဲ ထုတ္လႊတ္မွာျဖစ္ပါတယ္၊ ဧရာဝတီ ျပန္လည္စီးဆင္းႏိုင္ပါလိမ့္မယ္၊ ဒါေပမည့္ ေရေတြက ညစ္ပါတ္ ျပီး မသန္႕ရွင္းေတာ့ပါ၊

(ဃ) ေရကာတာက ထုတ္လႊတ္တဲ့ ေရက မသန္႕ရွင္းေတာ့လို႕အဲဒီေရ (Polluted Water) ကို ေသာက္သုံးၾကရမည့္ လူေတြ၊ တိရိစာၦန္ ေတြ အတြက္ ေရာဂါဘယေတြ ရေစပါတယ္၊ ေရေလွာင္ကန္ၾကီးကိုယ္တိုင္က ျခင္လို ငွက္ဖ်ား စတဲ့ ေရာဂါဘယျဖန္႕ေဝတတ္တဲ့ ပိုးမႊားေတြ စုေဝးပြါးမ်ားရာ ေဒသၾကီးျဖစ္လာျပီး ပါတ္ဝန္းက်င္လူထုရဲ့ က်န္းမာေရးကို အၾကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္၊

(င) ေမခ နဲ႕ မလိခ ျမစ္မ်ားက စီးဆင္းလာတဲ့ ေရဟာ ႏုံးမ်ား၊ သဲမ်ားကိုပါသယ္ေဆာင္လာခဲ့ျပီး အဲဒီ ႏုံးေတြ၊ သဲေတြ (Sediment) က ဧရာဝတီျမစ္ေၾကာင္း တေလွ်ာက္ ျမစ္ညာပိုင္းမွာ ေျမဩဇာအင္မတန္ေကာင္းတဲ့ ႏုံးတင္ေျမႏုေတြ ဖန္တီးေပးျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းကို အၾကီးအက်ယ္ ေထာက္ပံ့ေနတာတာပါ၊ ဆည္ၾကီး ျပီးသြားရင္ေတာ့ အဲဒီ ႏုံးေတြဟာ ေရေလွာင္ကန္ၾကီးရဲ့ ေအာက္ေျခမွာပဲ အနည္ထိုင္က်န္ရစ္ခဲ့ျပီး ျမစ္ေအာက္ပိုင္းကို ဘယ္လိုမွ ေရာက္မွာမဟုတ္ေတာ့ပါ၊ ႏုံးတင္ေျမႏုပါးရွားသြားမည့္ ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚမွာ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းေတြ ထိခိုက္ပါလိမ့္မယ္၊

(စ) ဆည္ၾကီးကပဲ ျမစ္အတြင္း ငါးအပါအဝင္ ေရေနသတၱဝါ မ်ားရဲ့ ျမစ္ဖ်ားကေန ျမစ္ေၾကာင္းတေလွ်ာက္ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာမႈကို ပိတ္ဆို႕ဟန္႕တားလိုက္ပါလိမ့္မယ္၊ ငါးမ်ိဳးဆက္တုံးမႈ၊ အေရအတြက္ရွားပါးမႈေတြက ေရလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္သူမ်ားကို အၾကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ပါလိမ့္မယ္၊

(ဆ) ျမစ္ေရပမာဏ နဲ႕ ေရစီးကို ဆည္ၾကီး က ထိန္းခ်ဳပ္လိုက္ျပီမို႕လို႕ ျမစ္အတြင္း သေဘၤာမ်ား၊ ေမာ္ေတာ္မ်ား၊ ေလွ မ်ားနဲ႕ ခရီးသြားလာမႈဟာ ပိုျပီးခက္ခဲလာပါလိမ့္မယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ျမိဳ႕ေပါင္း၊ ရြာေပါင္းမ်ားစြာ၊ ဆိပ္ကမ္းေပါင္းမ်ားစြာဟာ ဧရာဝတီ ျမစ္ေၾကာင္းတေလွ်ာက္ ဝဲ၊ယာ တဘက္တခ်က္မွာ တည္ရွိေနၾကျပီး ခရီးသြားလာေရး နဲ႕ ကုန္စည္စီးဆင္းမႈ အတြက္ ဒီျမစ္ၾကီးကို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ လူဦးေရ ၆၀%က အားကိုးေနရတာပါ၊ ေရနည္းသြားတဲ့ ျမစ္ၾကီးအတြင္း၊ ေရတိမ္သြားတဲ့ ျမစ္ၾကီးအတြင္း၊ ေရစီးနည္းျပီး မမွန္တဲ့ ျမစ္ၾကီးအတြင္းမွာ သေဘၤာမ်ား၊ ေမာ္ေတာ္မ်ား၊ ေလွ မ်ား မိုးရာသီကလြဲရင္ က်န္တဲ့အခ်ိန္ေတြမွာ သြားလာႏိုင္မွာမဟုတ္ေတာ့ပါ၊

(စ်) ေရစီးေႏွးျပီး ေရပမာဏနဲ သြားတဲ့ ျမစ္ၾကီးရဲ့ ကမ္းပါးတဖက္တခ်က္က ျမစ္ေရကိုအမွီျပဳျပီးေပါက္ေနတဲ့ ဒီေရာက္ေတာေတြ ပ်က္စီး ကုန္ပါလိမ့္မယ္၊ ဒီေရာက္ေတာေတြ မရွိေတာ့တဲ့အတြက္ ကမ္းပါးေတြ ျပိဳက်ျပီး ဧရာဝတီ ျမစ္နဲ႕ ျမစ္လက္တက္မ်ားအတြင္းမွာ ေသာင္ထြန္းျပီး အဲဒီ ေျမပမာဏက ေရပမာဏထက္ ပိုမ်ားးလာပါလိမ့္မယ္၊ ေရနည္းသြားတဲ့ ျမစ္ၾကီးနဲ႕ ဒီေရာက္ေတာေတြ ပ်က္သုံးမႈက ဧရာဝတီျမစ္္ဝွမ္းေဒသ ကို ေျခာက္ေသြ႕ဇုံအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းလိုက္ပါလိမ့္မယ္၊

(ည) တခါတရံ မိုးအျပင္းအထန္ နဲ႕ အဆက္မျပတ္ရြာသြန္းတဲ့ အခါ ဆည္ထဲမွာ ေရပမာဏက ဆည္က ထိန္းထားႏိုင္တာထတ္ အဆမတန္ပိုမ်ားလာတတ္ပါတယ္၊ အဲဒီအခါမွာ ေရအင္အားေၾကာင့္ ဆည္ျပိဳက်မွာကို ေရွာင္တဲ့အေနနဲ႕ ဆည္ေရတံခါးေတြကို ဖြင့္ျပီး ေရေတြ ရုတ္တရက္ ထုတ္ပစ္တတ္ၾကပါတယ္၊ အဲဒီ အေရးေပၚေရထုတ္မႈက ဧရာဝတီျမစ္ထဲကို ေတာင္က်ေခ်ာင္းေရေတြ ဒလေဟာ အရွိန္အဟုန္ၾကီးမားစြာ စီးဆင္းလာသလိုမ်ိဳး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္၊ ျမစ္ထဲမွာလဲ ကမ္းျပိဳထားလို႕ ေသာင္ေတြက ကမ္းပါးထက္ပိုျမင့္ေနတဲ့ အခ်ိန္၊ ကမ္းပါးမွာလဲ ဒီေရာက္ေတာေတြ မရွိေတာ့တဲ့ အခ်ိန္မွာ ဒီ ေရစီးဆင္းမႈက ျမစ္နဲ႕ မလွမ္းမကမ္းက ျမိဳ႕ရြာမ်ားကို ေရလႊမ္းမိုးတဲ့ အထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္၊ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းက ျမိဳ႕ၾကီးမ်ား အားလုံးနီးပါး ဒီရုတ္တရက္ေရလႊမ္းမိုးမႈဒဏ္ကို မၾကာခဏ ခံစားၾကရမွာပါ၊

(ဋ) ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေျခာက္ေသြ႕တဲ့အခ်ိန္၊ေႏြရာသီ (ေဖေဖာ္ဝါရီ လ ကေန ေမ လအတြင္း) ဆည္ထဲမွာလဲ ေရနည္းမွာမို႕ ဆည္က ေရျပန္ထုတ္တာလဲ အလြန္နည္းျပီး ဧရာဝတီျမစ္အတြင္း ေရစီးဆင္းမႈ မရွိသေလာက္ျဖစ္ေတာ့မွာပါ၊ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဧရာဝတီျမစ္ စီးဝင္ရမည့္ ဘဂၤလားပင္လယ္ (Andaman Sea) က ေရေတြက ဧရာဝတီျမစ္ဘက္ကို ျပန္လည္စီးဝင္ျပီး ဧရာဝတီျမစ္ဝကြၽန္းေပၚတခုလုံး ဆားငံေရေတြ လႊမ္းသြားပါလိမ့္မယ္၊ ေႏြကုန္လို႕ မိုးရာသီ စပါးစိုက္ပ်ိဳးရမည့္အခ်ိန္မွာ ဆားငံေရလႊမ္းျပီး ပ်က္ဆီးေနတဲ့ လယ္ေျမေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံ လယ္သမားထုၾကီးရဲ့ အက်ိဳးစီးပြါးကို အၾကီးအက်ယ္ထိခိုက္မွာ ျဖစ္သလို ျမန္မာတႏိုင္ငံလုံး ဆန္စပါးရွားပါးမႈ၊ စားနပ္ရိကၡာမလံုေလာက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚပါလိမ့္မယ္၊

အထက္မွာ တင္ျပထားတာေတြနဲ႕ သဘာဝပါတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္ဆီးမႈ၊ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္မႈ၊ ရွားပါး သစ္ပင္မ်ား၊ ပန္းမ်ား၊ေရေနသတၱဝါမ်ား၊ ငွက္မ်ိဳးစုမ်ား မ်ိဳးတုန္းေပ်ာက္ကြယ္မႈ၊ ေတြေပါင္းစပ္လိုက္မယ္ဆိုရင္ တရုတ္အစိုးရရဲ့ ဧရာဝတီျမစ္ဖ်ားမွာ ျမစ္ဆံုဆည္ တည္ေဆာက္ျခင္းဟာ ျမန္မာျပည္သူ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ကို စီးပြါးေရး၊ လူမႈေရး၊ က်န္းမာေရး၊ အသက္ရွင္သန္ေရး၊ စားနပ္ရိကၡာဖူလံုေရး၊ ႏိုင္ငံေရး အဘက္ဘက္က အတိုင္းအဆမရွိပ်က္စီးေစမွာပါ၊ သူတို႕ရဲ့ ႏိုင္ငံမွာ ျမစ္ဝါျမစ္ ၾကီး ေသဆုံးသြားတဲ့ သာဓက အထင္အရွားရွိရက္နဲ႕ က်ေနာ္တို႕ႏိုင္ငံက မိခင္ျမစ္ၾကီးကို သတ္ဖို႕ၾကိဳးစားေနတာဟာ တရုတ္အစိုးရက ျမန္မာျပည္သူမ်ားကို တိုက္႐ိုက္ဖိႏွိပ္ေစာ္ကားေနတာလို႕ က်ေနာ္ ယူဆပါတယ္၊ တရုတ္အစိုးရ နဲ႕ပူးေပါင္းျပီး ျမန္မာ ျပည္သူမ်ားကို လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ေနတဲ့၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ မိခင္ျမစ္ၾကီးကို သတ္ျဖတ္ေနတဲ့ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုလဲ အလြန္အံ့ဩမိပါတယ္၊ တကယ္ေတာ့ သူတို႕ေတြ လဲ မ်ိဳး႐ိုးစဥ္ဆက္ ဧရာဝတီ နဲ႕ ၾကီးျပင္းျပီး ဧရာဝတီရဲ့ ေစာင့္ေရွာက္မႈကို ခံယူခဲ့ၾကရသူေတြပါ၊ ဧရာဝတီ ဟာက်ေနာ္တို႕ အားလုံးရဲ့ အေမ ျဖစ္သလို႕ သူတို႕ရဲ့ အေမလဲ ျဖစ္ပါတယ္၊ ဧရာဝတီ ရဲ့ေက်းဇူးေတြ သူတို႕အေပၚမွာလဲ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္၊

(၄) ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ေလွ်ာ႕ခ်ေရး

ဦးသိန္းစိန္ ၾကံ့ဖြံ႕သမၼတျဖစ္လာျပီးတဲ့ေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ေျပာဆိုလာၾကတာကေတာ့ "ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ေလွ်ာ႕ခ်ေရး နဲ႕ပေပ်ာက္ေရး" ပါပဲ၊ ဦးသိန္းစိန္ ကဦးေဆာင္ျပီး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ၊ စာတမ္းဖတ္ပြဲေတြ အၾကီးအက်ယ္ျပဳလုပ္ေနၾကတာပါ၊ ဦးသိန္းစိန္ ရဲ့ စီးပြါးေရးအၾကံေပးအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ေဒါက္တာဦးျမင့္ကလဲ၂၀၁၁ခုႏွစ္ ေမလ ၂၀-၂၁၊ ေနျပည္ေတာ္မွာက်င္းပတဲ့ "ေက်းလက္ေဒသဖြံ႕ျဖိဳးေရး ႏွင့္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ပေပ်ာက္ေရး အလုပ္႐ံု ေဆြးေႏြးပြဲ" မွာ "ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ေလွ်ာ႕ခ်ေရး၊ ေရွ႕ဆက္ ေဆာင္ရြက္ရန္မ်ား" ဆိုတဲ့ စာတမ္းတေစာင္တင္သြင္းခဲ့ပါတယ္၊ သူ႕ရဲ့ စာပိုဒ္ေပါင္း ၉၇ ပုဒ္ရွိတဲ့ စာတမ္းမွာ စာပိုဒ္ အမွတ္ ၅၇ ကေန ၈၇ အထိ စာပိုဒ္ေပါင္း ၃၀ နဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး ကဏၰကို ဦးစားေပး တင္ျပသြားတာေတြ႕ရပါတယ္၊ သူ႕ရဲ့ တင္ျပခ်က္ေတြကေတာ့ လယ္ယာကဏၰကို ျမႇင့္တင္ျခင္းဟာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈပေပ်ာက္ေရးအတြက္ အဓိကက်ေၾကာင္း အစခ်ီျပီး ဆန္စပါးစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္မႈကို ျပည္တြင္းဖူလုံရုံမက ျပည္ပကို တိုးျမႇင့္တင္ပို႕ေရာင္းခ်ႏိုင္ဖို႕၊ ကမ႓ာေပၚမွာ အဓိက ဆန္စပါးစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်တဲ့ ႏိုင္ငံအဆင့္ကို အေရာက္လွမ္းဖို႕၊ အဲဒီအတြက္ အစိုးရ ရဲ့မူဝါဒခ်မွတ္မႈ၊ ဝန္ၾကီးဌာနမ်ားရဲ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ၊ လယ္သမားမ်ားနဲ႕ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီမ်ားရဲ့ အခန္းကဏၰ၊ တိက်မွန္ကန္တဲ့ စာရင္းဇယားမ်ားျပဳစုမႈ၊ လယ္သမားမ်ားကို အခြင့္အေရးအေကာင္းဆုံးဖန္တီးေပးဖို႕ နဲ႕ ေစ်းကြက္အသစ္ေတြ ရွာေဖြဖို႕၊ ေျမယာပိုင္ဆိုင္မႈေတြ ကို ျပင္ဆင္ဖို႕ စသျဖင့္ အၾကံျပဳထားတာေတြ႕ရပါတယ္၊ အျခား စီးပြါးေရး အၾကံေပးမ်ားကလဲ စာတမ္းေတြတင္ၾက၊ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္၊ ဒါေပမည့္ သူတို႕ရဲ့ စာတမ္းေတြက ဦးျမင့္ ရဲ့စာတမ္းလို လူထုၾကားထဲေရာက္မလာတဲ့အတြက္ ဘာေတြ အၾကံျပဳတယ္ဆိုတာ မသိႏိုင္ပါ၊

ဒါေပမည့္လဲ ေဒါက္တာဦးျမင့္ရဲ့ စာတမ္းမွာ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီး ရဲ့ အေရးၾကီးမႈအေၾကာင္း တလုံးမွမပါတာေတြ႕ရပါတယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ေလွ်ာ႕ခ်ေရး၊ ပေပ်ာက္ေရးအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ အဓိက စီးပြါးေရးျဖစ္တဲ့ လယ္ယာကဏၰကို ျမႇင့္တင္ရမယ္၊ ကမ႓ာ႕ ဆန္အထြက္ဆုံး ႏိုင္ငံျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားရမယ္၊ လယ္သမားေတြ အတြက္အက်ိဳးစီးပြါးေတြ ဖန္တီးေပးရမယ္ဆိုတာ မွန္ကန္တဲ့ အၾကံျပဳခ်က္ပါ။ ဒါေပမည့္ အဲဒီ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းရဲ့ အဓိက အားထားရာ၊ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီး ကို ဘယ္လို ကာကြယ္သင့္တယ္၊ ေစာင့္ေရွာက္သင့္တယ္ ဆိုတာေတြ တလုံးတပါဒမွ ေဆြးေႏြး၊အၾကံေပးတာ မေတြ႕ပါ၊ က်ေနာ္က ဆရာ ဦးျမင့္လို စီးပြါးေရးပညာရွင္မဟုတ္ေပမည့္ ဧရာဝတီ ကို မကယ္တင္၊ မကာကြယ္ ၊မထိန္းသိမ္းပဲနဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ပေပ်ာက္ဖို႕မေျပာနဲ႕၊ ေလ်ာ့က်ေအာင္ေတာင္လုပ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႕ ေျပာခ်င္ပါတယ္၊ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးမ်ား ျမစ္ဝါျမစ္လို ေသဆုံးသြားခဲ့ရင္ က်ေနာ္တို႕ျပည္သူေတြဟာ ကုန္းေကာက္စရာေတာင္ ရွိမွာမဟုတ္ေတာ့ဘူးလို႕လဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္လဲ ဆရာဦးျမင့္အပါအဝင္ ပညာရွင္မ်ားက ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ကို ျမစ္ဆုံဆည္တည္ေဆာက္ေရးစီမံကိန္းၾကီးကို ရပ္တန္႕ဖို႕ ရဲရဲတင္းတင္း တာဝန္သိသိ ေျပာသင့္တယ္လို႕ ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္၊

မၾကာခင္မွာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ပေပ်ာက္ေရး ေဆြးေႏြးပြဲကို ေနျပည္ေတာ္မွာ ထပ္မံက်င္းပဦးမယ္၊ အဲဒီ ေဆြးေႏြးပြဲကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နဲ႕ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားက ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကိုလဲ ဖိတ္ၾကားမယ္လို႕ ၾကားသိရပါတယ္၊ ဒီတခါျဖင့္ တာဝန္ရွိသူမ်ားက တာဝန္သိသိနဲ႕ ဧရာဝတီ ျမစ္ၾကီးကို ကယ္တင္ေရး၊ ကာကြယ္ေရး ရဲရဲရင့္ရင့္ ေဆြးေႏြးၾကလိမ့္မယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္မိပါရဲ့၊

(၅) တာဝန္သိသူမ်ားက ေျပာေနၾကျပီ

တာဝန္ရွိသူေတြက မေျပာၾကေသးေပမည့္ တာဝန္သိသူမ်ားကေတာ့ ေျပာေနၾကပါျပီ၊ ဒီကေန႕ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက လစဥ္ထုတ္၊ အပါတ္စဥ္ထုတ္ မဂၢဇင္းေတြ၊ ဂ်ာနယ္ေတြ မွာ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးရဲ့ တန္ဘိုးၾကီးမားမႈ နဲ႕ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီး မပ်က္ဆီးေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရမည့္ တာဝန္ေတြကို ပညာရွင္ေတြ၊ စာေရးဆရာေတြ၊ ကဗ်ာဆရာေတြ၊ ကာတြန္းဆရာေတြ က အင္တာဗ်ဴးေတြ၊ ေဆာင္းပါးေတြ၊ ဝတၳဳေတြ၊ ကဗ်ာေတြ၊ ကာတြန္းေတြ နဲ႕ တင္ျပေဆြးေႏြးေနၾကပါျပီ၊ စာမဘတ္တဲ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ မသိၾကရင္ေတာင္မွ စာဘတ္တဲ့ ျပည္သူေတြ သိနားလည္ေနၾကပါျပီ၊ တခ်ိဳ႕ စာေရးဆရာေတြက စာေပေဟာေျပာပြဲေတြမွာ လူထုကို ဧရာဝတီျမစ္ၾကီး ရဲ့ အတိဒုကၡေတြ အေၾကာင္း ရဲရဲတင္းတင္းေဟာေျပာေနၾကပါျပီ၊ အဲဒီ ပုဂိၢဳလ္မ်ားရဲ့ တာဝန္သိမႈ နဲ႕ တာဝန္ယူမႈကို ေက်းဇူးတင္မိျပီး အဲဒီလို တာဝန္သိသူေတြ မ်ားလာဖို႕၊ လူထုရဲ့ သိနားလည္မႈကေန အင္အားအျဖစ္ေျပာင္းလဲျပီး ဧရာဝတီကို ကာကြယ္ႏိုင္ၾကဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္မိပါရဲ့၊

အဲဒီ တာဝန္သိသူေတြရဲ့ တင္ျပမႈေတြထဲက တခုကို မွ်ေဝခ်င္ပါတယ္၊ အဲဒါက ထင္ရွားတဲ့ စာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာ ေမာင္စိန္ဝင္း (ပုတီးကုန္း) ရဲ့ ေဟာေျပာခ်က္ပါ၊ မဂလၤာဒုံျမိဳ႕နယ္မွာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေမလ ၁၅ ရက္ေန႕မွာက်င္းပတဲ့ စာေပေဟာေျပာပြဲတခုမွာ ေျပာခဲ့တာလို႕ သိရပါတယ္၊ အဲဒီေဟာေျပာပြဲမွာ ဆရာေမာင္စိန္ဝင္း က ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးအေၾကာင္း ကဗ်ာ ႏွစ္ပုဒ္နဲ႕ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
ဆရာေမာင္စိန္ဝင္း က ကခ်င္ျပည္နယ္က ဧရာဝတီျမစ္ဆံုေဒသကို လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၅ႏွစ္ (၁၉၉၆ ထင္ပါတယ္) ေလာက္က ေရာက္ဘူးခဲ့တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္၊ အဲဒီမွာ ျမစ္ဆုံရဲ့အလွအပကို သူခံစားၾကည္ႏူးျပီး သူ႕အကိုရဲ့ တိုက္တြန္းမႈနဲ႕ ကဗ်ာတပုဒ္ကို တထိုင္ထဲ စပ္မိပါသတဲ့၊ အဲဒီ ကဗ်ာရဲ့ ေခါင္းစဥ္က "အင္ခိုင္မြန္ ရဲ့ ေျခရင္းမွာ" တဲ့၊ အင္ခိုင္မြန္ ဆိုတာက ေမခ နဲ႕ မလိခ ဆံုတဲ့ေနရာမွာ မားမားၾကီးတည္ရွိေနတဲ့ ေတာင္တန္းၾကီးရဲ့ အမည္ပါ၊ သူ႕ကဗ်ာ ကို ဆရာေမာင္စိန္ဝင္းက ဒီလို ရြတ္ျပပါတယ္၊

"အင္ခိုင္မြန္ ရဲ့ ေျခရင္းမွာ" ေမခ နဲ႕ မလိခ ဆုံမိၾက ဒီမွာ။ သံေယာဇဥ္ ျမစ္ဆံုျဖစ္ ခ်စ္ၾကေသာအခါ၊ သမုဒယ ျမစ္ႏွစ္စင္းရဲ့ ခ်စ္ျခင္းဖြဲ႕အလကၤာ ဧရာဝတီ ရယ္လို႕ျဖစ္၊ ကမ႓ာတည္သ၍ ျမန္မာျပည္ေဟ့ ရယ္လို႕ ေႂကြးေၾကာ္ျပီး စီးေနမည့္ ျမစ္။။။

ကဗ်ာဆရာက ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးကို "ကမာၻတည္သ၍ ျမန္မာျပည္ေဟ့ရယ္လို႕ ေႂကြးေၾကာ္ျပီး စီးေနမည့္ျမစ္" လို႕ ရဲရဲဝင့္ဝင့္ တင္စားခဲ့ပါတယ္၊ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၅ႏွစ္ကပါ၊ ကဗ်ာဆရာက ဆက္ေျပာျပပါတယ္၊ ရသစာေပ တခုရဲ့ တန္ဘိုးကို အခ်ိန္ကာလ နဲ႕ ေဒသ ေပၚမွာယွဥ္ျပီး အခ်ိန္တိုင္းမွာ၊ ေဒသတိုင္းမွာ မွန္မွ ေကာင္းတယ္လို႕ ဆုံးျဖတ္ရတယ္လို႕ဆိုပါတယ္၊ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္က ေရးထားတဲ့ စာတပုဒ္၊ ကဗ်ာတပုဒ္ ဟာ ဒီေန႕ေခတ္နဲ႕ မကိုက္ညီေတာ့ဘူးဆိုရင္ အဲဒီ စာဟာ ေကာင္းတယ္လို႕ မေခၚႏိုင္ဘူး တဲ့၊ အဲဒီလို ေျပာျပီး ကဗ်ာဆရာက ဝမ္းနည္းေၾကကြဲစြာ ညီးတြားပါတယ္၊ "က်ေနာ္႕ ကဗ်ာဟာ မေကာင္းေတာ့ပါဘူး" တဲ့။ မႏွစ္က (၂၀၁၀ ခုႏွစ္) ျမစ္ဆုံကို သူ တေခါက္ထပ္ေရာက္ပါသတဲ့။ အဲဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ သူ႕ရဲ့ "ကမ႓ာတည္သ၍ ျမန္မာျပည္ေဟ့ရယ္လို႕ ေႂကြးေၾကာ္ျပီး စီးေနမည့္ျမစ္" ၾကီးဟာ ေနာက္တႏွစ္ေတာင္မွ ခံပါဦးမလား လို႕သူ သံသယျဖစ္မိရပါတယ္… တဲ့၊

ကဗ်ာဆရာက ဆက္ေျပာပါတယ္၊ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးဟာ ျမန္မာျပည္ရဲ့ အသက္ေသြးေၾကာပါ တဲ့၊ ျပီးေတာ့ ေမးခြန္းထုတ္ပါတယ္၊ အဲဒီ အသက္ေသြးေၾကာၾကီး မရွိေတာ့ရင္ က်ေနာ္တို႕ ရွိႏိုင္ပါဦးမလား၊ ျမန္မာျပည္ၾကီး ဆက္လက္ရွင္သန္ႏိုင္ပါဦးမလား၊ အဲဒီ နာက်င္ေၾကကြဲစိတ္နဲ႕ ကဗ်ာဆရာက ေနာက္ထပ္ကဗ်ာတပုဒ္ ကို ေရးျပီး ရြတ္ဖတ္ျပပါတယ္၊ ကဗ်ာရဲ့ ေခါင္းစဥ္က "ျမစ္ေကာ" တဲ့။

"ျမစ္ေကာ" ျမစ္မေကာေအာင္လို႕ သစ္ေတာတို႕ စိမ္းလမ္းရေပမည္၊ ေရေဝေတာေတြ ဆိုင္းစို႕စို႕ မိႈင္းညိဳ႕ညိဳ႕မႈံရီ၊ ခ်င္းတြင္း နဲ႕ ဧရာဝတီ ေရျပာၾကည္သမွ် ျမန္မာ့ေသြးေဟ့၊ တေတာလုံးေျပာင္၊ တေတာင္လုံးလင္း ျမစ္က်ဥ္းမွာ ေသာင္ေတြေပၚေတာ့ ေနာင္အရွည္မေမွ်ာ္ ျမန္မာေပ်ာက္ေအာင္လို႕ ကိုယ့္ေသြးကို ကိုယ္ျပန္ေသာက္ျပီလား စိုးေၾကာက္ဖြယ္အပ်က္သေဘာနဲ႕ ျမစ္ေကာမည့္ ေန႕။။။

က်ေနာ္တို႕ တိုင္းျပည္ရဲ့ သစ္ေတာၾကီးေတြ၊ အဘိုးတန္သတၱဳေတြ၊ ေက်ာက္မ်က္ရတနာေတြ၊ သဘာဝအရင္းအျမစ္ေတြ ကို ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက သူတို႕ရဲ့ အရွင္သခင္ တရုတ္အစိုးရထံ ပဏၰာဆက္သ လာဘ္ထိုးပသေနခဲ့တာ ကုန္သေလာက္ရွိေနပါျပီ၊ အခုထပ္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ အသက္ေသြးေၾကာ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးနဲ႕ အျခားျမစ္ၾကီးေတြကိုပါ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက တရုတ္အစိုးရထံ လက္ညိႈးထိုး ေရာင္းစားလိုက္ပါျပီ၊ ဒါကို ကဗ်ာဆရာ ေမာင္စိန္ဝင္း က "ကိုယ့္ေသြးကို ကိုယ္ျပန္ေသာက္ျပီလား" လို႕ နာနာက်င္က်င္ ညီးတြားရင္း ျမစ္ၾကီးေတြ ေကာေအာင္လုပ္တာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံပ်က္သုံးေအာင္လုပ္တာပဲလို႕ ရဲရဲရင့္ရင့္ စြပ္စြဲလိုက္တာပါ၊ ဆရာ ေမာင္စိန္ဝင္းလို ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးဘက္က အမွန္တရားကို ရဲရဲဝံ႕ဝံ႕ေျပာရဲသူေတြ ပို၍ပို၍မ်ားလာပါေစ၊ ဒီစကားေတြကို သက္ဆိုင္သူ အာဏာရွင္မ်ားလဲ ျပတ္ျပတ္သားသားၾကားၾကျပီး အမွားျပင္ႏိုင္ၾကပါေစ။

(ဆရာေမာင္စိန္ဝင္းရဲ့ ေဟာေျပာခ်က္ အျပည့္အစံုကို ဒီေနရာမွာ http://www.4shared.com/audio/JhKO0JbZ/MgSeinWin_20110515_ThuTaRaThaS.html နားေထာင္ႏိုင္ပါတယ္၊)

(၆) ျမစ္ၾကီးနား၊ ငလ်င္ နဲ႕ စကၠန္႕ ၂၀

က်ေနာ္႕ရဲ့ ဇူလိုင္လ ၈ရက္ေန႕စြဲနဲ႕ ျဖန္႕ခ်ိခဲ့တဲ့ "ဧရာဝတီကို ကယ္တင္ၾကစို႕" စာတမ္းမွာ "ျမစ္ဆံုဆည္ဟာ စစ္ကိုင္းငလ်င္ျပတ္ေရြ႕ေၾကာၾကီးနဲ႕ နီးလို႕ ငလ်င္မ်ားလႈပ္ခဲ့ရင္ ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕ၾကီးတျမိဳ႕လုံး စကၠန္႕၂၀ အတြင္းမွာ ေရေအာက္နစ္ျမဳတ္သြားႏိုင္တယ္" လို႕ ပညာရွင္မ်ားရဲ့ သတိေပးခ်က္ကို တင္ျပခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒီမွာ စကၠန္႕၂၀ ဆိုတာျဖင့္ မျဖစ္ႏိုင္၊ လြန္လြန္းျပီလို႕ ေဝဘန္ေဆြးေႏြးၾကတာေတြကို စာေရးဆရာတေယာက္ရဲ့ Face Book စာမ်က္ႏွာမွာေတြ႕ရပါတယ္၊ “ဒီလိုဆိုရင္ ေရဟာ တနာရီကို မိုင္ ၅၄၀၀ ေလာက္ႏႈံးနဲ႕ စီးဆင္းရမွာမို႕ မ်ားျပီထင္တယ္”လို႕ စာေရးဆရာက ဆိုပါတယ္၊တေယာက္ကက်ေတာ့ “မိနစ္ ၂၀ ကိုေျပာတာထင္တယ္၊ နဲနဲပိုေရးမိသြားတာမ်ားလား” လို႕ေျဖပါတယ္၊ တေယာက္ကက်ေတာ့ “အသံရဲ့ျမန္ႏႈံးကမွ တနာရီကို ၇၆၈မိုင္မို႕ ေရရဲ့အျမန္က အသံထက္ ၇ဆေက်ာ္ျမန္ေနျပီ”လို႕ ေထာက္ျပျပန္ပါတယ္၊ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ “အမွားၾကီးတခုကို လက္ဆင့္ကမ္း ျဖန္႕ေဝလိုက္မိပါျပီ” ဆိုျပီး ေနာင္တရေနၾကျပန္ပါတယ္၊ က်ေနာ္ကေတာ့ အံ့ဩမိပါတယ္၊ စကၠန္႕၂၀၊ မိနစ္ ၂၀၊ ၂နာရီ၊ နာရီ ၂၀ ဆိုတာက အဓိကမဟုတ္ပါ၊ ငလ်င္ဒဏ္ေၾကာင့္ ဆည္ၾကီးျပိဳက်ျပီး ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕ၾကီး ေရေအာက္ေရာက္ႏိုင္တယ္ဆိုတာကို သတိေပးျခင္းက အဓိကပါ၊ စကၠန္႕၂၀ ဆိုတာကို သံသယျဖစ္လို႕ က်ေနာ္႕စာတမ္း တခုလုံးကို လက္မခံဘူး၊ မယံုဘူးဆိုရင္လဲ ရွိပါေစ၊ သစ္ပင္ တပင္ခ်င္းကို ေစ့ေစ့စပ္စပ္လိုက္ၾကည့္ျပီး သစ္ေတာအုပ္ၾကီး တခုလုံးကို မျမင္သလို ျဖစ္ေနပါတယ္၊ စကၠန္႕၂၀ ဆိုတာကို သံသယျဖစ္ေဆြးေႏြးေနမည့္ အစား ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕ၾကီး ေရေအာက္မေရာက္ေအာင္ ဘယ္လို အခ်ိန္မီ ကာကြယ္ၾကမလဲ ဆိုတာကို အေလးအနက္ေဆြးေႏြးၾက၊ တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္ၾကရင္ ဘယ္ေလာက္ ေကာင္းလိုက္မလဲ၊

ဆည္ၾကီးျပိဳက်ဖို႕က ငလ်င္ေၾကာနဲ႕ နီးတာအျပင္ အျခားအေၾကာင္းရင္း ႏွစ္ရပ္ရွိပါေသးတယ္၊ မိုးအၾကီးအက်ယ္အဆက္မျပတ္ ရြာျပီး ျမစ္ေရၾကီးတဲ့အခါမွာလဲ ဆည္ထဲမွာထိန္းထားႏိုင္တဲ့ ေရပမာဏကို အလြန္အကြၽံေက်ာ္လြန္ျပီး ေရဖိအားဒဏ္မခံႏိုင္ပဲ ဆည္က်ိဳးတတ္ပါတယ္၊ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ေမလမွာ မိုးအၾကီးအက်ယ္ရြာသြန္းလို႕ ျမစ္ၾကီးနားရဲ့ ေျမာက္ဘက္ ၁၀မိုင္ ေလာက္အကြာမွာရွိတဲ့ က်ိန္ခရန္ (Ching Hkrang) ဆည္ ျပိဳအက္ျပီး က်ိန္ခရန္ရြာ ေရလႊမ္းမိုးခံရျပီး လူ ၅ဦးေသဆုံးခဲ့ရပါတယ္၊

အဲဒီကာလမတိုင္ခင္ကလဲ ဝါေရွာင္ဆည္ၾကီး ျပိဳပ်က္ခဲ့ျပီးပါျပီ၊ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ အဲဒီလို မိုးသည္းထန္စြာရြာသြန္းျပီး ေမခ၊ မလိချမစ္ေရၾကီးျပီး ေရလႊမ္းမိုးမႈကို ၁၉၅၀၊ ၁၉၆၀၊ ၁၉၇၉၊ ၁၉၈၀၊ ၁၉၉၇၊ ၂၀၀၄၊ ခုႏွစ္မ်ားမွာ ေတြ႕ၾကဳံခဲ့ရျပီးပါျပီ၊ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ေရလႊမ္းမိုးမႈမွာ ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕ တျမိဳ႕လုံးနီးပါး ေရျမဳတ္ခဲ့ပါတယ္၊ ေနာက္တေၾကာင္းကေတာ့ တရုတ္ ဆည္မ်ားရဲ့ အရည္အေသြးညံ့ျဖင္းမႈေၾကာင့္ပါ၊ တရုတ္ျပည္မွာ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ ဩဂုတ္လမွာ ရွင္မန္တန္ (Shimantan) နဲ႕ ဘန္ေက်ာင္ (Banqiao) ဆည္ၾကီး ေတြ ျပိဳလဲေတာ့ အေဆာက္အအံု ၆သန္းေက်ာ္ပ်က္ဆီး၊ လူ ၁၁သန္းေက်ာ္ အိုးအိမ္မဲ့ ျဖစ္ျပီး လူ ႏွစ္သိန္း ၄ေသာင္းေက်ာ္ ေသဆုံးခဲ့ရပါတယ္၊
ဒီေတာ့ ျမစ္ဆံုဆည္ၾကီးျပိဳက်ဖို႕က မိုးၾကီးျပီး ျမစ္ေရလႊမ္းလို႕၊ ဆည္ရဲ့အရည္အေသြးညံ့ျဖင္းလို႕ နဲ႕ ငလ်င္လႈပ္လို႕ စတဲ့ အေၾကာင္းသုံးပါးထဲက တေၾကာင္းေၾကာင္းျဖစ္ေစ၊ႏွစ္ေၾကာင္းစံုလို႕ျဖစ္ေစ၊ သုံးေၾကာင္းစလုံးေပါင္းစံုလို႕ျဖစ္ေစ၊ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ ကိစၥပါ၊ က်ိန္ခရန္ဆည္၊ ဝါေရွာင္ဆည္မ်ားထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ၾကီးမားလွတဲ့ ဆည္ၾကီးမို႕ ဒီဆည္ၾကီး က်ိဳးပ်က္ခဲ့ရင္ျဖင့္ (စကၠန္႕၂၀ မွာျဖစ္ေစ၊ မိနစ္ ၂၀ မွာျဖစ္ေစ၊ ၂နာရီမွာျဖစ္ေစ) ဆည္ၾကီးေအာက္ေျခမလွမ္းမကမ္းက ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕ၾကီး ေရေအာက္ေရာက္သြား႐ံုမက ေရထဲေမ်ာပါ ပ်က္စီးသြားမွာပါ၊

DISSENT ဆိုတဲ့ စာေစာင္ ရဲ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ေဆာင္းကူး/ေဆာင္းရာသီ ထုတ္ (AUTUMN/WINTER 2011) မွာ Melody Kemp ေရး တဲ့ KACHIN CAPERS ဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါးမွာ၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၂မွာ ေဟာဒီလို ေရးထားပါတယ္၊ “တကယ္လို႕မ်ား ကမာၻေျမၾကီးက ေရြ႕လ်ားျပီး (ျမစ္ဆံု)ဆည္ျပိဳလဲခဲ့ရင္ ျမစ္ေအာက္ပိုင္းမွာတည္ရွိတဲ့ လူ တစ္သိန္း ခြဲေက်ာ္ေနထိုင္တဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ရဲ့ ျမိဳ႕ေတာ္ၾကီးဟာ စကၠန္႕ ၂၀ အတြင္းမွာ ေပ်ာက္ဆုံး သြားလိမ့္ မယ္” (If the earth moves and the dam collapses, the downstream capital of Kachin State, a city of over 150,000, would disappear in 20 seconds.)၊ Melody Kemp က ဩစေၾတလ် လူမ်ိဳးစာေရးဆရာမ တေယာက္ျဖစ္ျပီး အာရွတိုက္မွာ အႏွစ္ ၂၀ေက်ာ္ေနထိုင္ေနသူျဖစ္ပါတယ္၊ သူမဟာ အင္မတန္ ဩဇာၾကီးမားတဲ့ အေမရိကန္ ပါတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ သတင္းအဖြဲ႕အစည္း (U.S. Society for Environmental Journalism) ရဲ့ အဖြဲ႕ဝင္တေယာက္လဲ ျဖစ္ပါတယ္၊

(၇) အမ်ိဳးသားေရးလႈပ္ရွားမႈ

ဧရာဝတီကိုကယ္တင္ေရး၊ ျမစ္ဆံုဆည္တည္ေဆာက္ေရးကို ကန္႕ကြက္ဟန္႕တားေရးဟာ အမ်ိဳးသားေရးလႈပ္ရွားမႈၾကီးျဖစ္တယ္လို႕ က်ေနာ္ ေျပာခဲ့ပါတယ္၊ က်ေနာ္တို႕အားလုံး ညီညာဖ်ဖ် လႈပ္ရွားၾကမယ္ဆိုရင္ ဒီအမ်ိဳးသားေရးလႈပ္ရွားမႈၾကီးကေန ဧရာဝတီ ကို ကယ္တင္ႏိုင္ရုံ၊ ကာကြယ္ႏိုင္႐ံုမွ်မက က်ေနာ္တို႕ ႏိုင္ငံရဲ့ ဒီမိုကေရစီေရး၊ လူ႕အခြင့္အေရး၊ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး နဲ႕ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးေအာင္ပြဲမ်ားပါ ရရွိႏိုင္မယ္လို႕လဲ က်ေနာ္ ေလးေလးနက္နက္ယံုၾကည္ပါတယ္၊ ဒီလႈပ္ရွားမႈၾကီးကေန ႏိုင္ငံတကာမွာ တရုတ္အစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကိုလိုနီျပဳေနမႈ၊ ျမန္မာျပည္သူမ်ားရဲ့ အက်ိဳးစီးပြါးကို တိုက္႐ိုက္ဖ်က္ဆီးေနမႈေတြကို လူသိရွင္ၾကား ကန္႕ကြက္ရွုံ႕ခ်ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္၊ ျမန္မာျပည္သူမ်ားရဲ့ မေက်နပ္မႈ၊ ႏိုင္ငံတကာမိသားစုၾကီးရဲ့ ေဝဘန္ ရွုံ႕ခ်မႈေတြေအာက္မွာ တရုတ္အစိုးရဟာ သူ႕ရဲ့ ျမန္မာျပည္သူမ်ားအေပၚအႏိုင္အထက္ျပဳက်င့္မႈကို ရပ္တန္႕လာႏိုင္ပါတယ္၊ ျပီးေတာ့လဲ ျပည္တြင္းမွာ ျပည္သူေတြက၊ ဆရာေမာင္စိန္ဝင္းလို တာဝန္သိသူေတြက ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို "ကိုယ့္ေသြးကို ကိုယ္ျပန္မေသာက္ၾကဖို႕"၊ "အမိႏိုင္ငံရဲ့ အသက္ေသြးေၾကာကို ေရာင္းမစားဖို႕"၊ ပိုျပီး ရဲရဲရင့္ရင့္၊ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေတာင္းဆိုဖိအားေပးႏိုင္ၾကမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြလဲ သူတို႕ရဲ့ တရုတ္အစိုးရအေပၚ အလြန္အကြၽံမွီခိုေနရမႈေတြကို ျပန္လည္စဥ္းစားသုံးသတ္ျပီး ရွက္တတ္လာႏိုင္ပါတယ္၊ ဒီ ျမစ္ဆံုေရကာတာၾကီးကို ဆက္ေဆာက္ေနသ၍ ကခ်င္ျပည္သူမ်ား၊ ျမန္မာျပည္သူမ်ားရဲ့ ကန္႕ကြက္ရွုံ႕ခ်မႉကို သူတို႕ ဆက္လက္ ရင္ဆိုင္ေနရမွာျဖစ္သလို ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ နဲ႕ ျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ပြဲေတြကိုလဲ ရပ္တန္႕ႏိုင္မွာမဟုတ္ပါ၊ က်ေနာ္တို႕ရဲ့ ဧရာဝတီ ကာကြယ္ေရး အမ်ိဳးသားလႈပ္ရွားမႈၾကီးက ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို တရုတ္သစၥာခံျပီး တရုတ္လိုသမွ် ေပးေနရတာထက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္း မေက်လည္မႈေတြကို ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းေျဖရွင္းၾကရင္ တရုတ္အပါအဝင္ ဘယ္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရကိုမွ ေၾကာက္မေနရပဲ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ၊ "ကမ႓ာတည္သ၍၊ ျမန္မာျပည္ ေဟ့ရယ္လို႕ ေႂကြးေၾကာ္ျပီး" ရပ္တည္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ေၾကာင္း သိျမင္လာေစႏိုင္မွာျဖစ္ေၾကာင္းပါ၊ ၊။

ေလးစားစြာ
ေအာင္ဒင္
ဩဂုတ္ ၂၊ ၂၀၁၁
aungdin@uscampaignforburma.org

ၾကယ္ေတြေၾကြေနတဲ့တိုင္းျပည္

    ၾကယ္ဆိုတာ ကိုယ္ပိုင္ အလင္းေရာင္ရွိတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ေနရာဟာ ျမင့္မားတဲ့ ေကာင္းကင္ၾကီးပဲ။ ရာသီဥတု ၾကည္လင္တဲ့ ညေတြဆိုရင္ အေရာင္လက္ေနတဲ့ ၾကယ္ေတြဟာ စိန္ေတြလိုပဲ တဖ်ပ္ဖ်ပ္ လက္ေနတယ္ဆိုတာ လူတိုင္း သိၾကသလို၊ ျမင္လည္း ျမင္ဖူးၾကပါတယ္။
    က်မတို႔တိုင္းျပည္မွာ ရွိတဲ့လူငယ္မ်ားစြာဟာလည္း ၾကယ္ေတြလိုပါပဲ။ ကိုယ္ပိုင္အရည္အခ်င္း အထင္အရွားရွိၾကတယ္။ ဉာဏ္ပညာ ထက္ျမက္တယ္။ စိတ္ဓာတ္ျမင့္မားၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဝမ္းနည္းဖို႔ ေကာင္းတာက အဲ့ဒီၾကယ္ ေတြဟာ တျဖဳတ္ျဖဳတ္နဲ႔ ေၾကြေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်မက ၾကယ္ေတြ ေၾကြေနတဲ့ တိုင္းျပည္လို႔ နာမည္ေပးထားတယ္။
    ၁၉၈၈ ခု စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္ ေန႔က အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ေျပာလိုက္တာနဲ႔ လူတိုင္းျမင္ဖူးျပီးသား ျဖစ္တဲ့ ဓာတ္ပံု တပံု အေၾကာင္း ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။
    အဲဒီ ဓာတ္ပုံက ေသနတ္မွန္ျပီး ဒဏ္ရာရေနတဲ့ အက်ႌအျဖဴ လံုခ်ည္အစိမ္းနဲ႔ ေက်ာင္းသူေလးကို ဂ်ဴတီကုတ္အျဖဴဝတ္ ထားတဲ့ ဆရာဝန္ႏွစ္ဦးက ဆြဲေျပးေနတဲ့ပံုပါ။ ဒီဓာတ္ပံုကိုမျမင္ဘူးတဲ့လူမရွိပါဘူး။ ျမင္တဲ့လူတိုင္း ခံျပင္းေဒါသ ျဖစ္ၾက ပါတယ္။ အဲဒီဓာတ္ပံုထဲက ဆရာဝန္ႏွစ္ဦး ဘယ္ကိုေရာက္သြားတယ္ဆိုတာ သိတဲ့လူနည္းမယ္လို႔လည္း က်မထင္ပါ တယ္။
    ေရွ႕ကေနေက်ာင္းသူေလးရဲ႕ ေျခေထာက္ကို ဆြဲမထားတဲ့ဆရာဝန္ရဲ႕ နာမည္က ေဒါက္တာေစာလြင္၊ ေခါင္းကိုမထား တဲ့ ဆရာဝန္က ေဒါက္တာမင္းသိန္းျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ႏွစ္ဦးစလံုးဟာ ပညာခြ်န္သူေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။
    ေဒါက္တာေစာလြင္ဟာ ဆယ္တန္းစာေမးပြဲေအာင္တုန္းက သဃၤန္ကြ်န္းတျမိဳ႕နယ္လံုးမွာ ပထမ ရခဲ့ပါတယ္။ သူ႔အစ္မ ကလည္း ဆရာဝန္ပါပဲ။
    ေဒါက္တာမင္းသိန္းကလည္း ေဆးေက်ာင္းမွာ ထိပ္တန္းကေက်ာင္းသားပါ၊ သူ႔ညီ ကုိဝင္းသိန္းလည္း ဆရာဝန္ တေယာက္ ပါပဲ၊ သူတို႔ရဲ႕ဖခင္ကလည္း ဌာနတခုကညႊန္ၾကားေရးမွဴး အဆင့္ရွိတဲ့သူပါ။
    ေဒါက္တာမင္းသိန္းဟာ စစ္အာဏာသိမ္းျပီးတဲ့ေနာက္မွာ ေတာခိုသြားခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသား မ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ တပ္ဦး(ဗBွီၤ) မွာေဆးမွဴးတာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ျပီး တာဝန္နဲ႔ ျပည္တြင္းကို ျပန္ေရာက္ခဲ့ပါ တယ္။
    အဲဒီ အခ်ိန္အတြင္းမွာပဲ ဗိုလ္ခ်ဴပ္ခင္ညြန္႔က ေတာတြင္းက ျပန္ေရာက္လာသူေတြအေနနဲ႔ နဝတ ကို သတင္းပို႔ဖို႔ လိုေၾကာင္း၊ သတင္းပို႔လာခဲ့လ်ွင္ အေရးမယူပါေၾကာင္း သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲကေန ေျပာတာေၾကာင့္စိုးရိမ္တတ္တဲ့ ေဒါက္တာမင္းသိန္းရဲ႕ အေဖက သူကိုယ္တိုင္စစ္ေဒသကို အေၾကာင္းၾကားခဲ့ပါတယ္။ စစ္ေဆးဖို႔ မေခၚခင္မွာ ေဒါက္တာ မင္းသိန္း က ေဒါက္တာ ေစာလြင္ကို သူတာဝန္နဲ႔ ျပန္လာေၾကာင္းကို ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တေန႔မွာ ေဒါက္တာမင္းသိန္းကိုေမးျမန္း စရာရွိတယ္ဆိုျပီး ေခၚသြားပါေတာ့တယ္။
    တပတ္ေလာက္ၾကာေတာ့ ေဒါက္တာမင္းသိန္းကို ေထာက္လွမ္းေရးစခန္းကေန ျပန္လာပို႔ေပးပါတယ္၊ မိဘေတြဆီ ေသခ်ာအပ္ႏွံသြားခဲ့ပါတယ္၊ သို႔ေသာ္လည္း ေဒါက္တာ မင္းသိန္းတေယာက္ ေျခလက္ေတြေဖာေယာင္ျပီး ဆီးမသြား ႏုိင္ေတာ့ပါ၊ ဒါေၾကာင့္ ကိုဝင္းသိန္း (ေဒါက္တာ မင္းသိန္းရဲ့ညီ)က ေဒါက္တာ ေစာလြင္တို႔ ေမာင္ႏွမကို အေၾကာင္း ၾကားခဲ့ပါတယ္၊ ေဒါက္တာ ေစာလြင္ေရာက္လာေတာ့ ေဒါက္တာ မင္းသိန္းက ေျပာျပပါတယ္။ သူ႔ကို ေထာက္လွမ္းေရး က ေဆးတလံုး ထိုးေပးလိုက္တယ္တဲ့၊ ဘာေဆးလဲဆိုတာေတာ့ မေျပာဘူးတဲ့၊ သူအခုျဖစ္ေနတာေတြက အဲဒီ ေဆးေၾကာင့္ျဖစ္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အခုသူ ဗိုက္ၾကီးတင္းေနျပီး အသက္႐ႈရတာ ၾကပ္ေနတယ္လို႔ ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
    ေဒါက္တာေစာလြင္နဲ႔ ကိုဝင္းသိန္းကေဆးရုံတင္ဖို႔ စီစဥ္ေနစဥ္မွာပဲ ေထာက္လွမ္းေရးက ေဆရုံတင္မယ္ဆိုရင္ စစ္ေဆးရုံကိုပဲ တင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း၊ စစ္ေဆးရုံမွာကုသဖို႔ စီစဥ္ထားေၾကာင္း အေၾကာင္းၾကားလာပါတယ္။ ေဒါက္တာ မင္းသိန္းက စစ္ေဆးရုံမွာဆိုရင္ ေဆးကုမခံႏုိင္ဘူးလို႔ဆိုျပီး အိမ္မွာပဲေနမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္၊ အဲဒါနဲ႔ ေဒါက္တာ ေစာလြင္နဲ႔ ကိုဝင္းသိန္းတို႔ကပဲ ကုသေပးခဲ့ပါတယ္။ ေဒါက္တာ မင္းသိန္းဟာ ဘယ္ေဆး႐ုံကိုမွ တက္ေရာက္ကုသျခင္း မရွိခဲ့ဘဲေနာက္တေန႔မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္။
    ေဒါက္တာ မင္းသိန္းဆံုးလွ်င္ဆံုးျခင္း ေဒါက္တာ ေစာလြင္နဲ႔ ကိုဝင္းသိန္းတို႔က သူတို႔ရဲ႕ ဆရာ ဆရာဝန္ႀကီး တဦးကို အေၾကာင္းၾကားၿပီး အဲဒီ ဆရာႀကီးနဲ႔အတူ ရင္ခြဲစစ္ေဆးခဲ့ၾကပါတယ္၊ အေျဖကေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ အရမ္းႀကံဳ႕သြား တာတဲ့။ ေဒါက္တာ ေစာလြင္တို႔က မ်က္ျမင္သက္ေသ ျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါကို သိသြားတဲ့ ေထာက္လွမ္းေရးက ရင္ခြဲ စစ္ေဆးတဲ့ ဆရာဝန္ၾကီးကိုမေပါက္ ၾကားေစရပါဘူးဆိုျပီး လက္မွတ္ထိုးခိုင္းခဲ့လို႔ ထိုးခဲ့ရျပီး ေဒါက္တာ ေစာလြင္က ေတာ့ ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။
    ေဒါက္တာ ေစာလြင္ထြက္ေျပးရတဲ့အတြက္ သူ႔ကို အားထားေနရတဲ့ ဆင္းရဲသားလူနာေတြ ဒုကၡေရာက္ခဲ့ၾကရတာ က်မမ်က္ျမင္ပါ၊ အဲဒီအခ်ိန္က ေဒါက္တာေစာလြင္ေဆးခန္းမွာ က်မကူလုပ္ေပးခဲ့ပါတယ္၊ ဆင္းရဲတဲ့လူနာေတြကို ပိုက္ဆံမယူတဲ့အျပင္ သူ႔ရဲ႕ေဆးဝါးေတြကိုပါ ေပးလိုက္ပါေသးတယ္။ ကင္ဆာ ေဝဒနာရွင္ တဦးကိုလည္း ေဆးဖိုးဝါးခ အကုန္ခံျပီး ေဆးကုသ ေပးခဲ့တာက်မေရွ႕တင္ပါ။
    ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ထဲမွာ ေဒါက္တာ ေစာလြင္ေၾကာင့္ ပင္စင္ေပးခံခဲ့ရတဲ့ သူ႔ရဲ႕အေဖႏွလုံးေရာဂါနဲ႔ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္။ တိမ္းေရွာင္ေနတဲ့ ေဒါက္တာေစာလြင္ျပန္ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္၊ ဘာမွထူးျခားမႈမရွိတဲ့အတြက္ ေထာက္လွမ္းေရး ေမ့ေနေလာက္ျပီဆိုျပီး အစိုးရေဆးရုံမွာ အလုပ္ေလွ်ာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဧရာဝတီတိုင္း ဘိုကေလးျမိဳ႕နယ္ အတြင္းက တိုက္နယ္ေဆးရုံတ႐ုံမွာ တာဝန္က်ခဲ့ပါတယ္၊ အစပိုင္းမွာ ဘာမွမျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ေထာက္လွမ္းေရး က မၾကာခဏ စစ္ေဆး ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။
    ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ထဲမွာ စစ္ေမးတာ ပိုစိပ္လာျပီး စိတ္အေႏွာင့္အယွက္လည္း ပိုျဖစ္လာပါတယ္၊ မခံႏုိင္တဲ့အဆံုးမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေခတၱ လြတ္ေျမာက္စဥ္မွာ ေတြ႔ရေအာင္ ခြင့္ယူျပီးရန္ကုန္တက္လာ
ခဲ့ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ အန္တီနဲ႔ မေတြ႕ျဖစ္ခဲ့ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဘိုကေလးကို ျပန္လာခဲ့ပါတယ္။ ဘိုကေလးကုိ ေရာက္ေရာက္ခ်င္း မဝတ အတြင္း ေရးမွဴးက ေခၚလို႔သြားတဲ့အခါမွာ မဝတ ရုံးခန္းတြင္း စစ္ေထာက္လွမ္းေရး ၃ ေယာက္နဲ႔ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ ေတြ႕ဆံုခဲ့ ရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္  ေဒါက္တာ ေစာလြင္တေယာက္ ညွဳိးညွဳိးငယ္ငယ္နဲ႔အိမ္ျပန္လာခဲ့ပါတယ္။
    အတူေနသူေတြရဲ့ ေျပာျပခ်က္အရ ေဒါက္တာ ေစာလြင္ဟာ စိတ္ဒုကၡေရာက္စရာရွိေနပံု ရပါတယ္၊ သိသိသာသာ စကားနည္းသြားတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ ေမးရင္လည္း စကားလႊဲသြားျပီး ဘာမွေသခ်ာမေျပာခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီလို မေျပာတာကလဲဘယ္သူ႔ကိုမွ သူလိုမျဖစ္ေစခ်င္လို႔ မေျပာတာလို႔ ယူဆရပါတယ္။
    အဲဒီေနာက္ ခြင့္ဆက္ယူျပီး ပစၥည္းေတြသိမ္းဆည္းေနပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ေနာက္၂ ရက္အၾကာမွာ ဆရာ ေဒါက္တာ ေစာလြင္ အခန္းက တိတ္ဆိတ္ေနျပီး လႈပ္ရွားသံမၾကားရလို႔ အတူေနသူေတြက စိုးရိမ္ျပီး တခါးဖ်က္ဝင္ခဲ့ရာ သ႔ူကိုယ္သူ ဆြဲၾကိဳးခ် သတ္ေသေနခဲ့ပါတယ္။ ဆရာ ေသဆံုးရျခင္း အတြက္ က်မတကယ္ ႏွေျမာဝမ္းနည္းမိပါတယ္။ ဆရာဟာ လူေတာ္လူေကာင္းတဦးပါ။
    က်မတို႔ ဗမာျပည္မွာၾကယ္ေတြေၾကြေနပါတယ္၊ ဘယ္သူ႔မွာတာဝန္ရွိပါသလဲ၊ အဖိုးတန္ သားေတြဆံုးရႈံးရတဲ့ မိဘ ေတြရဲ႕ခံစားခ်က္က ဘယ္ေလာက္မ်ားနာက်င္ေနမလဲ၊ က်မတို႔ရဲ႕အဖိုးတန္ လူငယ္ေတြ ဘယ္ေလာက္အထိမ်ား ဆံုး႐ႈံးေနရဦးမွာလဲ၏၏၏၏၏၏၏၏၏။
    ဒီေဆာင္းပါးနဲ႔ အညၾတ သူရဲေကာင္းမ်ားကို ဂုဏ္ျပဳအပ္ပါတယ္။
ခင္ၿငိမ္းသစ္
(၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္က ဧရာဝတီသတင္းဌာနတြင္ ေဖၚျပခဲ့ၿပီး ေသာေဆာင္ပါးကို ျပန္လည္တင္ဆက္ပါသည္။)